Паян Чӑваш Республикин тата РСФСР халӑх артистки, Вӑрмар районӗн хисеплӗ ҫынни Нина Яковлевӑна 80 ҫул тултарнӑ.
Нина Яковлева – Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗн паллӑ артистки. Вӑл 1940 ҫулхи ҫӗртме уйӑхӗн 8-мӗшӗнче Вӑрмар районӗнчи Пысӑк Eнккасси ялӗнче ҫуралнӑ. 1956 ҫулта ГИТИСӑн Чӑваш студине вӗренме кӗнӗ. Унта вӑл СССР халӑх артисчӗ В.А. Орлов курсӗнче вӗреннӗ. 1961 ҫултанпа Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче ӗҫлет. Унта вӑл хӑйӗн мӑшӑрӗпе, пӗр курсра вӗреннӗ СССР халӑх артисчӗпе Валерий Яковлевпа, пӗр ҫул ӗҫлеме пуҫланӑ. Чӑваш сцени ҫинче ултӑ теҫетке ҫула яхӑн ӗҫлеҫҫӗ вӗсем.
Нина Яковлева ҫак ҫулсенче ҫӗршывӑн тӗрлӗ хулине гастрольсемпе ҫитнӗ. Куракансем унта та ӑна ӑш кӑмӑлпа йышӑннӑ.
Паян, ҫӗртме уйӑхӗн 6-мӗшӗнче, Чӑваш Республикин халӑх артистки Тамара Красотина ҫуралнӑранпа 90 ҫул ҫитнӗ. Кун пирки артистӑн кинӗ, Маргарита Красотина (ӑна чылайӑшӗ «Советская Чувашия» хаҫат журналисчӗ пулнипе пӗлет) Фейсбукра хыпарланӑ.
«Сцена ҫинчи унӑн дебючӗ кинори сюжет евӗр пулнӑ. Амур ҫинчи Благовещенск хулинчи театрта тӗп сӑнар рольне выляма 15 ҫулта тухнӑ», — тесе ҫырнӑ журналист. Ун чухне вӑл театр студийӗнче вӗреннӗ. Ҫамрӑк хӗр урине хуҫнӑ артист вырӑнне вылянӑ. Спектакле хулана пынӑ Рокоссовский маршал тата ҫар командованийӗ валли вылянӑ. Маршал ҫамрӑк артисткӑна пӗр курупкӑ канихвет парнеленӗ. Ҫав спектакль хыҫҫӑн ҫамрӑкскере Амурти облаҫ театрне йыхравланӑ. 16 ҫул харӑсах икӗ театрта ӗҫленӗ артисткӑ. Кайран Тӗменте, Магнитогорскра, Чӗмпӗрте, темиҫе вунӑ ҫул Шупашкарта тӑрӑшнӑ.
Унӑн мӑшӑрӗ, Раҫҫей халӑх артисчӗ Алексей Красотин театра ӗҫлеме Константин Рокоссовский пилленипе лекнӗ. Ку вӑл Польшӑра, Ҫарсен ҫурҫӗр ушкӑнӗн вырӑс театрӗнче пулнӑ. Ҫавӑн хыҫҫӑн пилӗк ҫултан Тамарӑпа Алексей тӗл пулнӑ. Легендарлӑ маршалпа иккӗшӗ те пӗр вӑхӑталла тӗнчен тӗрлӗ кӗтесӗнче тӗл пулнинчен тӗлӗнсе каярах пӗрре ҫеҫ мар аса илнӗ.
Чӑваш Енри ачасем Раҫҫей халӑх артисчӗсемпе Эдгард тата Аскольд Запашныйсемпе тӗл пулнӑ.
Онлайн-курнӑҫӑва Шалти ӗҫсен министерствин Йӗркене пӑсакан ҫул ҫитмен ачасене вӑхӑтлӑх хупса усрамалли центрӗн воспитанникӗсем хутшӑннӑ. Тӗл пулӑва #MыВместе (чӑв. #ЭпирПӗрле) пӗтӗм Раҫҫейри акци ирттернӗ май тата Пӗтӗм Раҫҫейри халӑх фрончӗн «Няня online» проекчӗпе килӗшӳллӗн йӗркеленӗ. Дессировщиксем «Среди хищников» (чӑв. Тискер чӗрчунсем хушшинче) номер репетицине Мускаври пысӑк цирк арени ҫинче кӑтартнӑ.
Ачасем дрессировщиксен ӗҫӗпе кӑсӑклансах паллашнӑ. Онлайн-мелпе вӗсем артистсене ыйтусем пама пултарнӑ.
Чӑваш АССР халӑх артисчӗ Петр Иванов (1920 – 1983) ҫуралнӑранпа ҫу уйӑхӗн 27-мӗшӗнче 100 ҫул ҫитнӗ. Вӑл К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗн артисчӗ пулса ӗҫленӗ.
Пулас актер Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Кивӗ Тукай ялӗнче ҫуралнӑ. Шупашкарти театр училищин гримпа парикмахер тата актер уйрӑмӗсенче, Мускаври ГИТИСра актер уйрӑмӗнчи чӑваш студийӗнче вӗреннӗ. Профессири ӑсталӑха туптассине вӑл Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗнче гримерпа актертан пуҫланӑ. 1947–1983 ҫулсенче Чӑваш патшалӑх драма театрӗнче ӗҫленӗ. Шупашкарти музыка училищинче «Грим» дисциплинине 1950–1983 ҫулсенче вӗрентнӗ.
Сцена ҫинчи 40 ҫулта Петр Иванов 100 ытла роль калӑпланӑ.
Унӑн ячӗпе тӑван ялӗнчи урамсенчен пӗри хисепленет.
Федерацин Атӑлҫи округӗнче «Наш День Победы» (чӑв. Пирӗн Ҫӗнтерӳ кунӗ) юрӑ марафонӗ пырать. Вӑл округри тӗрлӗ регионти юрӑҫсене пӗр пысӑк коллектива пухать. Музыка ансамблӗсем «День Победы» (музыки — Давид Тухмановӑн, сӑмахӗсем — Владимир Харитоновӑн) хӑйсен наци чӗлхисемпе шӑрантарса эстафетӑна пӗрне-пӗри параҫҫӗ.
Ҫу уйӑхӗн 6-мӗшӗнче паллӑ юрӑ чӑвашла янӑрӗ. Ӑна клип евӗр ӳкернӗ. Клипа «Россия 1» тата «Россия 24» телеканалсен регионсенчи эфирӗсенче, ҫавӑн пекех халӑх сечӗсенче кӑтартӗҫ.
Видеоролика Шупашкарти «Ҫӗнтерӳ» мемориал комплексӗнче, Ҫар мухтавӗн музейӗнче, Трактор тӑвакансен культура керменӗнче ӳкернӗ. Юрра шӑрантарма Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗн, Чӑваш патшалӑх филармонийӗн артисчӗсем, «Соловушки» хор «Классика» юрӑ капелли, «Живи и помни» ансамбль, паллӑ юрӑҫсем хутшӑннӑ.
Юрӑ сӑмахӗсене Чӑваш халӑх поэчӗ Юрий Сементер чӑвашла куҫарнӑ.
Чӑваш Енри паллӑ коллектив, профессинал-ушкӑн, Чӑваш патшалӑх филармонийӗн «Ҫеҫпӗл» эстрада ансамблӗ, тухтӑрсене халалласа юрӑ ҫырнӑ.
«Спасибо докторам» (чӑв. Тухтӑрсене тавтапуҫ) юрра ансамбль солисчӗсем — Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артистки Ольга Прокопьева, Алина Кудрявцева, Андрей Именнов, Константин Живулин, Сергей Степанов — шӑрантараҫҫӗ. Ҫакӑн пирки республикӑн культура, национальноҫсен ӗҫӗсен тата архив ӗҫӗн министрӗ Роза Лизакова Инстаграмра ҫырса хунӑ.
«Тухтӑр профессийӗ ҫӑмӑл маррине паян уйрӑмах ӑнланатпӑр. Шурӑ халатлисем пирӗн ҫывӑх ҫыннӑмӑрсене пулӑшас тесе хӑйсен сывлӑхне хӑрушлӑха кӗртсе ӳкереҫҫӗ», — ҫапларах палӑртнӑ Роза Лизакова.
Министр артистсемпе пӗрле тухтӑрсене тав тунине пӗлтернӗ.
Паян, нарӑс уйӑхӗ 17-мӗшӗнче, Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗн директорӗ, Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артисчӗ, Чӑваш Республикин культура тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ Валерий Клементьев 55 ҫул тултарнӑ.
Валерий Клементьев 1965 ҫулхи нарӑс уйӑхӗн 17-мӗшӗнче Етӗрне районӗнчи Пупӑлькасси ялӗнче ҫуралнӑ. Шупашкарти Ф.П. Павлов ячӗллӗ музыка училищинче, Сартури Л.В. Собинов ячӗллӗ патшалӑх консерваторийӗн вокал уйрӑмӗнче ӑс пухнӑ. 2018 ҫулта Чӑваш патшалӑх университечӗн аспирантуринчен вӗренсе тухнӑ. Унта вӑл «Философи, этика тата тӗн вӗрентӗвӗ» енӗпе пӗлӳ илнӗ.
Валерий Клементьев «Ҫавал» ансамбльте, Сартури «Аншлаг 94» ансамбльте ӗҫленӗ. Асӑннӑ тӑрӑхри Чӑваш автономийӗн ертӳҫи пулнӑ. 2018 ҫулхи авӑн уйӑхӗнченпе Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗн директорӗнче ӗҫлет.
Ыран, кӑрлачӑн 22-мӗшӗнче, Чӑваш патшалӑх академи драма театрне «Моя жизнь – театр / Пурнӑҫӑм — театр» кӗнеке хӑтлавӗ иртӗ. Кӗнекене СССР халӑх артистне, маларах асӑннӑ театрӑн тӗп режиссерне Валерий Яковлева халалланӑ. Хӑтлав 17 сехетре пуҫланӗ. Кайран «Эс ман чунра (Пихампар чунӗ манра)» спектакль кӑтартӗҫ. Ку ӗҫе режиссер тата художник-постановщик пулса Валерий Яковлев лартнӑ.
СССР халӑх артисчӗ, Чӑваш Енӗн Патшалӑх премийӗсен лауреачӗ Валерий Яковлев 2019 ҫулхи авӑн уйӑхӗнче 80 ҫул тултарнӑ. Ҫавна май Чӑваш кӗнеке издательствинче «Моя жизнь – театр/ Пурнӑҫӑм – театр» кӗнеке пичетлесе кӑларнӑ. Ӑна издательство Федерацин пичет тата массӑллӑ коммуникацисен агентствин гранчӗпе пичетленӗ.
Канаш ҫӗрӗ ҫинче ҫуралса ӳснӗ паллӑ ҫынсенчен иккӗшне ҫак кунсенче юбилей медалӗпе чысланӑ.
Раштавӑн 14-мӗшӗнче «Канашсем» ентешлӗх 25 ҫулхи юбилейне савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уявланӑ. Мероприятие Шупашкарта, Яков Ухсай ячӗллӗ культура керменӗнче, ирттернӗ. Унта тӗрлӗ тӳре-шара, хаклӑ ытти хӑна пуҫтарӑннӑ. Уява ҫитнисен йышӗнче Шупашкарти депутатсен пухӑвӗн депутачӗ В.А. Радин та пулнӑ. Унта вӑл Шупашкар 550 ҫул тултарнине халанланӑ медальсемпе ҫитнӗ. Юбилей медальне Чӑваш Енри Профессионал ҫыравҫӑсен союзӗн правленийӗн ертӳҫи, сӑвӑҫ, публицист, Чӑваш Республикин культура тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, «Тӑван Атӑл» журнал редакторӗ Лидия Филиппова тата Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артисчӗ, пултарулӑхӗшӗн теприсем ӑна Кӗлпук мучипе танлаштараҫҫӗ, Виталий Сергеев тивӗҫнӗ.
Чӑваш пукане театрӗнче «Шуҫӑм» фольклор ансамблӗн концерчӗ иртнӗ. Унта пулса курнӑ Тимӗр Акташ журналист пӗлтернӗ тӑрӑх, хӑтлӑ зал лӑк тулли пулнӑ.
«Шуҫӑм» фольклор ансамблӗ — Пӗтӗм тӗнчери фестивальсен дипломанчӗ. Шупашкарти ушкӑна Диана Сусарина ертсе пырать.
Пултарулӑх коллективӗнче — пуян опытлӑ артистсем, ҫав шутра аслӑ пӗлӳллӗ ӑстасем.
«Шуҫӑм» ансамбль юлашки ҫулсенче пултаруллӑ ҫамрӑксемпе пуянланса пыраҫҫӗ. Ушкӑна 2003 ҫулта йӗркеленӗ. Унтанпа ансамбль Тутарстанри, Самар облаҫӗнчи ялсенче, Пушкӑртстанра, Дагестанра, Молдовӑра, Украинӑра, Турцире, Финляндире, Германире, Францире тата ытти ҫӗршывра пулнӑ.
«Шуҫӑм» артистсен репертуарӗнче чӑваш халӑхӗн йӑли-йӗркине кӑтартасси те пур.
+29.3 °C