«Чӑваш чӗлхипе литературине вӗренес кӑмӑлне ҫӗклес, чӑваш чӗлхипе литературине, историйӗпе культурине тӗпчес енӗпе пултаруллӑ ачасене тупса палӑртас тӗллевпе» республикӑн Вӗренӳ тата ҫамрӑксен политикин министерстви наци культурин «Туслӑх хӗлхемӗ» фестивальне ирттерессине пӗлтернӗ. Ку хыпара Чӑваш Енӗн Вӗренӳ институчӗ хыпарланӑ.
Фестивале хамӑр республикӑри тата тулай вӗренӳ организацийӗсен 1–4-мӗш класӗсенче вӗренекенсем хутшӑнаяҫҫӗ.
Фестиваль номинацийӗсем: «Сӑмах илемӗ», «Чӑваш вӑййи», «Янра, чӑваш юрри»,«Чӑваш ташши».
Фестиваль виҫӗ тапхӑрпа иртет. Пӗрремӗш тапхӑра районсемпе хула шайӗсенче нарӑс уйӑхӗн 25-мӗшӗччен йӗркелӗҫ.
Кӑҫалхи кӑрлачӑн 12–24-мӗшӗсенче Петӗр Хусанкай поэт ҫуралнӑранпа 115 ҫул ҫитнине халалласа вӗрентекенсемпе вӗренекенсен пултарулӑхӗн «Хусанкай вулавӗсем – 2022» фестивалӗ иртессине эпир унччен пӗлтернӗччӗ. Пултарулӑх ӑмӑртӑвне республикӑн Вӗренӳ институчӗ йӗркеленӗ.
Фестивале Чӑваш, Тутар, Пушкӑрт Республикисенчен пӗтӗмпе 257 ачапа 43 учительпе культура ӗҫченӗсем хутшӑннӑ. «Вӗсем хӑйсен пултарулӑхне Петӗр Хусанкайӑн сӑввисене чӑвашла, тутарла, вырӑсла вуласа ӳкернӗ видеороликсем хатӗрлесе кӑтартрӗҫ», — тесе пӗлтернӗ Вӗренӳ институтӗнче.
«Пӑшӑрхантараканни – конкурса хутшӑнакансенчен ҫурри ытла «Таня» поэма сыпӑкӗпе «Тилли юррисем» ярӑмри «Мехел» сӑвва вулани. Малашне фестивале хутшӑнакансен шкул программине кӗртнӗ сӑвӑсене кӑна вуламалла мар, ун картинчен те тухас пулать. Картаран тухма пултарни вӗрентекен чӑваш литературине пӗлнине тата унӑн тавра курӑмӗ анлӑ иккенне кӑтартать», — тесе шухӑшлаҫҫӗ Чӑваш Енӗн Вӗренӳ институтӗнче.
Чӑваш Енре йӑлара усӑ курмалли химипе наркӑмӑшланнӑ ачасен йышӗ ӳснӗ. Кун пирки ЧР сывлӑх сыхлавӗн министерстви пӗлтерет.
Ведомство палӑртнӑ тӑрӑх, ытларах чухне ку ашшӗ-амӑшӗ тимлӗхне ҫухатнӑран пулать. Ҫулталӑк пуҫланнӑранпа Республикӑри ача-пӑча клиника пульницине апат ҫулне пӗҫертсе янӑ 8 ачана илсе килнӗ. Шӑпӑрлансем тасатмалли хатӗр, чӗрне тасатмалли шӗвек, уксус ӗҫсе шар курнӑ. Тухтӑрсем палӑртнӑ тӑрӑх, кунашкал шӑпӑрлансен пульницӑра нумай вӑхӑт выртма, чылай сипленме тивет. Реабилитаци тапхӑрӗ те вӑраха тӑсӑлать.
Ачасем магнит, батарейка, тимӗр укҫа ҫӑтса янӑ тӗслӗхсем те пулнӑ. Ҫавӑнпа ашшӗ-амӑшне тимлӗрех пулма ыйтаҫҫӗ.
Кӑшӑлвируса сарӑлма чарас енӗпе ӗҫлекен оперативлӑ штабӑн черетсӗр ларӑвӗ иртнӗ. Унта тунтикунран пуҫласа Ҫӗнӗ Шупашкарти шкул ачисене те дистанци мелӗпе вӗренме ямашкӑн йышӑннӑ.
Хальлӗхе ачасене нарӑс уйӑхӗн 6-мӗшӗччен ҫапла вӗренме янӑ. Лару-тӑрӑва сӑнасах тӑрӗҫ. Вӑл мӗнле пулнине кура кайран тивӗҫлӗ йышӑну тӑвӗҫ.
Аса илтерер: Шупашкарти шкул ачисем ӗнертенпе дистанци мелӗпе вӗренеҫҫӗ. Республикӑри хӑш-пӗр шкулсем те ҫапла вӗренме пултарасси пирки каланӑ.
Ҫулталӑк пуҫланнӑранпа республикӑра ҫулталӑк тултарман ултӑ ача вилнӗ. Кун пирки ЧР Сывлӑх сыхлавӗн министерстви пӗлтерет.
Ултӑ ачаран виҫҫӗшӗ амӑшӗпе пӗр кравать ҫинче ҫывӑрнӑ. Президент пепкелӗх центрӗн тӗп тухтӑрӗн ҫумӗ Лариса Ногтева ку пысӑк хӑрушлӑх пулнине палӑртать, мӗншӗн тесен ҫывӑрнӑ чухне амӑшӗ пӗчӗкскере лапчӑтма пултарать.
Ачана тӗрӗс мӗнле пӑхмалла? Ҫак тата ытти ыйтӑва амӑшӗ пулма хатӗрленекен хӗрарӑмсене амӑшӗн шкулӗнче вӗрентеҫҫӗ. Унта пулас ашшӗсем валли те занятисем иртеҫҫӗ, мӗншӗн тесен ҫӑмӑлланнӑ хӗрарӑм малтанах вӑйсӑр, ашшӗсен те ачине пӑхма тивет.
Чӑваш Енре ҫулталӑк пуҫланнӑранпа кӑшӑлвируспа чирленӗ 334 ачана пульницӑна вырттарнӑ. Кун пираи Ҫемье вакцинацийӗн центрӗн заведующийӗ Нина Рассказова пӗлтернӗ.
Ача-пӑча аллерголог-иммунологӗ палӑртнӑ тӑрӑх, ачасен йышӗнче чирлекенсен йышӗ ӳсет. 2020 ҫулта республикӑра 1 пин ытла ача ковидпа чирленӗ, чылайӑшӗ чире ҫӑмӑллӑн чӑтса ирттернӗ. Кӑҫал вара кӑрлач уйӑхӗнчех 334 ачана пульницӑна вырттарнӑ. Нина Рассказова ачасем йывӑртарах чирлеме пуҫлани пирки каланӑ.
Юлашки вӑхатра шкул ачисен хушшинче кӑшӑлвируспа чирлекенсен йышӗ нумайланнӑ. Ҫавна май вӗсене ырантан дистанци мелӗпе вӗрентме йышӑннӑ. Ку Шупашкарти шкулсене пырса тивет. Ҫапла пӗлтернӗ ЧР Элтеперӗ Олег Николаев.
Хальлӗхе палӑртнӑ тӑрӑх, Шупашкарти шкул ачисем нарӑс уйӑхӗн 6-мӗшӗччен ҫапла вӗренӗҫ. Ҫак хушӑра лару-тӑру мӗнле улшӑннине сӑнӗҫ. Кайран кирлӗ пулсан улшӑнусем кӗртӗҫ.
Палӑртмалла: паянхи кун тӗлне республикӑра 660 шкул ачи кӑшӑлвируспа чирлет. Вӗсенчен 430-шӗ - Шупашкарта. Шупашкар районӗнче те чирлекенсем сахал мар. Анчах унта хӑш-пӗр шкула ҫеҫ дистанци мелӗпе вӗрентесси пирки шутлаҫҫӗ.
Кӑрлач уйӑхӗн 21-мӗшӗнче Шупашкарти 30-мӗш шкулта 14 ҫулти арҫын ача тантӑшӗсен умӗнче газ баллонне пӗрӗхтернӗ. Вӗсем вӑл мӗнле ӗҫленине тӗрӗслесшӗн пулнӑ-мӗн.
Республикӑри Шалти ӗҫсен министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, пилӗк ача Республикӑри ача-пӑча клиника пульницин тухтӑрӗсенчен пулӑшу ыйтнӑ. Арҫын ачан амӑшне административлӑ майпа явап тыттарнӑ.
Ҫав кун шкулта мӗн пулса иртнӗ? Газ баллонӗ ачан аллине мӗнле майпа лекнӗ? Прокуратура ӗҫченӗсем ӗҫ-пуҫа уҫамлатӗҫ.
Ӗнер, кӑрлач уйӑхӗн 22-мӗшӗнче, 19 сехет ҫурӑра М-7 автоҫулӑн 601-мӗш ҫухрӑмӗнче авари пулнӑ. Шел те, унта ҫынсен пурнӑҫӗ татӑлнӑ. Кун пирки ҪҪХПИ пӗлтерет.
Авари Етӗрне районӗнчи Урпаш ялӗ ҫывӑхӗнче пулнӑ. Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, «Гранта» транспорт хирӗҫ килекен ҫул ҫине тухса кайнӑ та йывӑр тиевлӗ икӗ машинӑпа ҫапӑннӑ. Аварире виҫӗ ҫыннӑн пурнӑҫӗ татӑлнӑ: ҫӑмӑл машина водителӗ тата унти икӗ пассажир. Пӗри ача пулнӑ.
Ӗпхӳ хулинче Пушкӑртстанри пӗтӗмӗшле пӗлӳ паракан шкулсенчи 8-11 классенче вӗренекенсен хушшинче тӑван чӗлхепе (тутар, чӑваш, мари, удмурт) литература олимпиади иртнӗ. Унта хутшӑннӑ Пелепей районӗнчи Слакпуҫ шкул вӗренекенӗсем Юлия Егоровапа (9 класс) Карина Павлова (11 класс) чӑваш чӗлхипе литература олимпиадинче ҫӗнтернӗ.
«Урал сасси» хаҫатра пӗлтернӗ тӑрӑх, Пушкӑртстанри республика олимпиадин юлашки тапхӑрне 153 шкул ачи хутшӑннӑ: тутар чӗлхипе – 94, чӑваш чӗлхипе – 25, мари чӗлхипе – 23, удмурт чӗлхипе – 11 вӗренекен.
+6.3 °C