Шупашкарти ваттисем «Бичурин тата хальхи самана» музея ҫитсе курнӑ. Кӳкеҫре вырнаҫнӑ ҫак учреждени фончӗ пуян. Музейра краведенипе тата этнографипе ҫыхӑннӑ материалсемпе паллашма пулать. Кунсӑр пуҫне унта Никита Бичурин пурнӑҫӗпе пултарулӑхӗ, унӑн тӗпчевӗсем тӗп вырӑн йышӑнаҫҫӗ.
Никита Бичурин Шупашкар тӑрӑхӗнчи Шемшер ялӗнче ҫуралнӑ. Нумай вӗренме ӳркенменскер паллӑ ученӑй-синолог пулса тӑнӑ.
«Никита Бичурин пурнӑҫӗ питӗ тӗлӗнтерчӗ. 1Китайра 13 ҫул ӗҫлесе пурӑнна чӑваш ӑсчахӗ Раҫҫее Китайпа ҫывӑхлатнӑ», — хавхаланса каласа кӑтартнӑ музейра пулса курнӑ хыҫҫӑн Любовь Сазанова пенсионерка.
Францире 50 ҫул ытла пурӑннӑ вырӑс художникӗн тата кӗнеке кӑлараканӑн Николай Дронниковӑн ӗҫӗсен куравӗ Чӑваш наци музейӗнче пӗрремӗш хут уҫӑлнӑ. Унӑн пур ӗҫ те тенӗ пекех чӑваш халӑх поэчӗн Геннадий Айхи пултарулӑхӗпе ҫыхӑннӑ.
2015 ҫулта Николай Дронников (1930-2025) хӑйӗн ҫывӑх тусӗн Геннадий Айхин Парижри архивне (1934-2006) музее панӑ. Музей фондне, сӑмахран, ал ҫырӑвӗсем, сӑвӑсен ҫырӑвӗсем тата наброскисем хушӑннӑ, вӗсенчен франци пуххи йӗркеленнӗ «Отмеченная зима» (чӑв. Каярахпа ҫак документсене тӗпе хурса поэта халалланӑ курав пулчӗ.
«Ҫапах та Николай Дронников ӗҫӗсемпе унччен уйрӑммӑн пӗрт те паллаштарман», — тенӗ Чӑваш наци музейӗн директорӗ Ирина Меньшикова.
Шупашкарта Раҫҫейӗн хальхи вӑхӑтри музыка карттипе паллаштарӗҫ. Ку мероприяти Республика кунӗнче, ҫӗртме уйӑхӗн 24-мӗшӗнче, иртӗ.
Музыка фестивалӗ 20 сехетре пуҫланӗ. Ун вӑхӑтӗнче Чӑваш Енпе паллаштаракан премьера янӑрӗ. Дмитрий Тетель композитор виҫӗ чӑваш кӗввипе увертюра хатӗрлет. Унӑн никӗсӗнче: «Ташши, ташши», «Вӗҫ-вӗҫ, куккук», «Алран кайми».
Увертюрӑна куракан патне илсе ҫитерекенни — Л.Г.Зыкина ячӗллӗ «Россия» (чӑв. Раҫҫей) патшалӑх вырӑс академи халӑх ансамблӗ.
Чӑваш автономине йӗркелесе янӑранпа 105 ҫул ҫитнӗ. Ҫавна май Республика кунне анлӑн уявлама палӑртаҫҫӗ.
Шупашкарта кӑҫал та пӗтӗм чӑвашсен Акатуйӗ иртӗ. Вӑл 16 сехетре пуҫланӗ. Ӑна пирӗн республикӑра кӑҫалхипе 13 хут йӗркелеҫҫӗ.
Уява Чӑваш Енри коллективсем ҫеҫ мар, Пушкӑртстанри, Тутарстанри; Пенза, Самар, Чӗмпӗр облаҫӗсенчи, Санкт-Петербург тата Мускав хулисенчи чӑвашсем те хутшӑнӗҫ.
Ҫав кунах ача-пӑча Акатуйӗ те иртӗ.
Мускавра Альбина Юратун «Пӗр ывӑҫ канфет» кӗнекин хӑтлавӗ иртнӗ.
Кӗнеке пӗлтӗр Чӑваш кӗнеке издательствинче пичетленсе тухнӑ.
Хӑтлавра Мускавра пурӑнакан чӑвашсем, Альбина Васильевнӑн тусӗсемпе тӑванӗсем хутшӑннӑ. Пултарулӑх коллективӗсем вара юрӑсемпе савӑнтарнӑ.
Альбина Юрату хӑтлавра пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫитес вӑхӑтра унӑн тепӗр икӗ кӗнеки кун ҫути курмалла.
Шупашкарта Республика кунне уявланӑ май ача-пӑчан илемле пултарулӑхӗн «Черчен чечексем» республикӑри VII фестиваль-конкурсе иртӗ. Унӑн гала-концерчӗ14 сехетре пуҫланӗ.
Унта республикӑри ача-пӑчапа ҫамрӑксен чи лайӑх коллективӗсем тата солисчӗсем сцена ҫине тухӗҫ.
Ҫӗртмен 20-21-мӗшӗсенче К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче мордва писателӗн пьеси тӑрӑх лартнӑ спектакле, «Куйкарӑш» ятлӑскере, кӑтартӗҫ.
Режиссерӗ – Раҫҫей, Азербайджан, Калмӑк тата Тыва республикисен искусствӑсен тава тивӗҫлӗ деятелӗ Борис Манджиев. Пьеса авторӗ - Мордва Республикин тава тивӗҫлӗ писателӗ Валентина Мишанина.
Сюжет кӑсӑклӑ: Петӗркке ятлӑ старик кӗтмен ҫӗртен Куйкӑрӑш хуҫи пулса тӑрать. Ырлӑх курас вырӑнне унӑн пурнӑҫӗ тӗпрен улшӑнать - ӑна мистикӑллӑ тата тӗлӗнтермӗш пулӑмсем кӗтеҫҫӗ.
«Куйкӑрӑш» камит чӑваш фольклорӗпе, мистикӑпа тата халӑх кӗввисемпӗ пуян.
К.В.Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗ 40 ҫул иртсен «Нарспи» спектакле сцена ҫине тепӗр хут кӑларма палӑртнӑ. Ахальтен мар. Кӑҫал поэма авторӗ Константин Иванов ҫуралнӑранпа 130 ҫул ҫитет.
Премьера авӑн уйӑхӗн 26-мӗшӗнче пулӗ. Ӑна Чӑваш Республикин Элтеперӗн гранчӗпе лартаҫҫӗ.
Спектакль режиссерӗ – Адыгейӑра ҫуралнӑ, ГИТИСра вӗреннӗ Данна Афаунова. Вӑл унччен Ингушетири, Тутарстанри театрсенче спектакльсем лартнӑ.
К. В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалах академи драма театрӗн гример-постижерне Наташа Спиридоновӑна «Чӑваш Республикин культурӑн тава тивӗҫлӗ артисчӗ» ят панӑ.
Хисепле вулаканӑмӑрсем, Наташа тенинчен тӗлӗнме кирлӗ мар, Наташа Спиридонова тесе ӗҫлӗ хутра ҫырнӑ.
Сӑмах май каласан, ҫав ӑста 2023 ҫулта ӳкернӗ кӗске метрлӑ «Пиртен пӗри» фильмри артистсене те сӑрласа ҫӗнӗ сӑнарпа ҫывӑхлатнӑ.
Ҫӗртмен 24-мӗшӗнче, Республика кунӗнчӗ, «Раҫҫейӗн хальхи музыка карттипе» паллаштарӗҫ. Ҫапла регионсенчи юрӑ-кӗвӗпе киленме май пулӗ.
Халӗ кашни регионта суйлав тапхӑрӗ иртет, хӑш юрӑпа паллаштармаллине палӑратаҫҫӗ.
Чӑваш Енрен вара ку проекта Дмитрий Тетель композитор, саксофонист хутшӑнать. Вӑл чӑваш халӑхӗн виҫӗ юррине пӗрлештерекен музыка хайлавӗпе паллаштарӗ. Унта «Вӗҫ-вӗҫ, куккук», «Алран кайми», «Ташши, ташши» юрӑсем кӗнӗ.
Увертюрӑна шӑпах Республика кунӗнче итлеме май пулӗ те.
+20.3 °C