Авӑн уйӑхӗн 14-мӗшӗнче К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче черетлӗ сезон уҫӑлӗ.
Ҫав каҫа «Чӑвашкино» киностудие тата чӑвашсен професси театрне уҫнӑ Иоаким Максимов-Кошкинский актёр, режиссёр, РСФСР искусствӑсен тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, Чӑваш АССР халӑх артисчӗ ҫуралнӑранпа 130 ҫул ҫитнине халаллӗҫ.
Программӑра Александр Островский пьеси тӑрӑх лартнӑ «Хӑв пурӑнас килнӗ пек ан пурӑн» тата Иоаким Максимов-Кошкинский
пьеси тӑрӑх хатӗрленӗ «Вӗри юнлӑ ҫемҫе чун» спектакльсенчи сыпӑксем, тӗрлӗ фильмри ыпӑксем пулӗҫ.
Патӑрьелти культура еткерлӗхӗн объектне, унччен район администрацийӗ вырнаҫнӑ ҫурта, юсаса ҫӗнетӗҫ. Хальхи вӑхӑтра вара унта «Ҫӑкӑр» историпе этнографи музейӗ вырнаҫнӑ.
Проекта хатӗрлеме тендер ирттереҫҫӗ. Унта заявкӑсене авӑнӑн 19-мӗшӗччен йышӑнаҫҫӗ. Килӗшӗвӗн малтанхи хакӗ – 2,9 миллион тенкӗ. Проекта ҫулталӑк вӗҫлениччен хатӗрлесе пӗтермелле.
Палӑртмалла: Ленин урамӗнчи 21-мӗш ҫуртра вырнаҫнӑ музей ҫурте 1950 ҫулсенче тунӑ. Ӑна район администрацийӗ валли хӑпартнӑ. Музей унта 1994 ҫулта уҫӑлнӑ. Унта чӑвашсен, тутарсен этнографийӗпе, ҫӗрпе ӗҫлемелли хатӗрсемпе, паллӑ ҫынсемпе паллашма пулать.
(Улькка Эльменӗн «Пурнӑҫ сулӑнка лексен...» романне вуланӑ май)
Улькка Эльмен (31.8.1961) - чӑваш профессионал писательсен союзӗн председателӗ. Виҫӗ кӗнекеллӗ «Упраймарӑм сана» романпа палӑрнӑ прозаик. Нумай калавсемпе повеҫсен авторӗ.
Пултаруллӑ та хастар ҫыравҫӑ Улькка Эльмен (Ольга Васильева-Куликова) «Пурнӑҫ сулӑнка лексен...» роман ҫырса пӗтерни ҫинчен виҫӗмҫул журнал тӑрӑх («Ылхансӑр куҫҫуль» калавӗ умӗнче каланинчен) пӗлтӗм. «Унта паянхи пурнӑҫра тӗл пулакан пӑтӑрмахсем, ыйтусем, юратупа курайманлӑх, ӑмсанупа кӗвӗҫӳ» тенӗччӗ. Ҫӗнӗ романпа 2022 ҫулхи «Тӑван Атӑл» журналӑн 7-10-мӗш кӑларӑмӗнче кӑштах паллашрӑм, халӗ Чӑваш кӗнеке издательствинче тухнӑ тулли кӑларӑма вуласа тухрӑм.
Хам пӗлекен ҫыравҫӑсен хайлавӗсене тишкерес йӑла пур манӑн. Эппин, вуланӑ роман ҫинчен (романа эпӗ чӑвашла «сӑскан» теттӗмччӗ) ватӑ пуҫри шухӑшсене калама хӑюлӑх ҫитеретӗп.
Улькка Эльмен XXI ӗмӗр пуҫламӑшӗче чӑваш литературине «Ма инҫе-ши ҫӑлтӑрӑм» (2001) кӗнекипе вирхӗнсе кӗчӗ те кӗҫех малти рете тухрӗ.
«Чӑваш халӑх сайчӗ» ӗҫлеме пуҫланӑранпа кӑҫал 18 ҫул ҫитрӗ.
Шӑп та лӑп авӑнӑн 7-мӗшне унӑн ҫуралнӑ кунӗ пек палӑртнӑ та ӗнтӗ. Паллах, ку портала, хальхи вӑхӑтра МИХ пек ӗҫлекенскере, пӗр кунра ӑсталаман. Малтан шухӑш ҫуралнӑ, кайран сайта хатӗрлеме пуҫланӑ, унтан ӑна вырнаҫтарма укҫа-тенкӗ шыранӑ… 2005 ҫулхи авӑнӑн 7-мӗшӗнче Портал шутне кӗрекен «Чӑваш халӑх канашлӑвӗ» ӗҫлесе кайнӑ. Хальхи вӑхӑтра вӑл ҫук ӗнтӗ, анчах ҫуралнӑ кун валли ҫав самантпа усӑ куратпӑр.
2005 ҫул тӗнче тетелӗнче чӑваш чӗлхине сарассишӗн уйрӑм палӑртмалли вӑхӑт. Шӑп ҫавӑн чухне Чӑвашла Википеди аталанма пуҫларӗ. 2004 ҫул вӗҫӗнче унта темиҫе статья кӑна пулнӑ пулсан, 2005 ҫулта вӗсен шучӗ пысӑк хӑвӑртлӑхпа ӳсме тытӑнчӗ. Википедине тултарнӑ май тӗнче тетелӗнче чӑвашла информаци ҫукки лайӑх курӑнчӗ. Ку ҫитменлӗхе пӗтерме малтан юмахсен сайтне хута янӑччӗ (ара, халӑх пултарулӑхӗ-ҫке, вӑл текстсене вырнаҫтарма никамран та ирӗк ыйтмалла мар), анчах вӑл чӑваш чӗлхине тӗнче тетелӗнче аталантарма май пултарайманни курӑнчӗ.
Ҫурла уйӑхӗн 27-мӗшӗнче Чулхулара сӑвӑҫсен тӗлпулӑвӗ иртнӗ.
«Поэтический «Дружный Нижний» (чӑв. Поэзилле туслӑ Чулхула) ят панӑ мероприяти хулари Ленин ячӗллӗ вулавӑшӑн шурӑ залӗнче (ун пекки те пур иккен) иртнӗ.
Чӑваш поэзийӗпе тата хӑй ҫырнӑ сӑвӑсемпе Екатерина Макаренко паллаштарнӑ.
Республикӑра автоклубсем пурри пирки унччен сайтра хыпарланӑччӗ. Правительство ҫуртӗнче иртнӗ канашлура ЧР Элтеперӗ Олег Николаев кӑҫал тата ҫитес ҫул тепӗр 10 автоклуб туянасси пирки пӗлтернӗ.
Палӑртмалла: кӑҫал Элӗк, Ҫӗрпӳ, Ҫӗмӗрле районӗсенче виҫӗ автоклуб ӗҫлеме тытӑннӑ. Вӗсем – ПАЗ автобуссем ҫинче. Автоклубсем пулӑшнипе 80 ытла мероприяти йӗркеленӗ. Унччен автоклубсем Патӑрьел тата Канаш районӗсенче кӑна пулнӑ.
Канашлура Элтепер районсенче культура объекчӗсене ҫӗклени, юсаса ҫӗнетни пирки те каланӑ.
Шупашкарти Вырӑс драма театрӗн актёрӗ Станислав Мишин Раҫҫейӗн общество телевиденийӗ (ОТР) «Страна поэтов» (чӑв. Поэтсен ҫӗршывӗ) проекта хутшӑннӑ.
Проекта ҫӗршывӑн тӗрлӗ кӗтесӗнче пурӑнакансем хутшӑннӑ. Тӗрлӗ ӗҫре тӑрӑшакансем вырӑс поэчӗсен сӑввисене вуланӑ. Уйрӑмах илемлӗ вуланисене телекуравра кӑтартнӑ. Станислав Мишин Владимир Высоцкин «У неё всё своё» сӑввине вуланӑ. Программа эфира авӑн уйӑхӗн 2-мӗшӗнче тухнӑ.
Авӑн уйӑхӗн 4-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх филармонийӗнче ӗҫ коллективӗн пухӑвӗ иртнӗ. Унта хутшӑннӑ республикӑн культура, национальноҫсен ӗҫӗсен тата архив ӗҫӗн министрӗн ҫумӗ Георгий Богуславский ҫӗнӗ сезон пуҫланнӑ ятпа саламланӑ.
Чӑваш Енӗ Элтеперӗн Тав ҫырӑвӗпе Анна Голицынӑна, Анастасия Степановӑна, Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артисткине Ольга Прокопьевӑна, Ирина Гавриловӑна тата Лилия Прокопьевӑна чысланӑ, республикӑн Культура министерствин Хисеп грамотипе — Динара Юнисовӑна; ведомствӑн Тав хучӗпе – Анастасия Пирожковӑна, Татьяна Васильевӑна, Хакас Республикӑн тава тивӗҫлӗ артистне Сергей Кузнецова, Владимир Ашмарина тата Андрей Именнова. Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артистне Юрий Каткова республикӑн Шалти ӗҫсен министерствин Тав хучӗпе хавхалантарнӑ.
Чӑваш Енӗн культура министрӗ Светлана Каликова республикӑри театрсем кӑҫалхи авӑн-раштав уйӑхӗсенче 24 премьера кӑтартассине пӗлтернӗ.
Светлана Каликова театрсем шкул программинчи хайлавсемпе те спектакльсем лартнине уйрӑммӑн палӑртса хӑварнӑ. Вӑл каланӑ тӑрӑх, театрсем республикӑри Вӗренӳ тата ҫамрӑксен политика министерствипе килӗштерсе ӗҫленине те пӗлтернӗ.
Министр кун пирки республикӑри театрпа концерт учрежденийӗсен 2022-2023 ҫулсенчи ӗҫ-хӗлне пӗтӗмлетнӗ чух каласа хӑварнӑ. Докладпа Светлана Каликова Правительство ҫуртӗнчи канашлура тухса калаҫнӑ.
Шупашкар хулинче нумаях пулмасть пӗрлешнӗ мӑшӑрсенчен пӗри чӑвашла тумланса ҫемье ҫавӑрнӑ.
«Наци тумӗ – пирӗн асатте-асаннемӗрсен ламран лама куҫса пынӑ пуянлӑхӗсенчен пӗри», — ҫапла калаҫҫӗ Матвей тата Арина Лебедевсем.
Вӗсем авӑн уйӑхӗн 1-мӗшӗнче Шупашкарти Калинин районӗнчи ЗАГСра пӗрлешнӗ. Унта вӗсем чӑвашла тумланса пынӑ.
«Эпир хамӑр халӑхӑмӑрӑн йӑли-йӗркине, унӑ ӑс0хакӑл пуянлӑхне асра тытса тата сума суса пурӑнасшӑн. Мӑшӑрӑмӑн тӗрлесе капӑрлатнӑ кӗпи утнӑ чухне илемлӗ сасӑ кӑларать», — мӑнаҫланса палӑртнӑ ҫамрӑк упӑшка.
+12.5 °C