
Шупашкарти арҫын машина туянма тӑрсан ултавҫӑсен тӗлне лекнӗ. Ҫапла вӑл 1,5 миллион тенкӗсӗр тӑрса юлнӑ.
Арҫын машина сутни пирки интернетра пӗлтерӳ тупнӑ та сутуҫипе ҫыхӑннӑ. Хайхискер унпа машинӑна мӗнле туянасси пирки калаҫнӑ. Кун хыҫҫӑн арҫын ӑна машинӑн ҫур хакне куҫарса панӑ та «тимӗр урхамаха» кӗтме пуҫланӑ. Анчах «сутуҫӑ» каллех укҫа ыйтма тытӑннӑ — машинӑна илсе килессипе ҫыхӑннӑ пӑтӑрмахсем сиксе тухнӑ иккен.
Арҫын машинӑна кӗтсе илеймен. Вӑл полицие кайнӑ.

Килес ҫултан пуйӑспа ҫуреме каллех хакланӗ. Хула ҫумӗнчи чукуе ҫул транспорчӗпе ҫула тухакансен ҫитес ҫулхи кӑрлач уйӑхӗн 1-мӗшӗ хыҫҫӑн хальхинчен 5,1 процент ытларах кӑларса хума тивӗ.
Паянхи куна илсен Шупашкартан Канаша ҫитме 424 тенкӗ тӳлемелле пулсан килес ҫул 446 тенкӗ пулӗ.
Хусантан Чулхулана ҫӳрекен электричкӑра ҫул укҫи кашни километршӑн 4 тенкӗ те 7 пус тӳлеме тивӗ, халӗ 4 тенкӗ те 52 пус пулнӑ.

Ҫӗнӗ Шупашкарти 49-ти арҫын тата тӗрмере ларакан 43-ри арҫын эрех ӗҫекен пӗччен арҫынсене авлантарнӑ, унтан ятарлӑ ҫар операцине кайма контракт ҫыртарнӑ.
Ҫапла вӗсем 32-ри ҫӑмӑлттай хӗрарӑма пӗччен арҫынпа паллаштарнӑ, вӗсем пӗрлешнӗ. Кайран упӑшки ятарлӑ ҫар операцине кайнӑ. Хӗрарӑм упӑшкин шанчӑкне кӗрсе унӑн пурлӑхӗпе хуҫаланма ирӗк паракан доверенноҫ ҫыртарнӑ. Каярахпа упӑшки ятарлӑ ҫар операцийӗнче хыпарсӑр ҫухалнӑ. Хайхи хӗрарӑм хӑйӗнпе пӗр каварлисемпе пӗрле банкран арҫыннӑн 2 млн тенкине илнӗ.
Вӗсене тытса чарнӑ. Халӗ следстви пырать.

Чӑваш Енри 51 ҫулти библиотекарь хӑйӗн директорӗпе калаҫнине ӗненсе ултавҫӑсене 700 пин ытла тенкӗ куҫарса панӑ.
Чӑннипе, банк унӑн счетне блокировка туман-тӑк тӑкакӗ тата нумайрах пулма пултарнӑ. Ӗҫ-пуҫ вара ҫапларах пулса иртнӗ. Ун патне мессенджерта ҫыру килнӗ. Хӗрарӑм ӑна директор ҫырни пирки иккӗленмен, мӗншӗн тесен аватарка ҫинче унӑн сӑн ӳкерчӗкӗ пулнӑ. «Директор» библиотекӑра тӗрӗслев пулассине пӗлтернӗ. Ултавҫӑ анлӑ схемӑпа усӑ курнӑ: такамсем унӑн счечӗ урлӑ Украинӑна укҫа куҫараҫҫӗ имӗш, ҫавӑнпа унӑн куншӑн явап тытма тивӗ.
Хӑраса ӳкнӗ хӗрарӑм ҫӗнӗ телефон, сим-картта туяннӑ. Банка кайса счечӗ ҫинчи 755 пин тенкине илсе ултавҫӑсем каланӑ счет ҫине куҫарнӑ. Вӗсем хушнипех тепӗр банка кайнӑ. Юрать-ха, унта унӑн счетне блокласа хунӑ. Кун хыҫҫӑн тин хӗрарӑм ултавҫӑсен аллине лекнине ӑнланнӑ.

Шупашкарти 20-ри хӗр пӗрле пурӑнакан хӗр тусӗн апачӗ ҫине ҫывӑратакан эмел янӑ та унӑн 5 пин ытла тенкине вӑрланӑ.
Шар курнӑ хӗрарӑм укҫа ҫухалсан полицие кайнӑ. Йӑлтах каласа кӑтартнӑ: 5 пин те 400 пин тенке вӑл хваттер илме пухнӑ, ӑна банкра упранӑ. Кӑшт маларах унран пӗрле пурӑнакан 20 ҫулти хӗр укҫа ыйтнӑ иккен. Ҫавӑнпа полици укҫана вӑл вӑрлама пултарать тесе шухӑшланӑ.
Чӑнах та, кайран ҫакӑ палӑрнӑ: 20-ри хӗр патне ултавҫӑсем шӑнкӑравланӑ, вӗсене ӗненсе вӑл хӑйӗн 700 пин тенкине куҫарса панӑ. Лешсем ӑна тусӗн укҫине те «деклараци» тумаллине ӗнентернӗ, укҫана курьера пама, Чулхулана кайса унта «ФСБ ӗҫченӗсенчен» хушу кӗтме хушнӑ. Хӗр тусӗ нимӗн те ан систӗр тесе вӑл унӑн апачӗ тата чейӗ ҫине ҫывӑратакан эмел янӑ. Лешӗ ҫывӑрнӑ чухне ултавҫӑсем хушнине пурнӑҫланӑ та.
20-ри хӗр тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.

Шупашкарти маркетплейс ӗҫченӗ тавар вӑрланӑ. Раштав пуҫламӑшӗнче Шупашкарти тавар паракан пунктран маркетплейс складне пушӑ темиҫе курупка таврӑннӑ. Хӑрушсӑрлӑх службин ӗҫченӗсем йӗрке хуралҫисенчен пулӑшу ыйтнӑ. Вӗсем тавар паракан пунктра ӗҫлекен 21 ҫулти хӗр йӗрӗ ҫине часах тухнӑ.
Вӑл хӑйӗн тата тӑванӗсен ячӗпе тавар саккас панӑ, ҫав шутра ылтӑн вӑчӑра, хаклӑ гаджетсем пулнӑ. Хӗр вӗсене илсе юлса тавара каялла ӑсатанҫи тунӑ. Ҫапла майпа 300 пин тенкӗ ытла тенкӗлӗх япала вӑрланӑ.

«Шупашкар-Сӑр» автоҫула юсама республика хыснинчен 271 миллион тенкӗ уйӑрса парӗҫ. Унта сӑмах ҫулӑн Пӑрачкав тӑрӑхӗнчи участокӗ пирки пырать.
Ҫула юсакана палӑртма «Чӑвашупрдор» икӗ конкурс ирттересси пирки пӗлтернӗ. Подрядчика кӑҫалхи раштав уйӑхӗн 30-мӗшӗччен палӑртмалла.
Пӗрремӗш контрактӑн пуҫламӑш хакӗ —113 млн тенкӗ. Унпа ҫула 3,25 км тӑршшӗ юсамалла. Ӗҫе 2026 ҫулхи ҫӗртме-утӑ уйӑхӗсенче тата 2027 ҫулхи ҫӗртме-утӑ уйӑхӗсенче пурнӑҫламалла.
Иккӗмӗш контрактӑн пуҫламӑш хакӗ — 158 миллион тенкӗ. Вӑл укҫапа ҫула 4,7 км тӑршшӗ юсамалла. Ӗҫе 2026 ҫулхи ҫӗртме-утӑ уйӑхӗсенче тата 2027 ҫулхи ҫӗртме-ҫурла уйӑхӗсенче пурнӑҫламалла.

Чӑваш Енре ӗнертенпе Инкеклӗ лару-тӑру режимӗ пулнине пӗлтернӗччӗ. Специалистсем пилотсӑр вӗҫекен аппаратсем Шупашкарти ҫуртсене мӗн чухлӗ тӑкак кӳнине шутланӑ – 20 миллион ытла тенкӗлӗх.
Аса илтерер: 15 ҫурт сиенленнӗ, вӗсенчен 10-шӗ – нумай хваттерлӗ ҫурт, пӗри – ача пахчи. 14 ҫын аманнӑ. Ӗнер ЧР Сывлӑх сыхлавӗн министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, 7 ҫын пульницӑра сипленет, тепӗр 7-шӗ ¬– килте, вӗсен йышӗнче ача та пур.
Ӗнер шар курнӑ ҫынсене техникум общежитийӗнче вырӑн сӗннӗ. Тӑватӑ ҫын килӗшнӗ, ыттисем тӑванӗсем патӗнче хӳтлӗх тупнӑ.

Етӗрне районӗнчи пӗр ялта пурӑнакан арҫынран коллекторсем укҫа тавӑрса пама тапӑннӑ. Вӑл вара ҫав вӑхӑтра салтакра пулнӑ, кивҫен укҫа паракан нимле организацирен те укҫа илмен. Арҫын пулӑшу ыйтса прокуратурӑна ҫул тытнӑ.
Надзор органӗ тӗрӗсленӗ те 2023 ҫулхи утӑ уйӑхӗнче ҫав ҫын ячӗпе икӗ микрофинанс организацийӗнче 22 пин тенкӗ ют ҫын укҫа илнине палӑртнӑ. Укҫана илме арҫыннӑн паспорт даннӑйӗпе тата кивӗ абонент номерӗпе усӑ курнӑ.
Ҫавна май йӗрке хуралҫисем улталакансем тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ, арҫынна кӑмӑл-сипет тӗлӗшӗнчен шар кӑтартнӑшӑн кредит организацине укҫа тӳлеттерме ыйтса суда тавӑҫпа тухнӑ. Суд прокуратура ыйтнине тивӗҫтернӗ.

Ултавҫӑсем тӗлӗрменни, вӗсем ҫынна шӑнман пӑрпа лартса ямалли ҫӗнӗрен те ҫӗнӗ мелсем шыраса тупни пирки таҫта та асӑрхаттараҫҫӗ. Апла пулин те ӗненекенсем тупӑнсах тӑраҫҫӗ.
Элӗк районӗнчи пӗл ялта пурӑнакан 63 ҫулти арҫын патне унӑн пуҫлӑхӗ пулнӑ сӑнӳкерчӗклӗ аккаунтран ҫырса янӑ. Телефон номерӗ курӑнман пулин те арҫын смсра ҫырнине ӗненнӗ. Унтан Федерацин хӑрушсӑрлӑх службинчен текен ҫын шӑнкӑравланӑ. Ял ҫынни пурне те ӗненнӗ, мӗн каланине итленӗ.
Банкри мӗнпур укҫине илсе темле счет ҫине укҫа куҫарса пама хушсан та каланине тунӑ. Юрать-ха, питӗ пысӑках сумма мар — пурӗ 235 тенке арҫын хулана кайсах ултавҫӑсене куҫарса панӑ.
