Чӑваш Енри хисепе тивӗҫ ҫемьесене «Юратушӑн тата шанчӑклӑхшӑн» орденпа наградӑласси ырӑ йӑлана кӗнӗ. Кӑҫал кӑна унпа 11 ҫемьене чысланӑ. 2010–2014 ҫулсенче унпа нумай ҫул килӗштерсе пурӑнакан 89 мӑшӑра хавхалантарнӑ. Кунсӑр пуҫне «Ашшӗ-амӑшӗн мухтавӗ» орденпа чыслаҫҫӗ. Вӑл наградӑна ҫичӗ ҫемье тивӗҫнӗ, «Ашшӗ-амӑшӗн мухтавӗ» орден медальне — 11 мӑшӑр.

«Юратушӑн тата шанчӑклӑхшӑн» медале утӑ уйӑхӗн пуҫламӑшӗнче Шупашкарта савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура тыттарнӑ. Ҫак хисепе тӗп хулара пурӑнакан Красномир Афанасьевичпа Анна Николаевна Харитоновсем тивӗҫнӗ. Ҫу уйӑхӗнче кил хуҫи арӑмӗ, Анна Николаевна, Чӑваш Республикин Патшалӑх Канашӗн ертӳҫи Юрий Попов патне йышӑнӑва пынӑ. Унта вӑл вӗсене, упӑшкипе иккӗшне, юратупа шанчӑклӑхшӑн медальпе наградӑлама ҫук-ши тесе кӑсӑкланнӑ. Харитоновсем пӗр ҫемьене тӗвӗленни 56 ҫул та ҫитнӗ иккен. Вӗсем «социаллӑ яваплӑ ҫемье пулнине, сывӑ пурнӑҫ йӑли-йӗркине тытнине, ҫемье институтне ҫирӗплетме тӗслӗх кӑтартнине» кура парламент спикерӗ асӑннӑ ҫемьене медальпе наградӑлас ыйтӑва пӑхса тухма Шупашкар хулин Мускав район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Андрей Петров ячӗпе ҫырма хушнӑ.

Малалла...

Республикӑра пӗр вӑхӑт шӑрӑх ҫанталӑк тӑнӑран тата хӑш-пӗр районта пӗр пӗрчӗ ҫумӑр та ӳкменрен ЧР Элтеперӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Михаил Игнатьев хӑш-пӗр тӑрӑхра инкеклӗ лару-тӑру пулни пирки хушу алӑ пуснӑччӗ. Ку Патӑрьел тата Шӑмӑршӑ районӗсене пырса тивнӗччӗ.

Паян, утӑ уйӑхӗн 10-мӗшӗнче, Шӑмӑршӑ районӗнче инкеклӗ лару-тӑру пулнине пӑрахӑҫланӑ. Кун пирки ЧР МЧСӗн пресс-служби пӗлтерет.

Аса илтерер: инкеклӗ лару-тӑрӑва утӑ уйӑхӗн пуҫламӑшӗнче йышӑннӑччӗ. Ун чухнех пӗлтернӗччӗ — ӑна ятарлӑ хушусӑр та пӑрахӑҫламӗҫ.

Халӗ Шӑмӑршӑ районӗнче лару-тӑру лайӑхланнӑ, ял тӑрӑхӗсен пуҫлӑхӗсемпе организаци ертӳҫисене тӑкака сахаллатас тӗлӗшпе ӗҫлеме хушнӑ.

Росреестрӑн Чӑваш Енри управленийӗ хутсем йышӑнакан тата паракан «чӳречесене» хупма тытӑннӑ. Кун пек йышӑну харӑсах темиҫе района пырса тивнӗ.

Куҫман пурлӑх регистрацилемелли тата ун тӗлӗшпе туса ирттерекен ытти ӗҫе тӑвас тесен Росреестрӑн Элӗк, Шупашкар, Шӑмӑршӑ, Тӑвай, Канаш, Сӗнтӗрвӑрри районӗсенчи, Ҫӗнӗ Шупашкар хулинчи уйрӑмне кайма тӑмасть, мӗншӗн тесен вӗсенче ҫак уйӑхран йышӑнма пӑрахнӑ. Шӑмӑршӑ районӗнче хутсене нумай ӗҫ тӑвакан центрта кӑна йышӑнаҫҫӗ. Шупашкарти нумай ӗҫ тӑвакан центрти икӗ офисра 13 «чӳречерен» виҫҫӗшне хупнӑ, вӗсенче халӗ пурӗ 52 «чӳрече» ӗҫлет. Вӗсем кирлӗ хутсене йышӑнаҫҫӗ те, параҫҫӗ те.

Районсенчи «чӳречесене» хупни ҫынсене пулӑшу кӳрессине начарлатмалла мар тесе шухӑшлаҫҫӗ иккен Росреестрта, мӗншӗн тесен хутсене Кадастр палатин офисӗсенче е нумай ӗҫ тӑвакан центрсенче те йышӑнаҫҫӗ.

Йӗпреҫ районӗнче икӗ ҫын вӑрмана ҫырла пуҫтарма кайнӑ та ҫухалнӑ. Кун пирки ЧР ШӖМӗн Йӗпреҫ районӗнчи уйрӑмӗ хыпарланӑ.

Пӑва ялӗнче пурӑнакан 43 ҫулти арҫын тата 36-ри хӗрарӑм ӗнер кӑнтӑрла вӑрмана ҫырла татма кайнӑ. Вӗсем ҫухалса кайнӑ та каялла килмелли ҫула тупайман-мӗн.

ЧР ШӖМӗн пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, ӗнер ҫухалса кайнӑскерсем хӑйсемех ҫыхӑнӑва тухнӑ. Телефон урлӑ вӗсем хӑш вырӑнта пулнине палӑртма тӑрӑшнӑ. Апла пулсан та арҫынпа хӗрарӑма часах тупайман.

Шырава МЧС ӗҫченӗсем те хутшӑннӑ. Каярахпа ырӑ хыпар пӗлтернӗ. Ҫухалса кайнисем вӑрмантан тухнӑ. Полицейскисем вӗсене хирӗҫ пынӑ. Талӑка яхӑн вӑрманта ҫухалса ҫӳренӗ арҫынпа хӗрарӑмӑн сывлӑхӗ чиперех.

Красновсен ҫемйи

Елчӗк районӗнче ЧР Элтеперӗн «Чӑваш Республикинче нумай ачаллӑ ҫемьесене пулӑшасси ҫинчен» хушӑвне пурнӑҫлас енӗпе чылай мероприяти ирттереҫҫӗ. Акӑ Ҫемье, юрату тата шанчӑклӑх кунӗнче районта нумай ачаллӑ пӗр ҫемьене тӳлевсӗр ҫӗр лаптӑкӗ уйӑрса панӑ.

Елчӗк район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Николай Миллин савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура Елчӗкри Красновсен ҫемйине 798 тӑваткал метрлӑ ҫӗр лаптӑкӗн сертификатне тыттарнӑ.

Паянхи кун тӗлне тӳлевсӗр ҫӗр лаптӑкӗ илмелли списока 122 ҫемьене кӗртнӗ. Ҫӗр лаптӑкӗ илес кӑмӑллисенчен чылайӑшӗ Елчӗк тӑрӑхӗнче пурӑнать. Унта — 40 ҫемье. Аслӑ Пӑла Тимеш тӑрӑхӗнче — 27 ҫемье.

Районта 85 лаптӑка ҫемьесене пама хатӗрленӗ. Хальлӗхе 74 ҫемье ҫӗр лаптӑкӗллӗ пулнӑ.

Кӗҫех Хӗрлӗ Чутай районӗнче ача-пӑчашӑн ырӑ пулӑм пулмалла. Хӗрлӗ Чутайра ҫулталӑк вӗҫӗччен ача пахчи туса пӗтермелле.

Строительсем графикран кая юлса пыраҫҫӗ пулин те ӗҫе вӑхӑтра туса пӗтерме шантараҫҫӗ-мӗн. Хальлӗхе унта пӗрремӗш хута хӑпартнӑ.

ЧР Вӗренӳ министерствин сайтӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, ача пахчине туса пӗтерессине Хӗрлӗ Чутайри халӑх чӑтӑмсӑррӑн кӗтет. Мӗншӗн тесен унта ача пахчинче вырӑн парасса 240 шӑпӑрлан кӗтет.

Ҫӗнӗ ача пахчинче 160 вырӑн пулӗ. Планпа килӗшӳллӗн, строительсен объекта ҫулталӑк вӗҫӗнче памалла. Вӗсем халӗ кая юлса пырсан та ӗҫе пахалӑхлӑ тӑвассине пӗлтереҫҫӗ.

2013 ҫултанпа Красноармейски районӗн кунне паллӑ тӑваҫҫӗ. Утӑ уйӑхӗн 4-мӗшӗнче Трак енсем уява пухӑннӑ. Хальхинче вӑл Мӑн Шетмӗ ялӗнче иртнӗ.

Хӑнасене ҫӑкӑр-тӑварпа кӗтсе илнӗ. Унтан пурте Анаткас ялне ҫул тытнӑ, унта шит юпине тата этнокартише уҫнӑ. Кайран Мӑн Шетмӗре театрализациленӗ постановка лартнӑ, «Мӑш Шетмӗ ярмӑркки» ятлӑскере истори сӑнарӗсем хутшӑннӑ.

Уява Красноармейски район администрацийӗн пуслӑхӗ Андрей Шестаков, район пуҫлӑхӗ Владимир Григорьев ытти тӳре-шара килнӗ. ЧР ял хуҫалӑх министрӗн ҫумӗ Алексей Самаркин ЧР Правительстин ятӗнчен пурне те уявпа саламланӑ, чи маттуррисене чысланӑ.

Уяв кунӗнче Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫинче пуҫ хунисене, унтан таврӑннисене аса илмесӗр иртмен. Вӑрҫӑра вилнисен тата Совет Союзӗн Геройӗн В.В.Васильевӑн ячӗпе хисепленекен палӑк патне чӗрӗ чечексем хурса пуҫ тайнӑ.

Шупашкарти аэроклуб парашютисчӗсем тӳперен сикнине халӑх ҫӑвар карсах пӑхнӑ.

Сӑнсем (149)

Сергей Иванов сӑнӳкерчӗкӗ

Ӗнер, утӑ уйӑхӗн 5-мӗшӗнче, республикӑра аслатиллӗ ҫумӑр ҫуни икӗ ҫурта шар кӑтартнӑ. Ҫиҫӗм икӗ ҫурта ҫапнӑ. Телее, пушарта никам та суранланман. Кун пирки ЧР МЧСӗ пӗлтерет.

Ҫиҫӗме пула пушар Муркаш районӗнчи Отарккӑ ялӗнче пулнӑ. 61 ҫулти арҫыннӑн ҫурчӗ ҫунма тытӑннӑ. Ун чухне пӳртре кил хуҫин арӑмӗ, хӗрӗ тата кӗрӗвӗ пулнӑ. Пушара ҫур сехетрен сӳнтернӗ. Ҫулӑм мачча тӑррине, ҫивиттине сиен кӳнӗ.

Комсомольски районӗнчи Кӗҫӗн Каҫал ялӗнче те ҫурта ҫиҫӗм ҫапнӑ. Пӳртре 50 ҫулти хӗрарӑмпа унӑн 79-ти ашшӗ пулнӑ. Пушарнӑйсем ҫулӑма 40 минутран сӳнтернӗ. Пушар мачча тӑррине, сарая тӗп тунӑ, пӳртри стена кӑштах сиенленнӗ.

Ҫав кунах Етӗрнере те пушар тухнӑ. Унта хваттере чӗртсе янӑ теҫҫӗ. 55 ҫулти кил хуҫине пульницӑна ӑсатнӑ. Вӑл тӗтӗм-сӗрӗмпе аптӑранӑ. Хваттер самаях шар курнӑ.

Сӑмах май, ҫулталӑк пуҫланнӑранпа республикӑра 520 пушар тухнӑ. Вӗсенче 53 ҫын вилнӗ, 66-шӗ аманнӑ.

Пӑрачкав районӗнчи Кудеиха ялне те карантина хупнӑ. Мӗн пулнӑ-ха унта?

Россельхознадзорӑн Чӑваш Енри управленийӗн сайтӗнче юнкун, утӑ уйӑхӗн 1-мӗшӗнче, пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫӗртме уйӑхӗн 28-мӗшӗнче каҫхине Кудеиха ялӗнче тилӗ 14 ҫулти хӗрачана тапӑннӑ. Ку Кире юханшывӗ хӗрринче пулнӑ.

Хӗрача, мӗн пулса иртнине лайах ӑнланса ӗлкӗрейменскер, тилле шывра путарнӑ. Унтан вӑл ӑна пулӑ тытмалли ҫеткӑпа ҫавӑрса илнӗ те ҫыран хӗрринче хӑварнӑ. Ҫав каҫах аллине тилӗ ҫыртна хӗрачана васкавлӑ медпулӑшупа пульницӑна илсе кайнӑ.

Тилӗ виллине вара республикӑри ветлабораторие илсе ҫитернӗ. Специалистсем чӗрчун урнӑ чирпе чирлине палӑртнӑ. Ҫавӑнпа утӑ уйӑхӗн 2-мӗшӗнчен Кудеиха ялӗнчи кӑнтӑр-хӗвеланӑҫ ҫӗрӗ ҫинче карантин пулнине палӑртнӑ.

Нумаях пулмасть ҫумӑр ҫуманран Патӑрьел районӗнче инкеклӗ лару-тӑру пулнине пӗлтернӗччӗ. Паянтан, утӑ уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен, Шӑмӑршӑ районӗнче те инкеклӗ лару-тӑру пулнине палӑртнӑ. Вӑл 17 сехетренпе вӑя кӗнӗ. Хушӑва район администрацийӗн пуҫлӑхӗ алӑ пуснӑ.

Ку лару-тӑрава районта чылай вӑхӑт ҫумӑр ҫуманнипе палӑртнӑ. Ҫавна пула тухӑҫлӑ тыр-пул туса илесси иккӗленӳллӗ. Ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗсене, предприятисемпе организацисене кун тӗлӗшпе мӗн те пулин тума хушнӑ.

Аса илтерер: Чӑваш Енре ҫу уйӑхӗн 24-мӗшӗнчен пушар тухас хӑрушлӑх пулнӑ май ятарлӑ режим палӑртнӑ. Вӑл халӗ те вӑйра-ха. Ҫӗртме уйӑхӗн варринче Чӑваш Енре пушар тухас хӑрушлӑхӗн 4-мӗш класне палӑртнӑ. Канаш районӗнче вара — 5-мӗш класс. Ҫавна май вӑрмансенче кӑвайт чӗртме, кӑвар ҫинче апат пӗҫерме, ҫӳп-ҫапа ҫунтарма, типӗ курӑка чӗртсе яма чарнӑ. Йӗркене пӑснӑшӑн явап тыттараҫҫӗ.