«Юрма» тулли мар яваплӑ обществӑн продукцийӗ сывлӑхшӑн сиенлӗ пулнӑ. Россельхознадзорӑн Чӗмпӗр облаҫӗнчи тата Чӑваш Енри управленийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, кӑҫалхи ака уйӑхӗнче асӑннӑ фабрикӑра кӑларакан чӑх чӗппин пӗҫҫинче Listeria monocytogenes бактери тупса палӑртнӑ. Ун хыҫҫӑн предпрятире лаборатори тӗрӗслевӗн ҫивӗч режимне йӗркеленӗ.

Ҫавӑн хыҫҫӑн надзор органӗ Чӑваш Енӗн Арбитраж судне ҫитнӗ. Предприятие вӑл административлӑ майпа явап тыттарса 300 пин тенкӗрен пуҫласа 600 пин тенкӗ таран штрафлама ыйтнӑ. Россельхознадзорӑн управленийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, суд ларӑвӗ авӑн уйӑхӗн 25-мӗшӗнче иртмелле. Унта «Юрма» предприятине епле явап тыттарассине пӑхса тухӗҫ. Штраф суммин виҫи те тӳресен йышӑнӑвӗнчен килӗ.

Чӑваш Енри пульницӑсене «МОСРЕНТГЕНПРОМ» тулли мар яваплӑ общество тивӗҫтернӗ флюорографовсем пирки шӑв-шав тухнӑ. «МОСРЕНТГЕНПРОМ» предприятин медицина оборудованине Федерацин монополипе кӗрешекен службин Чӑваш Енри управленийӗ техника заданийӗпе килӗшсе тӑмасть тесе йышӑннӑ. Ҫавӑнпа килӗшмесӗр предприяти суда та ҫитнӗ, анчах унтисем монополипе кӗрешекенсем майлӑ пулнӑ. Тавлаштаракан флюорографсемпе Шупашкарти 1-мӗш клиника тата Шупашкарти тӗп пульницӑсене тивӗҫтернӗ.

Маларах ҫавӑн пек оборудовани Йӗпреҫри тӗп район пульницине тата Шупашкарти иккӗмӗш пульницине ӑсаннӑ. Ун чухне аукционта «Медипром» предпряти ҫӗнтернӗ.

Флюорографсемпе ҫыхӑннӑ ыйтӑва Росздравнадзор тишкернӗ. Унтисем Чӑваш Енӗн Сывлӑх сыхлав министертвин учрежденийӗсене тӗрӗслӗҫ.

Чӑваш Енӗн прокуратури нумаях пулмасть ача уйлӑхӗсене тӗрӗсленӗ. Надзор органӗ ҫак ӗҫе Пӗтӗм Раҫҫейри халӑх фрончӗн хастарӗсем уйлӑхсенчи кӑлтӑксем пирки асӑрхаттарнӑ хыҫҫӑн пуҫарнӑ.

Прокурорсем Ҫӗрпӳ районӗнчи «Звездный», Канаш районӗнчи «Космонавт» тата Ҫӗмӗрле хулинчи «Соснячок» уйлӑхсене ҫитнӗ.

«Звездный» уйлӑхри хӑш-пӗр пӳлӗмре ачасем пӗр пӳлӗмре 5-6-ӑн хӗсӗнсе ҫывӑрнине палӑртнӑ. Пӳлӗмсем пысӑк мартан пӗр пӳлӗмре ун чухлӗ ача пурӑнни йӗркеллӗ мар. Тупса палӑртнӑ кӑлтӑк шутӗнче столовӑйӑн яри уҫӑ тӑракан алӑкне шӑна-пӑвантан хӳтӗлекен ҫеткӑпа карманнине асӑннӑ. «Космонавт» уйлӑхра кил хушшинчи ал ҫумаллисене ҫутӑпа ӗҫлекен е хут алшӑллипе тивӗҫтерменнине асӑннӑ. Унти поварӑн, кухня ӗҫченӗн, вожатӑйсен тата ишме вӗрентекен инструкторӑн професси пӗлӗвне илнӗ тата аттестациленнӗ вӑхӑчӗ тухнӑ.

Сыхланакана Турӑ сыхлать теҫҫӗ. Шупашкарти пляжсенче шыва кӗрекен, анчах тахӑш самантра путас патне ҫитнӗ ҫынсене ҫӳлти хӑват кӑна мар, ҫӑлавҫӑсем те пулӑшнӑ. Виҫӗ ҫын тимлӗхне пула, вӗсем ӗҫе тимлӗ пурнӑҫланипе ҫирӗм ҫын пурнӑҫне ҫӑлса хӑварнӑ. Вӗсене Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков ӗнер ирпе ирттернӗ канашлура чысланӑ.

Тав хучӗсене Максим Нуржанов (вӑл 9 ҫынна ҫӑлнӑ, ҫав шутра 6-шӗ — ачасем), Михаил Катмичев (7 ҫынна пулӑшнӑ, ҫав шутра 5 ача) тата Овсеп Тиранян (4 ачана шывран туртса кӑларнӑ) тивӗҫнӗ. Шупашкарта ятарласа уҫнӑ пляжсенче шӑпах ҫакӑн пек чӗрӗ те вӑр-вар ҫӑлавҫӑсем ӗҫленӗ вӑхӑтра инкексене сирейнӗ. Маттурсене Алексей Ладыков тав тунӑ, хастарсен тӑрӑшулӑхӗ ҫынсен ҫемйисене куҫҫуль илсе килесрен асӑрханине палӑртса хӑварнӑ.

Екатреинбургри журналистсене тӗлӗнтернӗ тум

Нумаях пулмасть Екатеринбургри «Таганская слобода» паркра Халӑхсен культурин кунӗ иртнӗ. Ҫулсерен йӗркелекенскере хальхинче 16-мӗш хут пухнӑ. Унта Свердлов облаҫӗн кӗпӗрнаттӑрӗ Евгений Куйвашев та хутшӑннӑ.

Вӑтам Урал тӑрӑхӗнче пурӑнакан 160 халӑх хушшинче пирӗн чӑвашсем те тӗлӗнтерме пултарнӑ. Иртен-ҫӳрене те, уява пухӑннисене те, журналистсене те. Ӗмӗрне ҫырас ӗҫе халалланисем ентешӗмӗрсен тухйисене уйрӑмах сӑнанӑ. «Чӑвашсен пуҫа тӑхӑнмалли кӑсӑклӑ», — пӗлтернӗ, сӑмахран, «Облгазета.ру» тӗнче тетелӗнчи хаҫат.

Уявра чӑвашсен «Ентеш» фольклор ушкӑнӗ такмаксене чӑвашла та вырӑсла каласа ташланӑ. Ҫавӑн чухне иртен-ҫӳрен чарӑнса тӑрса вӗсен пултарулӑхӗпе киленнипех ҫырлахман — ташша тухнӑ.

Авӑн уйӑхӗн 4-5-мӗшӗнче Шупашкарта Пӗтӗм тӗнчери X парамузыка фестивалӗ иртӗ. Ӑна Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗнче йӗркелӗҫ.

Сцена ҫине сусӑр пулсан та амака парӑнман, талпӑнуллӑ та пуян чун-чӗреллӗ маттурсем тухӗҫ. Кун пек фестивале Шупашкар хули пуҫласа йышӑнать. Парафестивале Раҫҫейӗн 15 регионӗнчен тата Беларуҫран хутшӑнӗҫ.

Паян, авӑн уйӑхӗн 3-мӗшӗнче, фестивале хутшӑнакансенчен хашӗсем Шупашкара килсе ҫитнӗ. Вӗсене Чӑваш Енӗн Культура, национальноҫсен ӗҫесен тата архив ӗҫен министерстви тивӗҫлипе кӗтсе илнӗ. Параартистсене Ф.П. Павлов ячӗллӗ музыка училищин (техникумӗн) «Янтал» студентсен фольклор ансамблӗ чӑвашла тумланса юрӑ-ташӑпа савӑнтарнӑ. Хӑнасене Шупашкарти паллӑ вырӑнсене кӑтартса ҫӳрӗҫ.

Авӑн уйӑхӗн 1-мӗшӗнче Федерацин Атӑлҫи округӗнчи Чӑваш кадет корпусне савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫрӗҫ. Линейка урамра иртнӗ. Ҫанталӑк ҫакна сиснӗ тейӗн — кас-кас килсе йӗпетекен ҫумӑр вунӑ сехет тӗлне иртнӗ.

Савӑнӑҫлӑ мероприятие ҫутатма ҫитнӗ хӑш-пӗр журналистӑн ҫав кунхине кӑмӑлсӑрланмалли тупӑннӑ. Хӗрлӗ хӑйӑва каснӑ хыҫҫӑн пысӑк хӑнасене Кадет корпусӗпе паллаштарса ҫӳренӗ. Журналистсене унта тӳре-шарапа пӗрле кӗме тата шалта ӳкерме чарнӑ. Юраманнисен списокне «На-связи» (чӑв. Ҫыхӑнура) портал, «REGNUM» информаци агентстви, «Правды ПФО» интернет-хаҫат, «Чебоксарские новости», «Грани» хаҫатсем тата Шупашкар хулин Депутатсен пухӑвӗн пресс-служби лекнӗ. Юлашкинчен каланисене Кадет скверне ӳкерме пултаратӑр, хула ӑна кӑна тунӑ тенӗ-мӗн.

Чӑваш Енӗн цифра аталанӑвӗн, информаци аталанӑвӗн тата массӑллӑ коммуникацисен министрӗ Михаил Анисимов шала федераци каналӗсене тата Чӑваш Енӗн наци телекуравне ҫеҫ кӗртме йышӑннине пӗлтернӗ. Журналистсем валли министр хӑй экскурси йӗркеленӗ.

Ӗнер, авӑн уйӑхӗн 2-мӗшӗнче, «Шупашкар-Сурски» автоҫуль ҫинче 9 ҫулти ачана таптаса кайнӑ. Инкек 18 сехет те 20 минут тӗлӗнче пулса иртнӗ.

«Нива» автомашина рульне тытса пынӑ 71 ҫулти водитель ҫул-йӗр инспекторӗсене пӗлтернӗ тӑрӑх, ача ҫул ҫине кӗтмен ҫӗртен сиксе тухнӑ. Машинӑна вааскавлӑн та хӑвӑрттӑн чарса лартнӑ пулин те велосипедиста вӑл пырса тӑрӑннӑ.Аманнӑ арҫын ачана пульницӑна ӑсатнӑ.

Сӑмах май ҫакна та шута илмелле: 7-14 ҫулсенчи велосипедистсен тротуарсемпе, ҫуран ҫӳрекенсен тата велосипедистсен ҫулӗсемпе ҫеҫ ярӑнма юрать. Вӗсен ҫул хӗррипе, автомобиль ҫулӗпе ҫӳреме ирӗк ҫук.

Ҫул ҫитменнисем ҫуллахи каникул вӑхӑтӗнче 16-ӑн ҫул-йӗр ҫинчи инкеке лекнӗ, ҫав шутран 10 тӗслӗхӗнче ачасем суранланнӑ.

Чӑваш Енре ҫитес ҫул Театр ҫулталӑкне палӑртӗҫ. Маларах РФ Президенчӗ ун пек хушӑва Раҫҫей шайӗнче йышӑннӑччӗ. Ҫавна кура пирӗн республикӑра та Театр ҫулталӑкне ирттерме хатӗрленеҫҫӗ.

Чӑваш Енӗн Культура, наци ӗҫесен тата архив ӗҫӗн министерствин пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, пирӗн республикӑра Театр ҫулталӑкне палӑртма тӗп мероприятисен планне хатӗрленӗ.

Ведомствӑра хыпарланӑ тӑрӑх, ҫитес ҫул театрсен пурлӑхпа техника никӗсне лайӑхлатассипе ӗҫлемелле. Культура учрежденийӗсен ӗҫченӗсене патшалӑх енчен пулӑшмалла.

Пысӑк калӑпӑшлӑ фестивальсем иртессине те планласа хунӑ. Ҫав шутра — йӑлана кӗнӗ Пӗтӗм тӗнчери балет фестивалӗ, Пукане театрӗсен «Карусель сказок» (чӑв. Юмахсен кӑруҫҫӗлӗ) пӗтӗм тӗнчери фестивалӗ.

Раҫҫейӗн вӗренӳ министрӗ Ольга Васильева Чӑваш Енри ӑслӑ ачана ырланӑ.

Ҫӗршыв шайӗнчи пысӑк тӳре-шара авӑн уйӑхӗн 1-мӗшӗнче «ТВ Центр» телеканалпа эфира тухакан «Право знать» телекӑларӑмра вӗренӳпе ҫыхӑннӑ ыйтусене хуравланӑ.

«Вӑтам пӗлӗве Мускавра ҫеҫ ҫӳллӗ шайра илме май пур-и?» ыйтӑва хуравланӑ май вӑл: «Мегаполис теме май ҫук центрсемех тӗнче шайӗнчи олимпиадӑсем валли чи лайӑх ачасене хатӗрлеҫҫӗ», — тенӗ. Сӑмахне ҫирӗплетме ҫапла регионсене асӑннӑ: «Вятка, Киров, Пермь, Екатеринбург, Чӑваш Ен». Унсӑр пуҫне вӑл «Шкулта астрономи ҫук пулин те Чӑваш Енри ача астрономи енепе пӗтӗм тӗнчери олимпиадӑра ҫӗнтернӗ», — тесе палӑртнӑ.

Кӑларӑмра учебниксен шутне, шалу шайне тата ытти ыйтӑва сӳтсе явнӑ.