Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗн депутачӗсен пысӑк йышӗ этем правине унччен юстици министрӗ пулнӑ Надежда Прокопьевана хӳтӗлеттересшӗн. Маларах министр пулнӑ ҫын юлашки вӑхӑтра республикӑн Патшалӑх Канашӗн Аппарачӗн Ертӳҫинче тӑрӑшать.

Этем правине хӳтӗлеме ӗнерхи министрсӑр пуҫне Эдурад Васильев, Виктор Ильин та ӑнтӑлнӑ. Сӑмах май, Виктор Ильин — Надежда Прокопьеван унчченхи упӑшки иккен. Депутатсем вӑрттӑн сасӑласа чылайӑшӗ Надежда Прокопьевашан пулнине палӑртнӑ. Ку кандидатурӑна этем правине хӳтӗлекен ҫӗршыври уполномоченнӑй пӑхса тухӗ.

Аса илтерер, республикӑра пурӑнакансене Чӑваш Енри ҪҪХПИ управленийӗн пуҫлӑхӗ пулнӑ Владимир Ежеев та хӳтӗлес тенӗччӗ. Омбудсмен кандидатурине Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗн ҫу уйӑхӗн 12-мӗшӗнчи сессийӗнче пӑхса тухнӑччӗ. Владимир Ежеев ЧР Патшалӑх Канашӗн ҫӗртме уйӑхӗнчи сессире хӑйӗн унчченхи заявленине илессине пӗлтернӗ, депутатсем унӑн ыйтӑвне тивӗҫтернӗччӗ. Теприсем пӑшӑлтатнӑ тӑрӑх, Ежеев кандидатурине Мускавра ырламан имӗш.

«Общежитипе» «Правительство ҫурчӗ» чӑвашла куҫать-и?» — тесе ыйтнӑ Ҫеруш Евлампьев Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗн ӗҫченӗсенчен. Институтӑн сӑмах кӗнекепе ятарлӑ кӑларӑмсен уйрӑмӗн ӗҫтешӗ Николай Плотников, вӑлах Чӑваш халӑх сайчӗн хуҫи, Ҫеруша ҫапла ӑнлантарнӑ:

««Правительство» сӑмаха хальхи словарьсенче ҫаплипех хӑвараҫҫӗ. Ҫавах та ку сӑмаха чӑвашла куҫарнӑ вӑхӑтсем те пулнӑ: ӑна куҫарнӑ чухне «Хыпар» хаҫатра «Пуҫалу» (1917 ҫ.), «Патшалӑха тытса тӑракансем» (1906 ҫ.) терминсемпе усӑ курнӑ.

Ытти тӗрӗк чӗлхисене арап чӗлхинчен йышӑннӑ хӳкӳмет тата унӑн варианчӗсемпе усӑ кураҫҫӗ. Вӑл хаким (управляющий) сӑмахран пулнӑ.

«Общежити» сӑмаха та словарьсенче ҫавӑн пекех хӑвараҫҫӗ. Ҫавах та пирӗн институт пӗлтер хатӗрлесе кӑларнӑ «Чӑваш чӗлхин ӑнлантаруллӑ сӑмах кӗнекинче» ҫак сӑмахӑн чӑвашла эквивалентне илсе кӑтартнӑ: «пӗрлехи ҫурт». Чӑваш патшалӑх университечӗ ҫак сӑмаха куҫарса пама ыйтсан та пирӗн чӗлхеҫӗсем «пӗрлехи ҫурт» терминпа усӑ курма сӗннӗ».

Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев ӗнер «ДАВ – Руссланд» обществӑн пуҫлӑхӗпе Норберт Рихтерпа тӗл пулнӑ.

«ДАВ – Руссланд» Роберт Мурьян нимӗҫӗн амфиболин савучӗн йышӗнче шутланать.Предприяти строительствӑра усӑ куракан тӗрлӗ хатӗр кӑларать, ҫав шутра — сӑрӑ, лак таврашӗ таранах.

Норберт Рихтер «ДАВ – Руссланд» компани филиалӗсем Питӗрте, Воронежра, Хусанта, Самарта, Сочире, Волгоградра тата ытти хулара пуррине пӗлтернӗ.

Чӑваш Ен ертӳҫи республикӑра инвестици хывма меллине, бизнеса вӑй илме инфратытӑм хатӗррине палӑртнӑ.

«Чӑваш Республики инвестици явӑҫтарассипе кулленех тӑрӑшать, республика экономики аталанса вӑй-илсе пытӑр тесе тимлет. Эпир пуҫаруллӑ тата инвестициллӗ проектсене яланах хапӑл туса йышӑнатпӑр. Пире ҫӗнӗрен те ҫӗнӗ хӑватлӑ, пысӑк пуласлӑхлӑ предприятисем кирлӗ. Пирӗн халӑх ӗҫлеме юратать», - тенӗ Михаил Игнатьев.

Шупашкарта маршруткӑсен йышне чакарасси пирки юлашки вӑхӑтра хӗрӳ калаҫаҫҫӗ. Хула администрацийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, вӗсене чакарас ӗҫе каярахри вӑхӑт ҫине куҫарнӑ.

Аса илтерер: Шупашкарта маршруткӑсен йышне 20 процент таран пӗчӗклетесшӗн. Вӗсен вырӑнне пысӑк автобуссем ҫӳретесшӗн. Ҫапла майпа пассажирсен йышӗ 10 процент нумайланасса шанаҫҫӗ.

Маршруткӑсене ҫак кӗркунне чакарма палӑртнӑччӗ. Анчах тӳре-шара ку ӗҫе каярахри вӑхӑт ҫине куҫарнӑ. Мӗншӗн? ЧР транспорт министрӗ Владимир Иванов пӗлтернӗ тӑрӑх, халь ӗҫлекен предприятисемпе килӗшӗве 180 кунран ҫеҫ пӑрахӑҫлама юрать.

Шупашкарти Гладков урамӗнче шкул ҫӗнӗ вӗренӳ ҫулӗ тӗлне уҫӑлӗ-и? Нумаях пулмасть ҫак ыйту тавра калаҫнӑ, Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ унта ҫитсе те килнӗччӗ.

Халӗ ҫапла ҫирӗплетеҫҫӗ: ҫӗнӗ шкул авӑн уйӑхӗн 1-мӗшӗ тӗлне алӑкне уҫӗ. Унта монтаж ӗҫӗсене вӗҫленӗ-мӗн, патшалӑх аккредитацийӗн свидетельствине, вӗренӳ ӗҫне кӳлӗнме май паракан лицензие илнӗ.

Шкула 61 ҫынна ӗҫлеме илнӗ ӗнтӗ. Вӗсен йышӗнче 46-шӗ – вӗрентекен, 5-шӗ техника персоналӗ. Тепӗр 4 вӗрентекен, 12 персонал илме палӑртнӑ. Унти ӗҫченсене кӑҫалхи тӑватӑ уйӑхра ӗҫ укҫи тӳлеме республика хыснинчен 10,1 миллион тенкӗ уйӑрма палӑртнӑ.

Шкулта хальлӗхе 1-8-мӗш классем ҫеҫ ӑс пухӗҫ. Аслӑ классем ҫитес ҫултан ҫеҫ пулӗҫ.

Утӑ уйӑхӗн 26-мӗшӗнче Шупашкарти 72-мӗш ача пахчинчен 3 ҫулти икӗ шӑпӑрлан тухса тарнӑ. Ку ачасем урама уҫӑлма тухсан 17 сехет те 10 минутра пулнӑ.

Шӑпӑрлансем хӑйсем тӗллӗн тухса кайнӑ. Вӗсене Ҫӗнтерӳ паркӗнче 18 сехетре ҫеҫ тупнӑ.

Прокуратура ку ӗҫе халӗ тӗрӗслет. Тӗрӗслев хыҫҫӑн Шупашкар хула администрацийӗн вӗренӳ управленийӗн пуҫлӑхӗ тӗлӗшпе представлени ҫырнӑ, йӗркене пӑснӑшӗн ача пахчин заведующине явап тыттарма хушнӑ. Хушнине епле пурнӑҫланине прокуратура сӑнасах тӑрать.

Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Шӗнерпуҫ ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Владимир Кириллов ӗҫ вырӑнӗпе ытлашши усӑ курнӑ тесе шухӑшлаҫҫӗ. Кун пирки РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри следстви управленийӗ пӗлтерет

Владимир Кириллов пуҫлӑх пуканне 2006 ҫулхи кӑрлач уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен йышӑнать. Следстви версийӗ тӑрӑх, вӑл виҫӗ ҫӗр лаптӑкне суту тумасӑрах коммерци организацине тара панӑ. Муниципалитет ҫак ҫӗрсене харпӑрлӑха та куҫарса ӗлкӗреймен.

Кӑҫалхи кӑрлач уйӑхӗнче ҫав ҫӗрсене ҫав организациех 750 пин тенкӗпе сутса янӑ. Ку пасар хакӗнчен йӳнӗрех. Следстви шухашӗпе, пуҫлӑх ял тӑрӑхӗн хыснине 4 миллион та 200 пин тенкӗлӗх тӑкак кӳнӗ.

Улатӑрта Республикӑри онкодиспансерӑн филиалӗ уҫӑлӗ. Савӑнӑҫлӑ мероприяти ҫурла уйӑхӗн 23-мӗшӗнче 11 сехетре Улатӑр районӗн тӗп пульницинче пулӗ.

Кунашкал филиал пӗрремӗш хут уҫӑлать. Улатӑрта онколог пур, ҫапах вӑл ӑна улӑштармасть. Филиала уҫса халӑха тивӗҫлӗ пулӑшу парасшӑн.

Онкологи диспансерӗн филиалӗ мӗншӗн шӑпах Улатӑрта уҫӑлать-ха? Мӗншӗн тесен район Шупашкартан инҫетре вырнаҫнӑ. Унта пациентсене ятарлӑ графике пӑхӑнса йышӑнӗҫ.

Онколог пӳлӗмӗнче диспансер учетне туса пырӗҫ, пациентсене тимлӗн сӑнӗҫ. Филиала уҫнӑ ҫӗрте ЧР сывлӑх сыхлавӗн министрӗ Владимир Викторов, Республикӑри онкодиспансерӑн тӗп тухтӑрӗ Лидия Воропаева пулӗҫ.

Нумаях пулмасть, утӑ уйӑхӗн 28-мӗшӗнче, ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев Чӑваш Енре инкеклӗ лару-тӑру пулнине алӑ пусса палӑртнӑ. Йӑлтах – вӑраха тӑсӑлнӑ ҫумӑра пула. Ҫавна май тыр-пула пухса кӗртме ӗлкӗрмесен те пултараҫҫӗ-ҫке-ха.

Ҫурла уйӑхӗн 18-мӗшӗнче республикӑра инкеклӗ лару-тӑру пулнине пӑрахӑҫланӑ. Кун пирки Элтепер алӑ пуснӑ. Юлашки кунсенче уяр та ӑшӑ ҫанталӑк тӑни ял хуҫалӑхӗсене тухӑҫлӑ ӗҫлеме май парать.

Михаил Игнатьев документра ҫутҫанталӑкран шар курнӑ ял хуҫалӑх производителӗсене пулӑшас енӗпе мероприятисен планне хатӗрлеме те сӗннӗ.

Шупашкарта ҫамрӑксем селфи тӑвас тесе ҫӳллӗ ҫурт тӑррине хӑпараҫҫӗ. Ҫакна пӗр ҫын асӑрханӑ та «Про Город» хаҫата пӗлтернӗ.

Икӗ ҫамрӑк ҫурт тӑрри хӗрринче сӑн ӳкерӗннӗ. Ку ҫурла уйӑхӗн 18-мӗшӗнче Трактор тӑвакансен проспектӗнчи 56\1 ҫурт тӑрринче пулнӑ. Вӗсем хӗррине пырса «Титаник» фильмри евӗр тӑнӑ. Ҫакна сӑн ӳкернӗ.

Прокурутура ӑнлантарнӑ тӑрӑх, ҫурт тӑрринче пулма юрамасть. Управляющи компанийӗн унта тухмалли алӑка питӗрмелле. Ӑна ҫӗмӗрсе тухнӑшӑн административлӑ майпа явап тыттараҫҫӗ.

Сӑмах май, унччен Ҫӗмӗрлере инкек пулнӑ. Ҫамрӑксем хитре сӑнӳкерчӗк тӑвас тесе хими савучӗн тӑррине хӑпарнӑ. Вӗсенчен пӗри аяалалла ӳксе вилнӗ.