Шупашкарти Лакрей вӑрманӗнче ҫывӑх вӑхӑтра Алтай пакшисем пурӑнма пуҫлӗҫ. Вӗсене ҫӗнӗ вырӑна хула кунӗ тата парк 60 ҫул тултарнӑ вӑхӑтра ярӗҫ.

Алтай пакшисене Хусанти питомникран илсе килӗҫ. Пакша-телеутка питӗ ҫӑра тирлӗ. Ку пакша хитре, пӗр вырӑнта лара-тӑра пӗлмест, илемлӗ тата ырӑ чунлӑ.

Пакша Лакрей вӑрманне мӗн йӗркеленӗренпех унти элем шутланнӑ. Малтанласа вӑл йышлӑ пулнӑ, вӑхӑт иртнӗҫемӗн унӑн шучӗ сахалланса юлнӑ.

Пакша ҫӗнӗ вырӑна тата ҫынсене хӑнӑхтӑр тесе ку чӗрчун валли ятарлӑ пӳртсем тата валашкасем йӗркелесшӗн. Ҫынсем кирлӗ-кирлӗ мар апат парасран мӗнпе тӑрантармаллине вӗрентсе ҫырса ҫапӗҫ.

Маларах Чӑваш халӑх сайчӗ Лакрей вӑрманӗнче вай-фай ҫыхӑну йӗркелессине пӗлтернӗччӗ.

Чӑваш Енӗн тӗп хулинчен Ҫӗнӗ Шупашкара каякан тӑрӑхра «Ҫӗнӗ хула» микрорайон ҫӗкленнине Чӑваш халӑх сайтне вулакансем пӗлеҫҫех. Республика кунӗ тӗлӗнче унта «Новоград» ят панӑ (чӑв. Ҫӗнӗ хула) ача пахчи уҫӑлнӑччӗ.

«Ҫӗнӗ хула» ҫывӑх вӑхӑтра тата сарӑлӗ. Унта 8 пин ытла ҫын пурӑнмалӑх нумай хваттерлӗ ҫуртсем тума пуҫлӗҫ. 32 ҫурт ҫӗклеме палӑртаҫҫӗ. Атӑл юханшывӗ ҫывӑххине шута илсе ҫыран еннелли вырӑнта ҫуртсене ҫӳллех тумассине шантараҫҫӗ. Кун пирки ӗнер халӑхпа итлев ирттернӗ чух та асӑнса хӑварнӑ.

27,2 гектар ҫинчи ҫӗнӗ микрорайон та общество инфраструктурине туллин аталантарма шантараҫҫӗ: 320 пепкелӗх ача сачӗ, 1000 ачалӑх шкул тума шухӑшласа хунӑ. Пысӑк хуласенче тата нумай хваттерлӗ ҫуртсенче машинӑсене лартас ыйту сиксе тухнине шута илсе парковкӑсем тата гаражсем тӑвӗҫ.

Шупашкарта ача пахчи умӗнче хир сыснисем чупса ҫӳренӗ. Ҫынсем ҫакна телефон ҫине ӳкернӗ.

Хир сыснисене иртен-ҫӳрен асӑрханӑ. 21 сехетре Магницкий урамӗнче хир сыснисен кӗтӗвӗ иртсе кайнӑ. Ачасем те инҫех мар вылянӑ. Аслисем вӗсене айккинелле илсе кайнӑ. Ара, хир сыснисем шар кӑтартма пултараҫҫӗ-ҫке-ха.

Видеокамерӑсем те хир сыснисене ӳкерсе илнӗ. Ҫав кӗтӗвех, ахӑртнех, Ботаника сачӗ ҫывӑхӗнче ҫурҫӗр иртни икӗ сехетре пулнӑ. Унта та вӗсене камера ӳкерсе илнӗ.

Шупашкарта ташлама вӗрентӗҫ

Шупашкар хулинче ташлама тӳлевсӗр вӗрентӗҫ. Ку ӑсталӑха алла илес е ансат хусканусене вӗренес текенсен кӗсйи ҫӳхелменни паха ҫеҫ мар, занятисем уҫ сывлӑшра, урамра, иртни.

Хӗрлӗ лапамра занятисем ҫу каҫипех иртӗҫ. Ҫанталӑк начар пулсан ҫеҫ килте ларма тивӗ. Хитре ҫанталӑкра эрнекунсерен, шӑматкунсерен тата вырсарникунсерен 18 сехетре йыхравлаҫҫӗ. Ташша юратакансене шӑматкунсерен, 16 сехетре, Лакрей вӑрманӗнче те хапӑл тӑвӗҫ. Унта "Ретро" стилӗллӗ канмалли кун" проект пурнӑҫланннӑ май чуна ҫывӑххине тупма май килӗ.

«Капелия», «Стиляги», «РИТМ», «ASTA-DANCE», «ФЛЭЙМ» ташӑ студийӗсемпе шкулӗсем сальсу тата хастл, танго тата свинг, бал ташши, street dance, вальс, бачата, блюз, ча-ча-ча тата ытти хӑш-пӗр ташша вӗрентӗҫ.

Шупашкарта Трактор тӑвакансен культура керменӗ хыҫӗнче кадет корпусӗ хута кайӗ. Унта ҫынсем валли канмалли вырӑн та пулӗ.

Унччен ҫав вырӑнта халӑх шашлӑк ӑшалама юратнӑ. Анчах каннӑ хыҫҫӑн чылайӑшӗ хӑйӗн хыҫҫӑн ҫӳп-ҫапа пуҫтарман, пӑрахса хӑварнӑ. Волонтерсем кашни ҫул тасатнӑ унта, анчах кӑштахран каллех тискер ӳкерчӗк хуҫаланнӑ.

Кадет корпусне ҫитес ҫулхи авӑн уйӑхӗн 1-мӗшӗ тӗлне хута яма палӑртнӑ. Паян обществӑна проект эскизӗсемпе паллаштарӗҫ. Канмалли паркра аллея, фонтан, пӑр катокӗ те пулӗҫ.

Ҫынсем унти юмансене каснӑшӑн пӑшӑрханаҫҫӗ. Анчах влаҫрисем ӗнентернӗ тӑрӑх, пӗрне те тӗкӗнмӗҫ. Темиҫе ҫул каялла ӳссе ларнӑ хунавсене ҫеҫ касӗҫ.

Студентсен урамӗнчи ишӗлнӗ тротуар

«Cheb.ru» порталта ӗнер ҫырнӑ тӑрӑх, утӑ уйӑхӗн 2-мӗшӗнче Шупашкарти Студентсен урамӗнчи тротуар вырӑн-вырӑнпа шӑтса-путса кӗрсе кайнӑ. Ик айкки те тӑвайкки мар ҫын кун пикри Шупашкарти пӗрлехи диспетчер службине 23-50-75 номерпа шӑнкӑравласа систернӗ. «Итлерӗҫ, асфальт хӑш тӗлте путса кӗнине уҫӑмлатрӗҫ», — ҫырать ку хыпар авторӗ. Вӑл пӗлтернӗ тӑрӑх, йӑлтах ӑнлантарнӑ.

Хальччен юсанӑ пуль тесе пурӑннӑ ҫын утӑ уйӑхӗн 8-мӗшӗнче те лару-тӑру улшӑнманнине асӑрханӑ. Виҫӗмкун, утӑ уйӑхӗн 11-мӗшнче, ҫынсем вӑл путӑка пластмасса савӑтсем пӑрахнине асӑрханӑ.

Тротуар путса кӗнине хыпарлакан автор те диспетчер службинче кирлӗ ҫӗре пӗлтермен, те хӑш вырӑнта ишӗлнине тупайман тесе пуҫ ватать. Ҫывӑх кунсенче вӑл тата ҫав тӑрӑха кайса пӑхасшӑн.

Шупашкарти тӗп пасар умӗнче ялти ҫынсене сутма чарнӑ. Анчах халӑх ниепле те итлемест, пур-пӗрех сутма ҫӳрет.

Нумаях пулмасть Шупашкарта рейд иртнӗ. Унашкаллисене тӑтӑшах йӗркелеҫҫӗ. Хальхинче тӗп пасар умне 5 сехет тӗрӗсленӗ. Илпек, Гагарин урамӗнчи, Ленин проспектӗнчи хӑш-пӗр ҫурт патӗнче дежурство йӗркеленӗ.

Рейд вӑхӑтӗнче санкцилемен суту-илӳн 20 фактне шута илнӗ. Ленин районӗнче кӑна кӑҫалхи ҫулӑн пӗрремӗш ҫурринче ҫак тӗлӗшпе 400 протокол ҫырнӑ, 41 суту-илӳ вырӑнне пӑрахӑҫланӑ. Халӗ Шупашкарта «канмалли кунсенчи» ярмӑрккӑна йӗркелес ыйтӑва сӳтсе яваҫҫӗ. Унта ҫынсем хӑйсен продукцине сутма пултарӗҫ.

Шупашкарти Ҫӗнтерӳ паркӗнчи Ӗмӗр сӳнми ҫулӑм айне арҫын кӗрсе ларнӑ та вак укҫана пухнӑ. Ку утӑ уйӑхӗн 10-мӗшӗнче пулнӑ.

Хайхи арҫынна иртен-ҫӳрен асӑрханӑ. Вӑл Ӗмӗр сӳнми ҫулӑмӑн виткӗчне илсе кӗнӗ те хупӑнса ларнӑ, лӑпкӑн кӑна укҫа пуҫтарнӑ.

Ҫав самантра палӑк умӗнчен патрульпе пост службин ӗҫченӗсем иртсе пынӑ. Вӗсем асӑну комплексне тӗрӗслеме шухӑшланӑ та арҫынна асӑрханӑ.

44 ҫулти арҫынна тытса чарнӑ. Унпа калаҫнӑ, асӑрхаттару панӑ. Вӑл унччен те саккун урлӑ каҫнӑ пулнӑ.

Шупашкарта кутӑн, хирӗҫекен, ҫынна итлемен тата пӑхӑнман, чӑкӑлтӑш, тӳрккес хӗр ҫуралнӑ. Ун пек пӗчӗк пике ҫӗртме уйӑхӗнче ҫут тӗнчене килнӗ.

Уйӑх та тултарман ача хӑй кӑмӑлне халех кӑтартман-ха — тен, кӑмӑлӗ ун ӑшӑ, чунӗ ырӑ пулӗ. Ачан ячӗ ҫапла пӗлтерӗшлӗ.

Пӗчӗк тӗпренчӗке нумаях пулмасть Ленин районӗнчи загсра регистрациленӗ. Ачана ашшӗ-амӑшӗ Мия ят панӑ. Швецинче анлӑ сарӑлнӑ ят шведран чӑвашла куҫарсан кутӑн, чӑкӑлтӑш, тӳрккес, хирӗҫекен, ҫынна итлемен тенине пӗлтерет.

Сайра ят панӑ ачан ашшӗ-амӑшне этемӗн пурнӑҫӗнчи пӗрремӗш документа — ҫуралнине ӗнентерекен хута — тыттарнӑ. Ҫемьене йыш килнӗ ятпа ашшӗ-амӑшне ӑшӑ кӑмӑлпа ырӑ сунса саламланӑ, ачана та, ашшӗ-амӑшне те пурнӑҫра телей суннӑ.

Шупашкар хулинче тӳлевлӗ парковкӑсем тума палӑртнине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернине кунти хыпарсене сиктермесӗр тишкерекенсем астӑваҫҫех пулӗ.

Аса илтерер, республикӑмӑрӑн тӗп хулинче пурӗ тӑватӑ вырӑн суйланӑччӗ: Чукун ҫул вокзалӗ умӗнче (100 вырӑн), Республика тӳремӗ ҫывӑхӗнче (175), Ӗҫлӗ тӑкӑрлӑкра (31) тата Раҫҫей Почтин тӗп офисӗ (28) ҫумӗнче.

Хулари тӳре-шара хутсене тишкернӗ те тӳлевлӗ парковка йӗркелеме саккун ҫуккине ӑнланса илнӗ. Ҫавна кура унтисем республикӑн Патшалӑх Канашне саккун проекчӗ ярса панӑ. Ӑна республика парламенчӗн депутачӗсем кӗрхи сессисенчен пӗринче пӑхса тухаҫҫӗ пулӗ. Аса илтерер, ҫӗртме уйӑхӗн 27-мӗшӗнче, парламентӑн ҫурхи, юлашки, сессийӗ ӗҫленӗччӗ.