«Газпа усӑ курнин парӑмӗ 1,5 миллиарда яхӑн пуҫтарӑнса кайнӑ. Парӑм мӗншӗн пухӑнать?» — ҫак ыйтӑва ӗнер иртнӗ канашлура республика ертӳҫисем сӳтсе явнӑ. Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев та ку ыйту хуравне шыранӑ. Ыйтӑва вӑл канашлӑва хутшӑннӑ район-хула пуҫлӑхӗсене панӑ.

Усӑ курнӑ пулӑшупа вӑхӑтра татӑлмалли каламасӑрах паллӑ. Ҫав вӑхӑтрах республика влаҫӗсем ҫывӑх вӑхӑтра Йӑлӑмра газ кӗртме пуҫласшӑн. Ӑна валли Газпром укҫа уйӑрасса шанаҫҫӗ. Газпа парӑм пухӑнса кайнине кура «кӗмӗл» уйӑрас енпе йывӑрлӑх сиксе тухасси шиклентерет.

Парӑмӑн пысӑк пайӗ, 90,5 проценчӗ, хуласенче пуҫтарӑннӑ. Улатӑр хулинче вӑл — 110,3 млн тенкӗ, Канашра – 71,2 млн, Ҫӗмӗрлере – 154,8 млн, Шупашкарта – 685,7 млн.

Ҫӗмӗрлери 18 ҫулти Авель Лукина альтернативлӑ граждан службине яма килӗшмен. Вӑл призывпа ҫар службине каяс вырӑнне альтернативлӑ майпа ҫар тивӗҫне пурнӑҫлас тенӗ, анчах призыв комиссийӗ каччӑн ыйтӑвне тивӗҫтермен, ракета ҫарне янӑ.

Яш «Свидетели Иеговых» ушкӑнра тӑнӑ. Ку йыш пирӗн ҫӗршывра экстремистла шутланать. Капла йышӑнӑва хӑй вӑхӑтӗнче РФ Аслӑ сучӗ кӑларнӑ.

Каччӑна альтернативлӑ службӑна мӗншӗн яма килӗшменни пирки Чӑваш Енӗн ҫар комиссаричӗн ӗҫченӗ Сергей Козюра ҫапларах ӑнлантарнӑ: «Ку вӑл — призыв комиссийӗн йышӑнӑвӗ. Ку — коллективлӑ орган, ӑна председатель пулса муниципалитет пӗрлешӗвӗн пуҫлӑхӗ ертсе пырать». Унтан Сергей Козюра суйлав комиссийӗн ӗҫ-хӗлне йӗркелекен саккун пур текелесе ӑнлантарнӑ.

Ку хыпара «Правда ПФО» интернет-хаҫат «Говорит Москва» портал ҫине таянса хыпарланӑ.

Паянхи кун, Пӗтӗм Тӗнчери тус-юлташсен кунӗнче, «Ирӗклӗх» наци пӗрлешӗвӗ хӑйне евӗр акци пуҫарса ярассине пӗлтернӗ.

«Чӑваш нацин уйрӑмлӑхӗ вӑл - йӑхташӑмӑрсем Раҫҫей Федерацийӗн кашни тӑрӑхӗнче тенӗ пекех тӗпленсе пурӑнни. Раҫҫейӗпех сарӑлса пурӑнакан чӑвашсем вырӑспа ытти халӑх хушшинче «ирӗлсех» каяҫҫӗ, чӑвашлӑх туйӑмне ҫухатса вырӑсланса пӗтме пултараҫҫӗ. Республикӑмӑрта та ҫав чир пур», — тесе ҫырнӑ пӗрлешӳ халӑх сечӗсенчен пӗринче.

Акци тӗллевне ҫапларах ӑнлантарнӑ. «Ҫак уява халалласа эпир халӑхӑн вӗҫӗмсӗр акцине пуҫарса яратпӑр:

Интернетри халӑх тетелӗсенче (facebook, vk, instagram, ok, twitter т.ыт.т) тӑван чӑваш чӗлхипе, хамӑрла пурӑнакан хастар чӑвашсене пӗтӗҫтермелле, пӗр-пӗринпе хутшӑнтармалла, хамӑр хушӑра тӑван чӗлхепех калаҫмалла», — шухӑшлаҫҫӗ пӗрлешӳ хастарсем.

Ҫак тӗллевпе халӑх тетелӗсенче кашнин пост лартмалла, унта хӑй пирки пӗр-ик сӑмах ҫырмалла, кама шыранине, кампа паллашас, туслашас килнине палӑртмалла. Постра #МАНПАТУСЛАШ хэштег лартмалла. Посчӗсене чӑвашла ҫырмалла.

Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗ Раҫҫей пуштин Чӑваш Енри филиалӗпе пӗрле «Напиши письмо родителям» (чӑв. Аҫӑр-аннӗр патне ҫыру ҫырӑр) ятпа социаллӑ акци ирттерет.

Акци ҫемье этем пурӑҫӗнче хаклине аса илтерес, ҫак шухӑша обществӑра сарӑс тӗллевлӗ. Мероприятине ҫемье кунӗ умӗн пуҫарнӑ. Ун вӑхӑтӗнче пирӗнтен кашниех атте-аннемӗрсем, асатте-асаннемӗрсем, кукаҫи-кукамайӑмӑрсем, ҫывӑх ҫыннӑмӑрсем патне ҫыру вӗҫтерме пултаратпӑр. Алӑпӑ ҫырса.

Акци утӑ уйӑхӗнчен пуҫласа авӑн уйӑхӗ таран тӑсӑлӗ. Ҫырусене районсенчи вулавӑшсене пырса памалла. Калас тенӗ ӑшӑ сӑмахлӑ йӗркесене вулавӑшсенче те шӑрҫалама май туса парӗҫ. Наци вулавӑшӗнче ҫыру ҫырма ятарлӑ сӗтел те хатӗрленӗ. Унта хут, ручка тата конверт хунӑ. Конвертсене вулавӑш ӗҫченӗсем пушта уйрӑмӗсене кайса парӗҫ. Ҫыру яма укҫа тӳлеттермӗҫ.

Йӗпреҫри Энгельс урамӗнчи Черноречка юханшывӗ урлӑ хывнӑ кӗпер айӗнчи шыв юхса каймалли пӑрӑха тытса тӑракан бетон катӑлса ӳкнӗ. Кӗпер ишӗлесрен хӑранипе вырӑнтисем «Чӑвашупрдор» предприятине пӗлтернӗ.

Чӑваш Енӗн Транспорт тата ҫул-йӗр хуҫалӑхӗн министерствин хысна предприятине хыпар ӗнер, ҫӗртме уйӑхӗн 7-мӗшӗнче, 15 сехетре, ҫитнӗ.

Йӗпреҫри ҫав кӗпер урлӑ «Нурӑс—Патӑрьел—Елчӗк» автоҫул иртет.

Шыв пӑрӑхӗн бетон «хӳри» вӑйлӑ ҫумӑра тӳсеймен.

Йӗпреҫре пулнӑ специалистсем шыв пӑрӑхӗ чиперех тытӑнса тӑнине палӑртнӑ, катӑлнӑ вырӑн кӗпер ишӗлес тата машинӑсене каҫса ҫӳрес хӑрушлӑх кӑларса тӑратмасть. Ҫапах та ишӗлнӗ вырӑна пӳлме тата ӑна ҫирӗплетме йышӑннӑ. Юлашкинчен асӑннине ҫывӑх вӑхӑтра татса парӗҫ.

Александр Яковлев орнитолог

Чӑваш Енри орнитолог кӑҫалхи ҫулла та хӑйӗн юратнӑ ӗҫне халалланӑ. Александр Яковлев орнитолог ҫак кунсенче Хӗвеланӑҫ Ҫӗпӗрти ҫурутрав ҫинче ӗҫлет. Тундрӑра ӳкерӗннӗ сӑн ӳкерчӗксене вӑл халӑх сечӗсенчен пӗринче паян вырнаҫтарнӑ.

Сӑмах май, пӗлтӗр те вӑл Ямал ҫурутравӗ тата Амур тӑрӑхӗнчи Зея юханшывӗ хӗрринче кайӑксене тӗпченӗччӗ. Темиҫе ҫул каялла Александр Яковлев орнитолог Сахалинта ӗҫленӗччӗ.

Кайӑксене тӗпчессине ӗҫе тата чун киленӗҫне ҫавӑрнӑ Александр Яковлев Шупашкар районӗнчи Ҫӗньялта ҫуралса ӳснӗ, Чӑваш патшалӑх педагогика институчӗн химипе биологи факультетӗнче ӑс пухнӑ. Пӗр вӑхӑт вӑл Шупашкар районӗнчи Ҫӗньялти вӑтам шкулта вӗрентекенте тӑрӑшнӑ. Педагогика институтӗнче те ӗҫленӗ, Ҫӗмӗрле районӗнчи «Наци вӑрманӗнче» директорӑн ӑслӑлӑх енӗпе ӗҫлекен ҫумӗнче те.

Шупашкарти троллейбуссемпе ҫӳрекенсем авӑн уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен тӗнче тетелне тӳлевсӗр тухайӗҫ. Вӗсем валли вай-фай ҫыхӑну йӗркелӗҫ.

Аса илтерер, троллейбуссенче тӳлевсӗр Wi-Fi ӗҫлеттерсе ярассине йӗркелеме ҫыхӑну сферинче ӗҫлекен компанисенчен пӗри конкурсра тивӗҫнӗ. Оборудование кӑҫалхи ҫӗртме уйӑхӗн 24-мӗшӗччен вырнаҫтарма палӑртаҫҫӗ. Официаллӑ майпа ӑна авӑн уйӑхӗн 1-мӗшӗнче хута ярӗҫ.

Теста ҫурла уйӑхӗнче ирттерӗҫ. Wi-Fi ҫыхӑну 1, 4, 20, 21-мӗш маршрутпа ҫӳрекен троллейбуссенче пулӗ. Официаллӑ майпа ӑна авӑн уйӑхӗн 1-мӗшӗнче хута ярӗҫ.

Унсӑр пуҫне ку ҫыхӑну Хӗрлӗ лапамра тата Лакрей вӑрманӗпе А.Г. Николаев ячӗллӗ парксенче пулӗҫ. Унта канма пыракансем те вай-фай ҫыхӑнӑвӗпе тӳлеасӗр усӑ курайӗҫ.

Чӑваш Енре 100 пин ҫын пуҫне панкрута тухнисем — 100 ҫын. Ҫавсем малтан потребитель кредичӗ илнӗ, кайран тупӑш шайӗ хӗсӗннине пула панкрута тухнӑ.

Панкрута тухнӑ граждансен ҫавӑн чухлӗ хисепӗ самантра пухӑнмӑн. Статистикӑнӑ йӗркелекенсем 2015 ҫулхи юпа уйӑхӗнчен тытӑнса кӑҫалхи иртнӗ уйӑхчченхи тапхӑра тишкернӗ. Панкрута тухрисене ҫак тапхӑрта 100 пин ҫын пуҫне 41 граждан тесе шутласа кӑларнӑ. Ку кӑтартупа пирӗн республика ҫӗршыври регионсем хушшинче 4-мӗш вырӑн йышӑннӑ.

Панкрута тухнӑ уйрӑм ҫынсен тата уйрӑм усламҫӑсен хисепӗпе Вологда облаҫӗ (унта 100 ҫын пуҫне 83 панкрут), Рязань облаҫӗ (55 панкрут) тата Новосибирск облаҫӗ (42 панкрут) палӑраҫҫӗ.

Сӑмӑх май, РФ Патшалӑх Думине Чӑваш Енрен суйланнӑ Олег Николаев депутат ку факт ҫынсен пурнӑҫ шайӗ чакнипе ҫыхӑннӑ тесе шухӑшлать.

Чӑваш Енре темиҫе кун ӗнтӗ ҫумӑр ҫӑвать. Паянтан Ҫӗрпӳ районӗнчи Чурачӑк ялӗнче инкеклӗ лару-тӑру пулнине палӑртнӑ.

Чурачӑкра асар-писер ҫанталӑка пула икӗ урам ҫутӑсӑр тӑрса юлнӑ. Унта трансформаторлӑ электричество подстанцийӗ йӗркерен тухнӑ. Ҫавна май икӗ урамри ҫуртсенче ҫутӑ сӳннӗ.

Ҫав икӗ урамра – 39 ҫурт тата нумай хваттерлӗ 15 ҫурт. Унтах участок пульници вырнаҫнӑ.

Синоптиксем мӗн калаҫҫӗ-ха? Утӑ уйӑхӗн 11-мӗшӗччен кашни кун тенӗ пекех ҫумӑр ҫӑвӗ. Унтан 25 градус ӑшӑ пулӗ. Анчах питӗ шӑрӑх ҫанталӑк пуласса кӗтмелле мар.

Элӗк районенчи Тукач ялӗнче пурӑнакансем Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫинче пуҫ хунӑ салтаксене халалласа палӑк лартнӑ. Укҫа-тенке халӑх пухнӑ.

Нумаях пулмасть Тукач ялӗнче палӑка савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫнӑ. Проект авторӗ – Чӑваш Енри архитекторсен пӗрлешӗвӗн пайташӗ Станислав Удяков.

Тукач ялӗнчен фронта 58 ҫын тухса кайнӑ. Вӗсенчен 38-шӗ хыпарсӑр ҫухалнӑ. Пурин ятне те чул плита ҫине ҫырнӑ.

Палӑк ҫӳллӗшӗ – 5 метр, тӑршшӗ – 3 метртан ытларах. Палӑка Сергей Салтыков, ҫак ялта ҫуралса ӳснӗскер, тума сӗннӗ. Халӑх кар тӑрса укҫа пухнӑ. Палӑка хатӗрлемелли материал валли кӑна 250 пин тенкӗ тӑкакланнӑ. Хальлӗхе палӑк тавра нимӗн те ҫук. Ҫитес вӑхӑтра тукачсем унта сквер йӗркелеме палӑртнӑ.