Михаил Игнатьевпа Екатерина Николаева ҫамрӑк кондитер

Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев 24 ҫулти усламҫӑна хаклӑ торт пӗҫерме хушнӑ. Сӑмахӗ кунта — натуральнӑй апат-ҫимӗҫрен хатӗрлесси пирки пырать.

«Молодой предприниматель России – 2016» (чӑв. Ҫамрӑк усламҫӑ — 2016) конкурсра ҫӗнтернӗ Екатерина Николаева республика правительствинче иртнӗ тӗлпулӑва та хутшӑннӑ. Унта вӑл Чӑваш Ен Элтеперӗпе паллашнӑ. Ҫамрӑк усламҫӑ Элтепере хӑйӗн бизнесӗ пирки каласа кӑтартнӑ. Михаил Васильевич натуральнӑй апат-ҫимӗҫрен хатӗрлекен ҫимӗҫпе ахальли хушшинчи уйрӑмлӑх укҫа ҫине куҫарсан миҫе тенке ларнипе кӑсӑкланнӑ. Пике ӗнентернӗ тӑрӑх, уйрӑмлӑхӗ — икӗ-виҫӗ хут та. Апла пулин те Михаил Игнатьев ҫамрӑк усламҫа ӗҫе тӑсма сӗннӗ, ун пеккине хаклаканнисем те тупӑнаҫҫех тесе каланӑ.

55-ре тесе те калаймӑн

Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев паян 55 ҫул тултарнӑ. Вӑл 1962 ҫулта Шупашкар районӗнчи Тӑманакассинче (халӗ вӑл Кӗҫӗн Турхан ялӗн урамӗ шутланать) ҫуралнӑ. 1990 ҫулта Чӑваш патшалӑх ял хуҫалӑх академийӗнче «Агрономи» специальноҫне алла илнӗ, тепӗр ҫичӗ ҫултан вӑл юриспруденци дипломӗллӗ пулса тӑнӑ. Михаил Васильевич ял хуҫалӑх ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ шутланать.

Ӗҫ биографине Михаил Игнатьев «Химпром» акционер обществинче электромонтертан пуҫланӑ. Каярах вӑл тӑван «Прогресс» колхозра уй-хир бригадирӗнче, производство участокӗн пуҫлӑхӗнче ӗҫленӗ. 25 ҫула ҫитсен ӑна хуҫалӑха ертсе пыма шаннӑ. 30 ҫула ҫитмен ҫамрӑка районти Депутатсен пухӑвне суйлани те — Михаил Васильевичӑн биографийӗнчи сумлӑ йӗрсенчен пӗри. 1996 ҫулта Михаил Игнатьев Чӑваш Енӗн ял хуҫалӑх министрӗн ҫумӗнче тимлеме тытӑнать. Тепӗр виҫӗ ҫултан ӑна Шупашкар район пуҫлӑхӗ пулма шанаҫҫӗ. 2002 ҫулта вара ял хуҫалӑх министрне лартаҫҫӗ. 2010 ҫулхи утӑ уйӑхӗнчен пуҫласа Михаил Игнатьев Чӑваш Ене ертсе пырать.

Шупашкар районӗнчи Шӗнерпуҫӗнчи «Чувашский бройлер» (чӑв. Чӑваш бройлерӗ) чӑх-чӗп хапрӑкӗнче цехсене кӑрлачӑн 13-мӗшӗнче чӗпсем ярӗҫ.

Йывӑрлӑха кӗрсе ӳкнӗ предприятире нумай ҫын ӗҫсӗр тӑрса юлчӗ. Хӑй вӑхӑтӗнче вара ӑна республикӑра туса илекен кайӑк-кӗшӗк ашӗн 50 проценчӗ лекнӗ. Халӗ унти темиҫе цеха чӗпсем лартасси пирки предприятин ӗҫ тӑвакан директорӗ Сергей Шпарев Чӑваш Енӗн Ял хуҫалӑх министерствинче иртнӗ канашлура пӗлтернӗ.

Сергей Шпарев пӗлтернӗ тӑрӑх, инкубацие 206,6 пин штук ҫӑмарта лартнӑ. Вӗсен кросӗ — HubbardF-15. Бройлерсене ӳстермелли 16 цех валли тата 4484,8 пин штук ҫӑмарта туянма палӑртнӑ. Ҫӑмарта тумалли чӑхсене ӳстерме чӗп ака уйӑхӗн 21-мӗшӗнче илсе килесшӗн. Чӑх ашне пуш уйӑхӗнче сутма тытӑнасшӑн.

Хӑвӑрт ҫӳрекен «Сапсан» тата «Аллегро» пуйӑссем кая юлса ҫитнишӗн Раҫҫейӗн чукун ҫулӗсем пассажирсене укҫан саплаштарма йышӑннӑ. Тариф кӑҫалхи кӑрлачӑн 1-мӗшӗнчен вӑя кӗнӗ. Пуйӑс 60 минутран пуҫласа 119 минутчен кая юлса ҫитсен ҫул укҫин 25 процентне саплаштармалла, 120 минут ытла кая юлса ҫитсен — 50 процент.

Пуйӑс ҫутҫанталӑкри сӑлтавпа тата ытти ҫавӑн йышши инкеке пула юлса ҫитнишӗн компенсаци тӳлемӗҫ.

«Сапсан» тата «Аллегро» пуйӑссем кая юлса ҫитнишӗн укҫа саплаштарма ыйтса ҫырнине 30 кунта пӑхса тухӗҫ. Ӑна пуйӑс пуҫлӑхӗ, проводник е кондуктор урлӑ ҫитерме пулать. Укҫа саплаштарма ыйтса пуштӑ урлӑ та ҫырма пулать. «Сапсан» пирки кӑмӑлсӑрланӑва 45 кунтан кая юлмасӑр ҫырмалла, «Аллегро» тӗлӗшпе — 30 кунтан юлмасӑр.

Кун пек ҫурта кӗрсе тухма ырлӑх

Канаш районӗнчи Уҫырмара пурӑнакан 17 ҫемье нумаях пулмасть ҫӗнӗ хваттере пурӑнма куҫнӑ. Унччен вӗсем пурте кивӗ те ишӗлекен ҫуртра хӗсӗнсе пурӑннӑ. Халӗ ҫавсене Ҫурҫӗр урамри 24 хваттерлӗ ҫуртра хваттер уҫҫи панӑ.

Ҫурта иртнӗ ҫулхи ҫу уйӑхӗнче «Канашская» ПМК хӑпартма пуҫланӑ. Ӑна тума 21,2 миллион тенкӗ ытла тухса кайнӑ. Хваттерсене Уҫырмари кивӗ ҫичӗ ҫуртра пурӑнакан ҫичӗ ҫемье валли тунӑ. Унсӑр пуҫне виҫӗ тӑлӑха та ҫавӑнта хваттер панӑ.

Хваттер уҫҫисене вӗсен хуҫисене савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура район администрацийӗн пуҫлӑхӗн ҫумӗ Валентина Алантьева ӑшӑ сӑмах каласа тыттарнӑ. Сӑмах май, пӗлтӗр Канаш районӗнчи 138 ҫемьене ҫӗнӗ хваттер уҫҫи панӑ. Вӗсем пурте — унччен кивӗ ҫуртра пурӑннӑ ҫынсем.

Ӗҫе кура награди: Зоя Миронова

Ӗҫре палӑрнисене чысланине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев Правительство ҫуртӗнче чысланисен хушшинче 40 ытла специалист пуҫтарӑннӑ. Ҫав шутра республикӑри паллӑ ял хуҫалӑх предприятийӗсенчен пӗринче, Канаш районӗнчи Киров ячӗллӗ кооперативра, тӑрӑшакан ҫын та пулнӑ. Унти тӗп ветеринар Зоя Миронова юратнӑ ӗҫе кӳлӗнни виҫӗ теҫетке ҫултан та иртнӗ.

Зоя Николаевнӑна тӑван районӗнче «ял хуҫалӑхӗнчи тивӗҫлӗ специалистсенчен пӗри» тесе хаклаҫҫӗ. Ӑна хӑй вӑхӑтӗнче «Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ ял хуҫалӑх ӗҫченӗ» хисеплӗ ят та панӑ. Ял хуҫалӑхӗнчи ӗҫе вӑл 1986 ҫулта Вӑрнарти совхоз-техникумран ветеринари фельдшерне вӗренсе тухнӑ хыҫҫӑн пуҫӑннӑ. Кайран вӑл Хусанти Н.Э. Бауман ячӗллӗ патшалӑхӑн ветеринари медицинин академийӗнче куҫӑмсӑр майпа пӗлӳ илнӗ.

Чӑваш Енри хаҫатсем кӑҫал та «Золотой фонд прессы—2017» (чӑв. Прессӑн ылтӑн фончӗ—2017) Пӗтӗм Раҫҫейри конкурсра ҫӗнтерсе пахалӑх паллине тивӗҫнӗ.

Прессӑн ылтӑн фондне ҫӗршыври ертсе пыракан аслӑ шкулсен журналистика факультечӗн пайташӗсем хаклаҫҫӗ. Пахалӑх паллине виҫӗ степеньпе параҫҫӗ.

Маларах каланӑ экспертсем шухӑшланӑ тӑрӑх, пӗрремӗш степеньлӗ пахалӑх паллине Чӑваш Енри икӗ журнал: «Агромаш» тата «Моя Империя» — тивӗҫ. II степеньлӗ пахалӑх паллине пирӗн республикӑра тухса тӑракан ҫичӗ хаҫата пама йышӑннӑ: «Советская Чувашия», «Республика», «Грани», Вӑрнар районӗнчи «Ҫӗнтерӳ ҫулӗ», Йӗпреҫ районӗнчи «Ҫӗнтерӳшӗн», Хӗрлӗ Чутай районӗнчи «Пирӗн пурнӑҫ», Етӗрне районӗнчи «Ӗҫ ялавӗ». Ҫӗрпӳ районӗнчи «Цивильский вестник» III степеньлӗ журнала тивӗҫнӗ.

Чӑваш Республикин ача-пӑчапа ҫамрӑксен вулавӑшӗнче чӑваш ҫыравҫисен Сурхурине халалланӑ хайлавӗсен «Ҫитрӗ акӑ Сурхури» вулавӗ иртнӗ. Ӑна вулавӑшӑн таврапӗлӳпе наци литературин пайӗ йӗркеленӗ.

Сурхури вулавне хутшӑннисем Ҫӗнӗ ҫула тата Сурхурие Атӑлҫи тӑрӑхӗнчи регионсенче епле уявланипе те паллашнӑ. Чӑвашсем хӗлле Сурхури ирттереҫҫӗ, тутарсем — Нартукан, марисем — Шорыкйол, мӑкшӑсем — Од ие, пушкӑртсем — Яны иыл нэнан, удмуртсем — Выль арен. Пирӗн халӑхӑмӑрӑн Ҫӗнӗ ҫулти тӗп сӑнарӗсем Хӗл Мучипе Юр Пике пулсан, марисен — Йушто Кугыза тата Лумудыр, тутарсем — Кыш-Бабай тата Кар-Казы, мӑкшӑсем Хӗл Мучине Нишке тата Мороз Атя теҫҫӗ, пушкӑртсем — Кыш Бабай, удмуртсем — Тол Бабай.

Вулавӑша пухӑннисене чӑвашсен хӗллехи уявӗсемпе те паллаштарнӑ.

Спорт ветеранӗсемпе сывӑ пурнӑҫ йӗркине юратакансем ӗнер Чӑваш Ен Элтеперӗн парнисене ҫӗнсе илессишӗн йӗлме йӗлтӗр йӗрӗ ҫине тухнӑ. Ӑмӑрту Спортӑн хӗллехи енӗсен центрӗн йӗлтӗр базинче иртнӗ.

Республика ертӳҫи Михаил Игнатьев ӑмӑрту йӗркелесси йӑлана кӗнине палӑртнӑ май вӑл тахҫантанпах кӗтнӗ спорт уявӗ пулнине асӑнса хӑварнӑ. Ун пек тупӑшусем ҫамрӑксене те спортпа туслаштарма пулӑшаҫҫӗ тесе шухӑшлать Элтепер. «Лыжник» (чӑв. Йӗлтӗрҫӗ) спорт клубӗн ертӳҫи Олег Сапожников республика ертӳҫисене спорт ветеранӗсене пур енлӗн пулӑшнишӗн тав тунӑ. Йӗлтӗр спорчӗ енӗпе СССР спорт маҫтӑрӗ, ветерансем хушшинче тӗнче чемпионки Наталья Кузьмина хӗллехи спорт ӑмӑртӑвӗсене ҫулсерен йышлӑнрах хутшӑннине палӑртнӑ.

Чӑн та, кӑҫалхи ӑмӑртӑва хутшӑннӑ 104 арҫынпа 34 хӗрарӑм хушшинче Чӑваш Енри йӗлтӗрҫӗсемсӗр пуҫне Мари Элтан, Чӗмпӗр облаҫӗнчен, Мускав хулинчен килнӗ спортсменсем те пулнӑ.

«Ҫӑлкуҫ» кафере паян Сурхури уявӗ иртрӗ. Ӑна йӗркелекенӗ тата ирттерекенӗ — чӑваш наци культурин «Сӑвар» фончӗ. Пирӗн сайт вара информаци тӗлӗшӗпе пулӑшрӗ.

Уява Анатолий Кипеч ҫыравҫӑ уҫрӗ. «Эпир хӑюллӑ! Эпир никамран та вӑтанса тӑмастпӑр. Чӑвашӑн ун пек туйӑм пулмалла та мар! Чӑваш халӑхӗн нимӗнле халӑх умӗнче та парӑмӗ ҫук», — терӗ вӑл хӑйӗн сӑмахӗнче. Пурте пӗрле «Алран кайми аки-сухи» юрра тарса юрланӑ хыҫҫӑн Патшалӑх Думин депутачӗ Олег Николаев, Владимир Болгарский, Виталий Станьял, Николай Адёр тата ыттисем сӑмах илчӗҫ.

Тимӗр Тяпкин ҫавӑн пекех Сурхурине уявне ҫитеймен ҫынсен саламӗсене ҫитерчӗ: Юрий Зоринран, Атнер Хусанкайран, Олег Мустаевран, Николай Лукиановран.

Чӑваш халӑх сайчӗ уявра пире иртнӗ ҫулталӑкра пире самай пулӑшнӑ ҫынсене Хисеп хучӗсемпе чысларӗ. Чи малтанах Аҫтахар Плотников «Сӑвар» фонд ертӳҫине Тимӗр Тяпкина чыс турӗ. Ҫавӑн пекех сайта пулӑшса пынӑшӑн Владимир Болгарские тата хыпарсемпе пире пулӑшса пыракан Тимӗр Акташ журналиста Хисеп хучӗсемпе чысларӗ.

Сурхури уявӗ мӗнле иртни пирки тӗплӗнрех ятарлӑ статьяра паллашма май пулӗ.

Малалла...