Ачана шкула яма тӑрсан пӗр ҫул та кӗнеке хамӑр укҫа парса туянманни пулман. Е, чим-ха, пулнӑччӗ-ха. Пӗрремӗш класа кайнӑ чух. Ытти чух вӗҫӗмех илме тивнӗ. Хӑшне-пӗрне ҫӗннисене, теприсене — усӑ курнисене. Ҫӗннисене илме шкултан калатчӗҫ те — ара, программи ҫӗнӗ-мӗн тата тем те пӗр… Халӗ вӑл вӑхӑта усал тӗлӗкри пек аса илетӗп.
Кӑҫал шкула каякансен ашшӗ-амӑшӗн вара укҫа кӑларса хума тивмӗ. Республикӑн вӗренӳ минситрӗ Владимир Иванов пресс-конференцире мӗнпур ачана шкул кӗнекисемпе тивӗҫтерме шантарнӑ. Ун валли тӗрлӗ хыснаран 200 миллион тенкӗ уйӑрнӑ-мӗн. Министр пӗлтӗр пуҫламӑш классене кӑна тӳлевсӗр шкул кӗнекисемпе тивӗҫтерни пирки те аса илтернӗ. Пӗлтӗр, чӑн та, пӗрремӗшпе иккӗмӗш класра вӗренекенсене пӗр кӗнеке туянтарман-мӗн, виҫҫӗмӗшпе тӑваттӑмӗш классне вара тӗп предметсем валли тивӗҫтернӗ.
Ҫӗмӗрле хулинче чи хӑтлӑ та илемлӗ вырӑна палӑртассипе конкурс ирттернӗ. Вырӑнтисем вӑл ырӑ йӑлана кӗни пирки пӗлтереҫҫӗ. Хальхи икӗ уйӑха тӑсӑлнӑ. Конкурса хутшӑнас кӑмӑллисем 23-ӗн пулнӑ иккен. Социаллӑ сфера учрежденийӗсем тата управляющи компанисемпе ҫурт-йӗр харпӑрлӑхҫисен юлташлӑхӗсем уйрӑмах хастар пулнӑ иккен. Ҫав вӑхӑтрах хӑйсене ҫирӗплетсе панӑ территорие пӑхса-тытса тӑрассипе ирттернӗ номинаци валли никам та заявка тӑратман-мӗн.
Социаллӑ сфера учрежденийӗсенчен хулари 19-мӗш ача пахчи пӗрремӗш вырӑн йышӑннӑ, иккӗмӗшӗнче — 1-мӗш тата 4-мӗш ача пахчисем, виҫҫӗмӗшӗнче — 3-мӗш шкулпа 8-мӗш гимнази. Чечек ӳсекен вырӑнсемпе кану вырӑнӗсене хитрелетессипе 1-мӗш ача-пӑча ӳнер шкулне ҫитекен тупӑнман. Уйрӑм ҫынсем вара хастарлӑхпа палӑрман. Ҫӑлтӑрлӑ тӑкӑрлӑкри 4-мӗш ҫуртра пурӑнакан В.Г. Петрова кӑна хутшӑннӑ. Ӑна ҫӗнтерӳҫӗ тесе йышӑннӑ. Сахал тата нумай хутлӑ ҫуртсене тытса тӑрассипе вара управляющи компанисемпе ҫурт-йӗр харпӑрлӑхҫисен юлташлӑхӗсем йышлӑн ӑмӑртнӑ. Мала «Вымпел» юлташлӑх тухнӑ. Ҫӗнтерӳҫӗсене Хула кунӗнче чыслама палӑртнӑ.
Сӑнсем (7)
Кӑҫалхи ҫӗнӗ вӗренӳ ҫулӗнче ачасене пӗлӳ тӗнчине илсе кӗмелли пӗрремӗш кун вырсарние лекет. Анчах хӑҫан шкула кайсан аванрах: вырсарникун-и е тунтикун, авӑн уйӑхӗн 2-мӗшӗнче-и? Кун тавра пуҫ ватнӑ май ЧР Вӗренӳ министерстви ыйтӑва хӑй тӗллӗн мар, ашшӗ-амӑшне, вӗрентекенсемпе вӗрентекенсене явӑҫтарса татса пама шут тытнӑ. Ҫапла вара халӗ ҫынсен шухӑш-кӑмӑлне кӗтеҫҫӗ. Пӗлӳ кунне вырсарникун, авӑн уйӑхӗн 1-мӗшӗнче ирттерсен, уншӑн авӑн уйӑхӗн 7-мӗшӗнче канмалла тӑвӗҫ.
Шухӑша Вӗренӳ министерствин сайтӗнче, «Чӑваш Енӗн вӗрентӗвӗ» порталта, «Чӑваш Республикин ҫамрӑксен порталӗнче» тата республикӑн влаҫ органӗсен порталӗн тӗп страницинче пӗлтерме май туса панӑ. Сасӑлав ҫурла уйӑхӗн 20-мӗшӗнче вӗҫленет.
Упири (Красноармейски районӗ) шкулта федерацин Чӑваш Енти инспекторӗ Геннадий Федоров пулнӑ. Унта тӗрӗс ҫултан пӑрӑнса харсӑрланнӑ ачасене ыттаҫҫӗ. Вӑл хупӑ шкул шутланать. Геннадий Семеновичпа пӗрле республикӑн вӗренӳ министрӗн ҫумӗ Светлана Петрова тата Красноармейски район пуҫлӑхӗ Андрей Шестаков ачасене епле условире пурӑнтарнипе паллашнӑ, шкул ҫӗнӗ вӗренӳ ҫулне хатӗррине тӗрӗсленӗ. Район администрацийӗн сайтӗнче вырнаҫнӑ кӗске хыпарта Геннадий Федоров мӗн сӑлтавпа килнине тата епле асӑрхаттарусем тунине палӑртман. Вӗренӳ заведенине ӗҫӗ-хӗлӗнче кирлӗ сӗнӳсем панӑ тенӗ.
Сӑнсем (5)
Шӑмӑршӑ районӗнче ял тӑрӑхӗсенчи социаллӑ пӗлтерӗшлӗ ҫуртсене епле тытса тӑнине, вӗсен тирпейлӗхне ятарлӑ тӗрӗслев ирттерсех пӑхса ҫаврӑннӑ. Район администрацийӗн сайтӗнче мероприяти пирки черетлӗ тесе палӑртнине шута илсен ку вӑл йӑлана кӗнӗ пулӑм евӗр пӗтӗмлетме май килет.
Комисси йышне район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Валерий Фадеев хӑй ертсе пынӑ-мӗн. Тӳре-шараран тӑракан йыш Карапай Шӑмӑршӑ, Чукал тата Кивӗ Чукал ял тӑрӑхӗсене ҫитнӗ. Комисси шкулсене, ача-пӑча пахчисене, фельдшерпа акушер пункчӗсене, культура ҫурчӗсене кӗрсе ҫаврӑннӑ. Вӗсен территорийӗсене тасалӑхпа хӑтлӑх енчен хакланипе пӗрлех хӗле епле хатӗрленнине тӗрӗсленӗ.
Карапай Шӑмӑршӑ ял тӑрӑхӗнче «Утмӑлтурат» ача пахчинче чӳречесене ылмаштарнӑ, картасене ҫӗнетнӗ, ача-пӑча лаптӑкӗсене хӑтлӑх кӗртнӗ. Чукал ял тӑрӑхӗнчи шкул та ачасене йышӑнма хатӗр. Кивӗ Чукалти шкулта вара юсав ӗҫӗсем пыраҫҫӗ. Унта шыв та кӗртеҫҫӗ, канализаци те тӑваҫҫӗ.
Кӑҫал пирӗн республикӑри темиҫе спорт объектне юсама Мускваран укҫа килмелле. Кун пирки Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев ҫӗршывӑн спорт министрӗпе Виталий Муткопа тӗл пулнӑ хыҫҫӑн уҫӑмланнӑ. Унпа 2015 ҫулта пирӗн патра ҫӑмӑл атлетика енӗпе ирттерме палӑртнӑ Европа чемпионатне хатӗрленесси пирки тата спорт сооруженийӗсене юсав тӑвасси пирки калаҫнӑ.
Шайбӑпа хоккейла выляс енӗпе вӗрентекен спорт шкулне тата лаша спорт комплексне юсама, сӑмахран, кӑҫал 35,5 миллион тенкӗ килмелле. «Олимпийски» стадиона юсама вара 60 миллион тенкӗ тивӗҫӗ. Ӑна маларах асӑннӑ чемпионата хатӗрленнӗ май юсама шут тытнӑ. Тӗп хулара хута яма палӑртнӑ Пӑр керменӗ валли те хушма тупра килмелле-мӗн. Кунсӑр пуҫне 2014–2015 ҫулсечне Чӑваш Енре вунӑ шкулта хальхи вӑхӑтри стадионсем тӑвас проект пурнӑҫа кӗмелле.
Ҫӗнӗ вӗренӳ ҫулӗ пуҫланас умӗн пирӗн республикӑна «Peugeot Boxer» маркӑллӑ 22 автобус илсе килнӗ. Вӗсем пурӗ 29,6 миллион тенке кайса ларнӑ.
ЧР Вӗренӳ министерстви автобуссем патшалӑх стандарчӗпе тивӗҫсе тӑни тата ачасене турттарма юрӑхли пирки ӗнентерет. Унта 22 ҫын лараять. Ӑслӑ автобус алӑк япӑх хупӑнсан вырӑнтан та хускалмасть. Шалтан та, тул енчен те ӑна хытӑ калакан ҫыхӑну хатӗрӗпе тивӗҫтернӗ-мӗн. Вӑл сехетре 60 ҫухрӑмран ытла каяймасть иккен.
Ҫав вӑхӑтрах маларах асӑннӑ ведомство унччен те шкулсене автобуссем килнине аса илтерет. Ун чух вӗсене Пӗтӗм тӗнчери ачасене хӳтӗлемелли кун умӗн кӳрсе килнӗччӗ. «ПАЗ» маркӑллӑ 22 автобус.
Шупашкар район прокуратури Шемшер ялӗнчи шкула уҫтармалла тунӑ. Ялта хӑтлӑ шкул пур ҫинче ачасен урӑх ҫӗре вӗренме ҫӳреме тивни пирки Ювеналий Скворцов хастара вӑл тӑрӑхри ҫынсем систернӗ-мӗн. Кӗҫех ҫак пулӑмпа Шупашкар район прокуратури кӑсӑкланса каять, тӗпчеме пуҫлать иккен.
Шемшер шкулне икӗ ҫул каялла, авӑн уйӑхӗнче, хупса хунӑ. Унччен ҫавӑнта 7–15 ҫулсенчи 30 ача ӑс пухнӑ. Шкулӑн ӗҫлеме лицензи пулнӑ, ҫурт санитари тата пушар хӑрушсӑрлӑхӗн нормисемпе килӗшсе тӑнӑ. Ачасене вырӑнти шкулсӑр хӑварни пирки ашшӗ-амӑшӗ республикӑн Вӗренӳ министерствине те евителнӗ иккен, анчах вӗсене унтан Шупашкар район администрацийӗ ӑнлантарнине тӗпе хурса хуравланӑ пулать. Ҫынсем вара шӑпах ҫав йышӑну пирки ҫӑхавланӑ-мӗн те...
Шемшер тӑрӑхӗнчи ачасен интересне хӳтӗлесе прокуратура судах ҫитнӗ. Унта шкула уҫмалла тесе йышӑннӑ. Йышӑнӑва вӗҫне епле ҫитерессине район прокурорӗ тӗрӗслесе тӑрӗ. Кунсӑр пуҫне ЧР Вӗренӳ министерствин виҫӗ ӗҫченне ачасен тӗп гарантийӗсене тата ҫынсен ҫырӑвӗсене пӑхса тухассин йӗркине пӑснишӗн штрафлама йышӑннӑ иккен.
Сиссе те юлаймарӑмӑр — ҫуллахи кунсен юлашки уйӑхне те ҫитсе килтемӗр. Шӑпӑрлансем кану кунӗсемпе хаваспах киленеҫҫӗ-ха. Шкулсенче вара ҫӗнӗ вӗренӳ ҫулӗ валли хӗмленсе хатӗрленеҫҫӗ.
Элӗк районӗн пӗтӗмӗшле пӗлӳ паракан 13 учрежденийӗнче ҫӗнӗ вӗренӳ ҫулӗнче 165 пӗрремӗш класс ачи вӗренме тытӑнать. 2013–2014 вӗренӳ ҫулӗнче районти шкулсен партӑ хушшине пурӗ 1 973 вӗренекен ларать, ҫав шутра 1–4 класс ачисем — 682. Утӑн 18-мӗш тӗлнелле районӑн вӗренӳ учрежденийӗсенче нумай ӗҫ тунӑ. Иртнӗ вӗренӳ ҫулӗнчи пекех пӗрремӗш классем ҫӗнӗ стандартпа вӗренме тытӑнаҫҫӗ. Шкулсенчи вулавӑшсем те ҫӗнӗ шкул кӗникесемпе пуянланнӑ.
Пӗтӗмӗшле пӗлӗве модернезацилес тӗллевпе йышӑннӑ ятарлӑ программӑпа килешӳллӗн Элӗк районӗн шкулӗсем шкул кӗнекисене 878 пин тенкӗллӗх туянма палӑртнӑ. Унсӑр пуҫне Мӑн Ямашри, Тавӑтри, Утаркассинчи тата Тенинчи вӑтам шкулсенче вӗренӳ ҫулӗ валли сӗтӗл-пукан туяннӑ.
Вӗрентекен профессийӗ йывӑр ӗҫсенчен пӗри. Вӑл енпе ӗҫлеме вӑй-хал, чӑтӑмлӑх яланах ҫитерӗклӗ пулмалла. Пур вӗрентекен те хӑйсен пысӑк ӗҫӗшӗн мухтава тивӗҫ. Педагог вӑл пур енӗпе те пултаруллӑ. Ҫакӑ вара республика тата Раҫҫей шайӗнче иртекен тӗрлӗ конкурссенче уҫӑмлӑн палӑрать.
Раҫҫейри чи лайӑх пин вӗрентекенӗсен йышне пирӗн республикӑран 10 педагог кӗнӗ. Вӗсене хӑйсен професси уявӗ тӗлнелле, юпан 5-мӗшӗнче 200 пин тенкӗллӗ грантпа тивӗҫтерӗҫ. Ҫак гранта Ҫӗнӗ Шупашкарти 6-мӗш гимназинчи истори тата обществознани предмечӗн вӗрентекенӗ — Светлана Никорук — та тивӗҫме пултарнӑ.
Вӑл И.Н.Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетӗнче истори факультетне тата Питерти инженери-экономика академине вӗренсе пӗтернӗ. Вӗрентӳ ӗҫне 1992 ҫултан явӑҫнӑ. Светлана Никорук гимназинчи истори, обществознание, права тата экономика предмечӗсемпе вӗрентекенӗсен методика пӗрлешӗвӗн ертӳҫи.
Гимнази вӗрентекенӗ пӗр хутчен ҫеҫ мар Раҫҫей шайӗнчи конкурсӗсенче ҫӗнтернӗ. Унсӑр пуҫне, педагог 2010 ҫулта «Грани» хаҫатӑн «Вӗрентекенсен ҫулталӑкӗ — инновацисен вӑхӑчӗ» конкурсӑн лауреачӗ пулнӑ.
+10.3 °C