Чӑваш Енӗн Правительстви «Чӑваш Республикинчи ӗҫ ветеранӗсем пирки» саккуна улшӑнусем кӗртнине паян Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтерчӗ-ха. РФ Патшалӑх Думи вара «Ветерансем пирки» федераци саккунне улшӑну кӗртнӗ.

1997 ҫулсенче Таджикистанри хирӗҫтӑрура пулнисем те ҫар ҫапӑҫӑвӗсене хутшӑннӑ ветеранӑн статусне илме пултарӗҫ.

Статуса илсен ҫӑмӑллӑхсем те пулӗҫ.

Ку ҫӑмӑллӑх Раҫҫейри 23 пин ытла ҫынна пырса тивет. Таджикистанра ҫапӑҫнине ҫырса пыманран вӗсем ку категорие кӗмен. РФ Патшалӑх Думин депутачӗ Алена Аршинова каланӑ тӑрӑх, ун патне ку ыйтупа Чӑваш Ен ҫыннисем те пынӑ пулать. Ҫавна май вӑл 2013 ҫулта РФ оборона министрӗ Сергей Шойгу патне ҫитнӗ-мӗн. Ку ыйтӑва тинех татса панӑ. 2016 ҫулхи кӑрлачӑн 1-мӗшӗнчен пуҫласа саккун вӑя кӗрӗ.

Раштавӑн 12-мӗшӗнче пирӗн ҫӗршывра пӗрлехи йышӑну кунӗ иртет.

Ун чухне ҫынсемпе тӳре-шара ҫитес ҫулхи Пӗтӗм Раҫҫейри ҫырав ыйтӑвӗсене те сӳтсе явма тӗллев лартнӑ. Информаци ушкӑнӗсен пайташӗсем ӗҫ коллективӗсенче пушартан асӑрханас, кальян сиенӗ пирки ӑнлантарас, ӗҫ укҫине вӑхӑтра тӳлес ыйтусене хускатма тӗллев лартнӑ. Пӗтӗм ҫӗршыври Пӗрлехи йышӑну кунӗнче харпӑр хӑй ыйтӑвӗсемпе те йышӑнӗҫ.

Ҫак эрнере, чӳк уйӑхӗн 18-мӗшӗнче вара пирӗн республикӑра йӑлана кӗнӗ Пӗрлехи информаци кунӗ иртрӗ. Ӑна кашни уйӑхӑн виҫҫӗмӗш юнкунӗнче ирттересси тахҫанах йӑлана кӗнӗ ӗнтӗ. Ятарласа палӑртнӑ ӗҫ ушкӑнӗсем республикӑри районсемпе хуласене ҫитсе вырӑнти халӑхпа тӗл пулса калаҫаҫҫӗ, Информаци кунӗнче пӑхса тухма палӑртнӑ ыйтусемпе паллаштараҫҫӗ, ҫынсен ыйтӑвӗсене уҫӑмлатаҫҫӗ.

Паян, чӳк уйӑхӗн 20-мӗшӗнче, Мускавра Патшалӑх Думипе Федераци Канашӗ пуху ирттернӗ. Унта юлашки вӑхӑтра тӗнчене хӑлха ҫине тӑратнӑ ыйтӑва — терроризма — сӳтсе явнӑ.

Пухура террористсене пуҫ касма сӗнӳ панӑ. Ҫавӑн пекех Раҫҫейри миграци юхӑмне пӗчӗклетмелли, патшалӑх чиккисене ҫирӗплетмелли, халӑх нумай пухӑннӑ вырӑнсене лайӑх сыхламалли пирки калаҫнӑ.

Алина Аршинова каланӑ тӑрӑх, вӑл икӗ эрне каялла шкулсенче, аслӑ шкулсенче тата училище-техникумсенче терроризмпа кӗрешекен курссем йӗркелес ыйтупа тухнӑ.

Пухура калаҫнӑ ыйтусене ятарлӑ ӗҫ ушкӑнӗ сӳтсе явӗ. Унта Патшалӑх Думин депутачӗсем тата Федераци Канашӗн пайташӗсем кӗрӗҫ.

Терроризм тӗлӗшпе сисчӗвленмелли сӑлтавӗ те пур. Юпан 31-мӗшӗнче Египетра ӳкнӗ Раҫҫей самолетне сирпӗтсе яни ҫирӗпленнӗ, Парижра пӗр кунра теракт хыҫҫӑн теракт кӗрленӗ.

Нумаях пулмасть Патшалӑх Думи «Ветерансем ҫинчен» федераци саккунне улшӑнусем кӗртнӗ. Халӗ Таджикистанра 1992–1997 ҫулсенче ҫапӑҫнӑ ҫынсем те ҫар ҫапӑҫӑвӗсен ветеранӗсен статусне илме пултараҫҫӗ.

Статуса илсен, паллах, ыттисем пек ҫӑмӑллӑхсем те пулӗҫ. палӑртмалла: ку Раҫҫейри 23 пин ҫар ҫыннине пырса тивет. Вӗсем ку таранччен ветерансен категорине кӗмен, мӗншӗн тесен вӗсем ҫар ҫапӑҫӑвӗсене хутшӑннине ниҫта та ҫырса пыман.

Алена Аршинова палӑртнӑ тӑрӑх, ку ыйтупа ун патне чылай ҫын килнӗ. Ҫав шутра — Чӑваш Енрисем те. Вӗсен ыйтӑвне тивӗҫтернӗ: халӗ Таджикистанра ҫапӑҫнисем — ветерансем.

Алена Аршинова ку ыйтупа 2013 ҫултах РФ хӳтӗлев министрӗ Сергей Шойгу патне ҫитнӗ. 2016 ҫулхи кӑрлач уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен пуҫласа Таджикистанра ҫапӑҫнисем ветеран удостоверенине илме пултарӗҫ.

Еленӑпа Геннадий Тимченко

Паян "Пирӗн истори" дневниксен Пӗтӗм Раҫҫейри конкурсне пӗтӗмлетнӗ. Кӑҫал пӗрремӗш хут йӗркеленӗскере усрав ҫемьесем хутшӑннӑ. Конкурса Еленӑпа Геннадий Тимченкосен ыр кӑмӑллӑх фончӗ пуҫарнӑ.

Конкурса тӑхӑр федераци округӗнчи ҫемьесем хутшӑннӑ. Пурӗ 432 ӗҫ пырса ҫитнӗ.

"Халӑх суйлавӗ" премие уҫӑ интернет-сасӑлав палӑртнӑ. Вӑрнар районӗнчи Хорӑнсор Ҫармӑсри Кузьминсен ҫемйи тивӗҫнӗ.

Шупашкарти Надеждинсем "Уйрӑм шухӑш" номинацире пӗрремӗш вырӑн йышӑннӑ.

Ҫӗнтерӳҫӗсене Амӑш кунӗ умӗн, чӳк уйӑхӗн 24-мӗшӗнче, Мускаври Хӗрлӗ лапамри Патшалӑхӑн истори музейӗнче пухӗҫ. Конкурс лауреачӗсене Тимченко фончӗн тата унӑн ӗҫлӗ тусӗсен парнисемпе чыслӗҫ. "Гран-прие" тата "Халӑх суйлавӗ" премие тивӗҫнисене усрав ҫемьесен ҫуллахи уйлӑхне кайма май туса парӗҫ.

Халӗ телеканалсен шучӗ те ҫук. Килӗсерен турилкке вырнаҫтараҫҫӗ, ҫавӑнпа «Перец» телеканал никамшӑн та ҫӗнӗлӗх мар. Нумаях пулмасть CTC Media ҫӗнӗ канал хута ярасси пирки пӗлтернӗ. Вӑл «Перец» канал вырӑнӗнче пулӗ.

Куракансем «Перец» телеканал хупӑнасси пирки пӗлсен ӑна каялла тавӑрмашкӑн нумай ыйтнӑ. Вӑл 2011 ҫулта ДТВ телеканал вырӑнне ӗҫлеме пуҫланӑ. Анчах куракан сахал пулнӑ.

2014 ҫулта «Перец» каналӑн тӗп дерикторӗн тивӗҫӗсене Рубен Оганесян пурнӑҫлама пуҫланӑ. Шӑпах вӑл телеканала ҫӗнӗ концепципе яма палӑртнӑ.

«Перец» кабельлӗ тата спутник сечӗсенче сарӑлнӑ. Ҫӗнӗ канал «Че» ятлӑ пулассине пӗлтереҫҫӗ.

«Про Город» хаҫат тунӑ сӑн

Египетра Питӗре вӗҫнӗ самолет ӳкнӗ хыҫҫӑн тӗнчипех сисчӗвленӗҫ. Малтанах ку террактпа та ҫыхӑнма пултарни пирки калаҫрӗҫ. Анчах ку версие официаллӑ мелпе ҫирӗплетмерӗҫ.

Апла пулсан та шикленӳ туйӑмӗ сирӗлмест ахӑртнех. ФСБн террорпа кӗрешекен комисси сӗннине Владимир Путин шута илсен ӗнер, чӳк уйӑхӗн 6-мӗшӗнче, ҫак сӗнӗве РФ Правительство пайташӗсем пӑхса тухнӑ.

Самолетсене Египета вӗҫме чарсан ку вӑхӑтлӑха ҫеҫ пулнине пӗлтереҫҫӗ. Самолет ӳкнин чӑн сӑлтавне палӑртиччен. Египета путевкӑсем илнӗ ҫынсем халӗ шухӑшлаҫҫӗ: мӗн тумалла?

Анчах Шупашкарта пурӑнакан хӑш-пӗр ҫын ку лару-тӑрушӑн савӑнать ҫеҫ. Ара, агентствӑсем Египета каймашкӑн путевкӑсене 9 пин тенкӗпе сутаҫҫӗ. Ку 10 кунлӑха тата 4 ҫӑлтӑрлӑ отельре ҫӗркаҫма.

Чӑваш патшалӑх ял хуҫалӑх академийӗн ветеринари медицинин тата зоотехнин пӗтӗмӗшле тата уйрӑм зоотехни кафедрин доценчӗ рысаксен пӗтӗм Раҫҫейри фестивалӗнче пулнӑ. Фестиваль юпа уйӑхӗн 23–25-мӗшӗнсенче Мускаври тӗп ипподромра иртнӗ.

Виҫӗ кун хушшинче мӗн кӑна кӑтартман пулӗ! Куравсем ӗҫленӗ, аукционсем, чемпионатсем тата кӑтартуллӑ номерсем. Юлашкинчен асӑннисене Мускаври лаша клубӗсен пайташӗсем тата Мускаври полицин лаша полкӗ кӑтартнӑ.

Мероприятие «Раҫҫейӗн ипподромӗсем» акционерсен обществи, ҫӗршывӑн Ял хуҫалӑх министерстви, «Содружество» рысаксен савучӗ тата хрантсуссен лашу савучӗсен федерацийӗ, «Газпром» акционерсен обществи йӗркеленӗ.

Рысак лашасен аукционне Етӗрне районӗнчи В.И. Чапаев ячӗллӗ ӑратлӑ лаша савучӗ тата Чӑваш Енри лаша тытакан уйрӑм ҫынсем хутшӑннӑ.

Сӑнсем (4)

Шупашкар районӗнчи «Шордан» ансамбль

Мускавра ыран, чӳк уйӑхӗн 4-мӗшӗнче, Халӑхсен пӗрлӗхӗн уявне ирттереҫҫӗ. Унта пирӗн ентешсем те хутшӑнаҫҫӗ. Ҫӗршывӑн тӗп хулинчи Хӗрлӗ лапам тӑрӑх ытти халӑх ывӑл-хӗрӗпе пӗрле чӑваш тумӗ тӑхӑннӑ 200 ытла пултаруллӑ ҫын юрласа та ташласа, карталанса иртесси пирки «Хыпар» хаҫат пӗлтерет.

Мускаври уява хутшӑнма Етӗрне районӗнчи «Вирьял», «Латус», Шупашкар районӗнчи «Ҫеҫпӗл», «Шемшер Ен», «Туслӑх», «Шурӑмпуҫ», «Шортан», «Толикасинские бабки», Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи «Кунер», «Кӑмӑл», Муркаш районӗнчи «Муркаш» тата Шупашкарти «Юрай», «Уяв» пултарулӑх ушкӑнсем тухса кайнӑ. Артистсен юрри-ташшине ҫутатма Чӑваш Енрен Мускава каякан делегаципе пӗрле Чӑваш наци телерадиокомпанийӗн журналисчӗсем те ҫула тухнӑ.

Банксем, кредит организацийӗсем, страхлакан компанисем, нотариуссем малашне ҫынсене сахалтарах чуптарма тытӑнӗҫ. Унччен пӗр-пӗр сделка тӑвас пулсан ҫавсем Патшалӑхӑн пӗрлехи реестрӗнчен тата Куҫман пурлӑхӑн патшалӑх кадастрӗнчен сведени илме ҫынсене хӑйсене янӑ. Ун пек хута Росреестр управленийӗсем виҫӗ кунта хатӗрленӗ. Малашне ҫынсен асӑннӑ хут патне хӑйсен кайма тивмӗ.

Росреестрӑн кадастр палатин республикӑри управленийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫак уйӑхӑн 12-мӗшӗнчен ҫӗршыври хӑш-пӗр саккунсене улшӑнусем кӗртнӗ. Унта пӑхса хӑварнӑ тӑрӑх, маларах асӑннӑ хутсене банксем, кредит организацийӗсем, страхлакан компанисем, нотариуссем хӑйсем ыйтса илме тивӗҫ. «Ипотекӑпа хваттер туянма шӑхӑшлакан ҫыннӑн, тӗслӗхрен, кадастр паспортне илме хӑтланса ҫӳремелле мар», — ӑнлантараҫҫӗ Росреестр управленийӗнче.