Иртсе пыракан ҫул Виталий Петрович Станьялшӑн кӑткӑс пулчӗ. Ҫурла уйӑхӗнче шалкӑм (инсульт) ҫапнипе ӑсчахӑмӑр та поэтӑмӑр Шупашкарти васкавлӑ пулӑшу сыватӑшне лекрӗ. Ун чухне ӗҫ-пуҫ мӗнле ҫаврӑнса тухасси те паллӑ марччӗ. Вӗрентекенӗмӗре ҫӑлса хӑварнӑшӑн Турра тата ҫывӑх ҫыннисене мухтав. Станьял пурнӑҫӗшӗн кӗрешнӗ, уншӑн тӑрӑшнӑ, уншӑн кӗлтунӑ, уншӑн пӑшӑрханнӑ ҫынсене пурне те тав.

Кӑшт-кашт самайланнӑ пек пулсанах Виталий Петровичӑн канӑҫсӑр чӗринче ҫак йӗркесем ҫуралнӑ. Йывӑр шухӑшсемпе витерӗннӗ сӑввисене вӑл кӗҫӗн хӗрне — Эрпинесе халалланӑ.

Сыватӑш сӑввисен ярӑмӗпе пӗрле кунта тата икӗ сӑвӑ пичетленет: вӗсенчи шухӑш-кӑмӑл малтанхисемпе пӗр килет.

Кӗҫех Ҫӗнӗ ҫул ҫитет. Унӑн пӗрремӗш кунӗнче Станьялӑмӑр сакӑрвунна каять. Вӑхӑчӗпе саламлӑпӑр-ха. Вӑл пирӗнпе!

Геннадий Дегтярёв

***

Пурнӑҫ хӑвачӗ сулчӑланчӗ,

Шевли килет йӑпӑртлӑха.

Пӑлхавлӑ уйрӑлу саманчӗ

Калать пекех: «Таси паха!»

Каясчӗ чыслӑ та тирпейлӗ,

Йӑлӑхтармасӑр ҫынсене,

Пӗри ӳксен тепри ҫӗклетӗр

Эпир пуҫланӑ ӗҫсене.

Малалла...

Прокуратура Красноармейски районӗнчи ял тӑрӑхӗсен администрацийӗнче ӗҫлекен тӳре-шарана тӗрӗсленӗ. Еншик Чуллӑ ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ тупӑшӗсем тата банк счечӗсем пирки суя информаци тӑратнӑ-мӗн. Ку пуҫлӑх пуканне йышӑннӑ чухне иртнӗ конкурсра тата 2017 ҫулшӑн тӑкаксемпе тупӑшсене кӑтартнӑ чухне пулнӑ.

Еншик Чуллӑ ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхне коррупципе кӗрешекен саккуна пӑснӑшӑн явап тыттарӗҫ. Прокуратура пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, пуҫлӑха дисциплинарлӑ майпа явап тыттарӗҫ.

Юпа уйӑхӗнчен пуҫласа пурте ҫӳп-ҫап тиесе кайнӑшӑн уйӑхсерен ҫын пуҫне 74,44 тенкӗ тӳлени пирки пӗлтернӗччӗ. Ҫитес ҫултан Чӑваш Енре ку хак ӳсессе пӗлтереҫҫӗ.

Ку ыйтӑва правительство ҫуртӗнче сӳтсе явнӑ. 2019 ҫулта НДС ставки ӳснӗрен ҫӳп-ҫап ыйтӑвне те пӑхса тухнӑ. Ҫитес ҫултан Чӑваш Енре пурӑнакансен уйӑхсерен 75,70 тенкӗ тӳлеме тивӗ.

Аса илтерер: ҫӳп-ҫап тӑкнӑшӑн ялта пурӑнакансем те халӗ укҫа кӑларса хураҫҫӗ. Михаил Игнатьев ял ҫыннисем валли хака тепӗр хутчен пӑхса тухмалли пирки пӗлтернӗ, мӗншӗн тесен вӗсем ҫӳп-ҫапӑн чылай пайне ҫунтараҫҫӗ, ҫӗртеҫҫӗ.

Палӑртмалла: ҫӳп-ҫапшӑн килнӗ квитанцисене халӑхӑн 40 проценчӗ кӑна тӳленӗ.

Никита Тӗнче (Васильев) мӑшӑрӗпе тата хӗрӗпе Аяранпа ҫула тухма хатӗрленни пирки сайтра малтанах хыпарланӑччӗ. Халӗ ҫемье ҫула тухма хатӗрленет – чикӗ леш енне каймалли паспортсем тунӑ.

6 уйӑхри Аяранӑн та халӗ кунашкал паспорт пур. «Ку Аечкӑшӑн пӗрремӗш документ, ҫурални ҫинчен ӗнентерекен хут хыҫҫӑн ӗнтӗ. Ку машнӑн – иккӗмӗш «загранник», Настьӑн вара хушамачӗ урӑх пулнӑран паспорт улӑштарма тиврӗ, - тенӗ Никита Тӗнче «Про Город» хаҫата. – Кивӗ паспорта хамрах хӑварчӗҫ, ман ӑна парас та килместчӗ. Вӑл ҫухални пирки халап та хатӗрленӗччӗ, ара, унта мӗн чухлӗ пичет, ку – истори. Казахстанран Раҫҫее кӗнӗ чухне кӑна пичет лартман, чикӗ хуралҫисем манран тӗлӗннипе ӑна лартма манса кайрӗҫ. Кайран Раҫҫейрен тухнӑ чухне мана нумай ыйту пачӗҫ».

Халӗ Тӗнчесем ялта хӗл каҫмашкӑн ҫурт шыраҫҫӗ. Унта вӗсем ака уйӑхӗччен пуласшӑн.

Шупашкарта хӗре троллейбусра ток ҫапнӑ. Ку «Республика тӳремӗ» чарӑну 1-мӗш маршрутпа ҫӳрекен транспортра пулнӑ.

Хӗр троллейбусӑн картлашки ҫине пуснӑ кӑна, билет туянма та ӗлкӗреймен – ӑна ток ҫапнӑ. Унӑн кӗлетки хытса ларнӑ, хайхискер урине хускатайман. Салонра ҫын нумай пулнӑ, анчах никам та пулӑшма васкаман. Хӗр «Манӑн арӑма та ҫапла ток ҫапнӑ» тенине илтсе юлнӑ.

Хӗр пӗтӗм вӑйран туртӑнсан кӑна картлашкаран уйрӑлайнӑ, асфальт ҫине кайса ӳксе пуҫӗпе бардюра ҫапӑннӑ. Ӑна палламан арҫын тӑма пулӑшнӑ. Ашшӗ-амӑшӗ часах ҫитнӗ те васкавлӑ медпулӑшу чӗннӗ. Хӗр стационарта виҫӗ кун выртнӑ.

Халӗ хӗр троллейбуса ларма питӗ хӑрать.

Чӑваш Енри тата тепӗр икӗ артиста хисеплӗ ят панӑ. Ҫакӑн ҫинчен калакан хушӑва республика Элтеперӗ Михаил Игнатьев паян, раштавӑн 18-мӗшӗнче, алӑ пуснӑ. Ӗҫлӗ хута республикӑн влаҫ органӗсен официаллӑ порталне вырнаҫтарнӑ.

Тӗрле Хисеп ят тата Пичет грамоти памалли списокра ытти отрасль ҫыннисем те пур. Сӑмахран, вӗренӳре тӑрӑшакан темиҫе ҫын, промышленноҫра тар тӑкакансем, пушар хуралӗнче тимлекен пур. Вӗренӳри виҫӗ ҫын ҫак отрасльти тава тивӗҫлӗ ята илнӗ, промышленноҫра вара — икӗ ҫын.

«Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артисчӗ» ята Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗн артисчӗ-вокалисчӗ Татьяна Васильевна Бахтина тата Вырӑс драма театрӗнче ӗҫлекен драма артисчӗ Людмила Николаевна Казимир тивӗҫнӗ.

Паян, раштав уйӑхӗн 18-мӗшӗнче, Патӑрьел районӗнчи Аслӑ Арапуҫ ялӗнчи Яковлевсен нумай ачаллӑ ҫемйине икӗ хутлӑ ҫӗнӗ кирпӗч ҫурт уҫҫине савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура панӑ. Кун пирки райадминистраци сайчӗ хыпарланӑ.

Ҫӑраҫҫи пама райадминистраци пуҫлӑхӗ Рудольф Селиванов, ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Станислав Никитин, вырӑнти культура учрежденийӗсенче ӗҫлекенсем пынӑ. 108 тӑваткал метрлӑ ҫурта ҫул ҫитмен пилӗк тата ытларах ача ӳстерекен ҫемьесен пурӑнмалли условийӗсене лайӑхлатма пулӑшакан ятарлӑ программӑпа килӗшӳллӗн вырӑнти усламҫӑран 3 миллион тенкӗпе туянса панӑ.

Палӑртса хӑвармалла, Патӑрьел районне кӑҫал ҫак программӑпа килӗшӳллӗн 8 миллион тенкӗ ытларах уйӑрса панӑ. Ку нухратпа пысӑк йышлӑ виҫӗ ҫемьене ҫуртлӑ тума палӑртнӑ. Икӗ ҫемьене уҫӑ панӑ ӗнтӗ, теприсем раштав вӗҫӗнче ҫӗнӗ ҫурта куҫӗҫ.

Светлана Ананьева сывлӑх сыхлав министрӗн ҫумӗ те пулнӑ

Чӑваш Енӗн экономика аталанӑвӗн, промышленноҫӑн тата суту-илӗвӗн министрӗн тивӗҫне ӗнертенпе Светлана Ананьева пурнӑҫлать. Маларах вӑл Чӑваш Енӗн сывлӑх сыхлав министрӗн ҫумӗнче тӑрӑшнӑччӗ. Ун хыҫҫӑн ӑна Чӑваш Енӗн Элтеперне Михаил Игнатьева пулӑшма шанчӗҫ. Ҫав должноҫре вӑл кӑҫалхи утӑ уйӑхӗн 17-мӗшӗнченпе тӑрӑшрӗ.

Ӗнер Светлана Ананьевӑна пулӑшуҫӑ должноҫӗнче хӑтарнӑ. Ӗнерех ӑна экономика аталанӑвӗн, промышленноҫӑн тата суту-илӗвӗн министрӗн тивӗҫне пурнӑҫлама шаннӑ.

Чӑваш Енӗн вице-министрӗнче тата министрта тӑрӑшнӑ Владимир Аврелькин тӗлӗшпе Раҫсейӗн Федерацин хӑрушсӑрлӑх службин тӗпчевҫисем нумаях пулмасть пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Шупашкарти Ленин районӗн сучӗ Владимир Аврелькина следстви вӑхӑтӗнче икӗ уйӑхлӑха хупма йышӑннӑ. Министра нарӑс уйӑхӗн 13-мӗшӗччен арестленӗ.

Паян, раштав уйӑхӗн 18-мӗшӗнче, Чӑваш Ен пуҫлӑхӗн пресс-секретарьне тата Чӑваш Республикин пуҫлӑхӗн администрацийӗн ертӳҫин ҫумне ҫирӗплетнӗ. Икӗ должноҫре ӗҫлеме «Чӑваш Ен» патшалӑх телерадиокомпанийӗн журналистне Валентина Алексеевӑна шаннӑ. Валентина Алексеевӑпа килӗшӳ алӑ пуснӑ, унта палӑртнипе килӗшӳллӗн документ Михаил Игнатьев республика пуҫлӑхӗнче ӗҫленӗ тапхӑрта вӑйра тӑрать.

Палӑртса хӑвармалла, юлашки икӗ уйӑх Михаил Васильевич пресс-секретарьсӗрех ӗҫленӗ. Ҫак должноҫре 2015 ҫулхи утӑ уйӑхӗнчен вара вӑй хунӑ Светлана Каликовӑна юпа уйӑхӗн 17-мӗшӗнче ӗҫрен хӑтарнӑччӗ. Халӗ вӑл Чӑваш Енӗн информполитика министрӗн ҫумӗнче тимлет. ЧР пуҫлӑхӗн администрацине куҫиччен те Светлана Каликова ҫак министерствӑрах, ҫак должноҫрех ӗҫленӗччӗ.

Шупашкарти 30-мӗш автомобиль ҫулӗн 4-мӗш пайӗнчен тытӑнса 3-мӗшчен тӑсӑлакан сыпӑкне тумашкӑн хатӗрленӗ проект тӗрӗслев витӗр ӑнӑҫлӑ тухнӑ, ҫула тумашкӑн ирӗк панӑ. Кун пирки Чӑваш Енӗн Строительство министерстви хыпарлать.

Ҫапла майпа тӑватӑ ретлӗ автоҫул Крылов академик урамӗпе Мускав проспектне ҫыхӑнтарӗ. Вӑл Шупашкар юханшывӗн сулахай ҫыранӗ тӑрӑх кайса административлӑ ҫуртпа Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗн хушшипе иртӗ, Мускав проспектӗнчи ҫулпа тин ҫеҫ уҫнӑ кӗпер умӗнче сыпӑнӗ. Ҫул сыпӑкӗн тӑршшӗ — 0,785 километр.

Палӑртса хӑварни вырӑнлӑ пулмалла, проектра ҫул хӗррине йӗркене кӗртессипе ҫыхӑннӑ ӗҫсене те палӑртнӑ. Унта шыв анмалли ҫулсем те, тротуарсем те, ҫутӑ юписем те, искусствӑллӑ ытти сооружени те пулӗҫ.