Ҫак кунсенче ҫӗршывӑн тӗп хулинчи «Рэдиссон Ройал Москва» хӑна ҫурчӗн конгресс-паркӗнче этнос тата регионсенчи массӑллӑ информаци хатӗрӗсен медиафорумӗ ӗҫлет. Ун пекки халиччен пулман.

Мускаври форума «Хыпар» издательство ҫурчӗн директорӗ – тӗп редакторӗ Татьяна Вашуркина тата Канаш районӗнчи «Канаш» хаҫат журналисчӗ Светлана Кузнецова хутшӑнать.

Медиафорума Мускав хулин Наци политикин тата регионсем хушшинчи ҫыхӑну енӗпе ӗҫлекен департаментпа Этноссем хушшинчи журналистика гильдийӗ йӗркеленӗ. Форума РФ Журналистсен союзӗн ҫӗнӗ ертӳҫи Владимир Соловьев тата ыттисем тухса калаҫнӑ.

«Хыпар» издательство ҫурчӗн директорӗ — тӗп редакторӗ Татьяна Вашуркина «Детские и молодежные СМИ» (чӑв. Ача-пӑча тата ҫамрӑксен МИХӗсем) ятпа иртнӗ дискуссие хутшӑннӑ.

Чӳк уйӑхӗн 30-мӗшӗнче Питӗр хулинче Ҫӗрпӳре 60 ҫул каялла ҫуралнӑ контр-адмиралпа, морякпа, 2013 ҫултанпа Мурманск облаҫӗнчи халӑха хӑрушсӑрлӑхпа тивӗҫтерес енӗпе ӗҫлекен комитет ертӳҫи пулнӑ Владимир Воротниковпа сывпуллашӗҫ. Кун пирки «Хыпар» издательство ҫурчӗн сайтӗнче «Подводные лодки России» ушкӑнпа тата Мурманск правительствипе ҫыхӑннӑ хыҫҫӑн хыпарланӑ.

Ӗнер Мурманск облаҫӗнче иртнӗ канашлӑва регион кӗпӗрнаттӑрӗ Марина Ковтун пӗр минут ура ҫинче шӑпӑрт тӑнинчен пуҫланӑ. Марина Ковтун ентешӗмӗр пирки «чӑн-чӑн вырӑс офицерӗ» тесе хакланӑ.

Мурманск облаҫӗ контр-адмирала юлашки ҫула ӑсатма укҫа уйӑрса пулӑшасси паллӑ.

Владимир Воротников Каспири ҫарпа тинӗс аслӑ училищине вӗренсе пӗтернӗ. Унтан вӑл Кузнецов ячӗллӗ Ҫарпа тинӗс академийӗнче пӗлӳ илнӗ, патшалӑх служби енӗпе те вӗреннӗ. Пурнӑсӑн тӗп пайне вӑл Ҫурҫӗр флота халалланӑ.

Михаил Бабич

Нумай пулмасть Атӑлҫи федераци округӗнчи Раҫҫей Президенчӗн тулли праваллӑ элчи Михаил Бабич республикӑсенчи патшалӑх чӗлхисене икӗ сехет вӗрентме йышӑнни пирки пӗлтернӗ. Тутарстана ӗҫпе ҫитнӗ май вӑл тӑван чӗлхесемпе патшалӑх чӗлхисене пӑтраштарма кирлӗ марри пирки каланӑ.

Журналистсем ыйту панӑ хыҫҫӑн Михаил Бабич хӑйӗн хуравӗнче РФ вӗренӳ министерстви патшалӑх чӗлхисене вӗрентес енӗпе методика кӑтартӑвӗсене хатӗрлени пирки хыпарланӑ. «Ҫапла май вырӑс чӗлхине тата республикӑсенчи патшалӑх чӗлхисемпе тӑван чӗлхесене вӗрентессине норма тата методика тӗлӗшӗнчен йӗркене кӗртнӗ», — тенӗ Михаил Викторович. Вӗсене ҫывӑх вӑхӑтра республикӑсене ҫитерме палӑртни пирки пӗлтернӗ.

Хӑйӗн сӑмахӗнче Михаил Бабич обществӑлла пӗрлӗхсемпе политика ӗҫченӗсене чӗлхе ыйтӑвӗ енӗпе лӑпланма ыйтнӑ, йышӑнусене тивӗҫлӗ йышӑнса вӗсене пурнӑҫа кӗртме пулӑшма сӗннӗ.

Чӳк уйӑхӗн 24-мӗшӗ тӗлне илсен пирӗн республикӑра сӗтӗн пӗр литрне 19 тенкӗ те 40 пуспа туяннӑ. Эрне каяллахипе танлаштарсан хак 20 пус йӳнелнӗ.

Ытти ҫул сӗт хакӗ хӗлле хӑпарнӑ пулсан, кӑҫал урӑхларах лару-тӑру пулнине Чӑваш енӗ Ял хуҫалӑх министерствинче типӗтнӗ сӗтӗн тата услам ҫавӑн интервенцийӗ пирки кӑҫал ҫӗршыв шайӗнче йышӑнманнипе сӑлтавлаҫҫӗ.

Сӗт хакӗпе ҫыхӑннӑ лару-тӑрӑва паян республикӑн Ял хуҫалӑх министерствинче иртнӗ канашлура сӳтсе явнӑ.

Халӑхран туянакан сӗт хакӗ Вӑрнар, Ҫӗмӗрле, Тӑвай, Пӑракав районӗсенче 1 тенкӗ чакнӑ.

Сергей Артамонов вице-премьер — министр шухӑшланӑ тӑрӑх, сӗт хакӗ хӗлле чакни йӗркеллӗ япала мар, ку вӑл район администрацийӗсем ӗҫлесе ҫитерейменнине пӗлтерет.

Виҫӗ кун, чӳк уйӑхӗн 25-мӗшӗнче, Шупашкарта Хӗл Мучи пулнӑ. Кунта вӑл Аслӑ Устюгранах ҫитнӗ-мӗн. «Хыпар» издательство ҫурчӗн сайтӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, Хӗл Мучи чӑвашла вӗренме шантарнӑ.

Раҫҫейри тӗп Хӗл Мучи чӳк уйӑхӗн 18-мӗшӗнче хайӗн ҫуралнӑ кунне паллӑ тунӑ иккен. Ҫакӑн хыҫҫӑн ҫӗршыври хуласене ҫул ҫӳреве тухнӑ. Чӑваш Енре вӑл Шупашкар районӗнчи «Ясна» этнокомплексра, «Шупашкар — Арена» пӑр керменӗнче тата «Мадагаскар» суту-илӳпе кану центрӗнче пулнӑ.

Шурӑ сухала курма пухӑннисем тем пирки те пӗлме ӑнтӑлнӑ. Ҫав шутра: «Мӗнле чӗлхесем пӗлетӗр?» — текен те тупӑннӑ. - «Тӗрлӗ-тӗрлӗ чӗлхе. Кайӑксемпе те вӗсен чӗлхипе калаҫатӑп. Чӑвашла хальлӗхе пӗлместӗп-ха, анчах вӗренме сӑмах паратӑп», — ҫырса кӑтартнӑ Тина Федорова корреспондент.

Виталий Станьял

«Idel.Реалии» сайтра Виталий Станьял ертсе пыракан Чӑваш ваттисен тӗп канашӗ шкулсенче чӑваш чӗлхине вӗренттерессипе ҫыхӑннӑ ыйтӑва ҫӗршыв ертӳҫисен ячӗпе шӑрҫаланипе ҫыхӑннӑ ӑнланманлӑх пирки каласа кӑтартнӑ. Унта Чӑваш халӑх сайтӗнче чӑваш халӑх поэчӗ Валери Туркай сӑмахӗсене те илсе кӑтартнӑ: «Нумаях пулмасть эп ЧР пуҫлӑхӗн сайтӗнче Кураковпа Игнатьев тӗл пулнине ҫирӗплетекен видеона куртӑм. Хӑрушӑ! Кураков ӗмӗрӗ тӑршшӗпех политика ... (сӑмахӗ илемлӗ мар та, кунта ҫырмӑпӑр. — Авт.) пулнӑ. Кун пирки пурте пӗлеҫҫӗ. Анчах та Кураков КУ ӖҪРЕ халь хӑйӗнчен те иртсе кайрӗ. Халь, пур чӑвашӑн та Тӑван Чӗлхемӗре хӳтӗлемелле чухне, вӑл, намӑссӑр, Станьяла питлет, «тӑрӑ шыв» ҫине кӑларать.

Паянтан пуҫласа маншӑн Кураков текен чӑваш ҫук! Кун пирки эп ӑна тин кӑна шӑнкӑравласа каларӑм.

Станьялпа та нумаях пулмасть калаҫса илтӗмӗр.

Чыс та мухтав вилӗмсӗр Виталий Станьяла!», — тесе поэт сайтӑн хурал кӗтесӗнче каланине «Idel.Реалии» ӳкерчӗк евӗр илсе кӑтартнӑ.

«Россия 1» (чӑв. Раҫҫей 1) телеканалпа хальхи вӑхӑтра «Синяя птица» (чӑв. Сенкер кайӑк) телепроект пырать. Ӗнер эфира тухнӑ кӑларӑмра Шупашкарти арҫын ачана кӑтартрӗҫ.

Хулари 31-мӗш шкулта вӗренекен

Александр Долинский Мускаври Бажена Павленкӑпа сцена ҫине тухрӗ. Хӗрачапа вӑл телепроектра паллашнӑ иккен. Иккӗшӗ те «Актерское мастерство» (чӑв. Актер ӑсталӑхӗ) номинацире тупӑшаҫҫӗ. Вӗсем пӗрле сӑвӑ вуларӗҫ.

Александр Чӑваш Енрен пулнине кура телеертӳҫӗ ӑна чӑвашла сӑвӑ вулама ыйтрӗ. Ача чӑвашла начар пӗлнине пытармарӗ, ҫапах та вӑл шкул программинчи тӑватӑ йӗркеллӗ сӑвва аса илчӗ, «Вӗрентекен» ятлӑскер учителе сума сунине уҫӑмлатрӗ.

Шупашкар ачи реаниматолог-врач пулма ӗмӗтленет.

Телепроектра Александр ҫӗнтертӗр тесен http://ptica.tv/votes сайта кӗрсе уншӑн сасӑламалла.

Чӗмпӗрте пурӑнакан Николай Кондрашкин кӳлепеҫӗ чӑвашсен мӑн аслашшӗсем шутланакан пӑлхарсен Аслӑ Пӑлхар патшалӑхне никӗсленӗ Купрат Эльпуҫа /патшалӑх ертӳҫине/ асӑнса Шупашкарта палӑк лартма сӗнет иккен. Кун пирки «Хыпар» издательство ҫурчӗн «Тӑван Атӑл» журналӗн ҫак уйӑхри номерӗнче Николай кондрашкинпа пичетленӗ интервьюра пӗлтернӗ.

Бюст-палӑк лартма Купрат ханӑн сӑнӗ хатӗр-мӗн. Ӑна Чӑваш Ене илсе те килнӗ. Яваплӑ вырӑн йышӑнакан тӳре-шара ҫав палӑка лартма йышӑну тусан ӗҫ каймалла тенӗ.

«Ӑна Шупашкар районӗнчи Станьялта лартас шут пур. Вырӑнти истори музейӗпе калаҫса татӑлнӑ темелле. Купрата пысӑк палӑк вара Шупашкарта лартмалла. Ӑна Тутарстанри Пӑлхар хулинче, Фанагорире /Краснодар крайӗ/ е Туна шывӗ ҫинчи Пӑлхар ҫӗршывӗнче лартас текенсем те пур», — тенӗ кӳлепеҫӗ журнала.

Чӳк уйӑхӗн 22-мӗшӗнче влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗнче патшалӑх учрежденийӗсен, миравай судяьсен тата ыттисен ӗҫ фончӗн тӳлевне улшӑнусем кӗртнине пичетленӗ. Документа ЧР Министрсен Кабинечӗн председателӗ Иван Моторин алӑ пуснӑ.

Документра палӑртнӑ тӑрах, ЧР Патшалӑх Канашӗн ӗҫ фончӗн тӳлевӗ 1137800 тенкӗ ӳсет, ЧР Элтеперӗн администрацийӗн – 1579700 тенкӗ, ЧР Юстици министерствин – 715500 тенкӗ, миравай судьясен аппарачӗн – 1000700 тенкӗ, ЧР Финанс министерствин – 817800 тенкӗ, ЧР Ҫутҫанталӑк министерствин – 631600 тенкӗ, ЧР Экономика министерствин – 604100 тенкӗ, ЧР Сывлӑх сыхлавӗн министерствин – 565100 тенкӗ, ЧР Спорт министерствин – 516300 тенкӗ.

Ҫын правине хӳтӗлекен уполномоченнӑйӑн тата унӑн аппарачӗн ӗҫ фончӗн тӳлевӗ 1039500 тенкӗ чакать.

Тухтӑрсем сисчӗвленнӗ. Ахальтен мар. Вӗсем Чӑваш Енре сысна грипӗн эпидемийӗ пулассине пӗлтереҫҫӗ.

Хальлӗхе палӑртнӑ тӑрӑх, раштав уйӑхӗн вӗҫӗнче чирлекенсен йышӗ нумайланӗ. ЧР Сывлӑх сыхлавӗн министерстви Пӗтӗм тӗнчери сывлӑх сыхлавӗн организацийӗн даннӑйӗсене илсе кӑтартать: кӑҫал ытларахӑшӗ сысна грипӗпе чирлеме пултарӗ. Раштав уйӑхӗн 15-мӗшӗнчен пуҫласа чирлекенсен йышӗ нумайланма тытӑнӗ. Кӑрлач-нарӑс уйӑхӗсенче вара эпидеми пикӗ пулӗ.

Тухтӑрсем чирлес мар тесен прививка тума сӗнеҫҫӗ. ЧР Сывлӑх сыхлавӗн министерствине ӗненес тӗк, пӗр ҫынна прививка тума 200 тенкӗ кирлӗ. Чирлесен сипленмешкӗн вара 700 тенкӗ тухса каять.