«Ҫыхӑнура» канашлури сӑн

Хулара паян пысӑк пушар сиксе тухнӑ. Ӑна пула Алькешра вырнаҫнӑ 63-мӗш шкул ачисен вӗренме май килмен, вӗсене шкултан кӑларнӑ.

Пушар ҫывӑхри складра тухнӑ. Вӑл хӑвӑрт кӑна юнашар вырнаҫнӑ сӗтел-пукан цехӗ ҫине куҫнӑ, таврара ҫӑра тӗтӗм йӑраланма пуҫланӑ. Ҫулӑм пӗтӗмпе 200 тӑваткал метра сарӑлнӑ.

Пушарпа 300 ытла ҫын кӗрешнӗ, сахал мар техникӑпа усӑ курнӑ. 12 сехет тӗлне ҫулӑма ҫӗнтернӗ.

63-мӗш шкулти ачасемпе аслисене вара ҫуртран кӑларнӑ, вӗренӗве чарса лартнӑ. Ачасем ыран та шкула каймӗҫ, вӗренӳ юпан 28-мӗшӗнче кӑна пуҫланӗ.

«Чӑвашкино» вырнаҫнӑ ҫурт

Пирӗн республикӑра «Чӑвашкино» киностудие чӗртсе тӑратасшӑн. Ӑна иртнӗ ӗмӗрӗн 20-мӗш ҫулӗсенче пуҫарнӑ. Вӑхӑт иртнӗҫемӗн кино ӳкерес ӗҫ чарӑнса ларнӑ. Юлашкине тӑхӑр ҫул каялла хатӗрленӗ.

Киностудие чӗртсе тӑратасси пирки, Чӑваш ГТРК журналисчӗсем пӗлтернӗ тӑрӑх, виҫӗм кун, юпан 24-мӗшӗнче, Чӑваш Республикин наци вулавӑшӗнче пӗтӗм чӑвашсен «Асам» кинофестиваль иккӗмӗш хут уҫнӑ чух каланӑ.

Аса илтеретпӗр, фестиваль программи валли 27 фильм хатӗрленӗ. Вӗсенчен саккӑрӑшӗ — мультипликацилле, тепрӗ ҫавӑн чухлех — документлӑ, вунпӗрӗшӗ — илемлӗ. Унта хамӑр ҫӗршыври наци республикисенчи фильмсемпе пӗрлех Болгаринчи, Казахстанри, Кӑркӑстанри, Молдавинчи ӗҫсене кӗртнӗ. Фестивале «История великого народа» (чӑв. Аслӑ халӑхӑн историйӗ) документаллӑ фильмпа уҫнине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ.

Михаил Игнатьев Элтепер

Ӗнер, юпа уйӑхӗн 25-мӗшӗнче, Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев РФ Правительство ҫуртӗнче Раҫҫейри регионсене аталантарассипе ӗҫлекен Правительство комиссийӗн кулленхи ларӑвне хутшӑннӑ. Унта вӑл федералсене ӗҫлӗ сӗнӳ панӑ.

Ларӑва Раҫҫей Федерацийӗн Правительствин ертӳҫин ҫумӗ Дмитрий Козак йӗркелесе ертсе пынӑ. Кӑҫалтанпа ӗҫлекен комисси ларӑвӗнче регионсенчи бюджет ыйтӑвӗсем ҫинчен сӑмах пуҫарнӑ, хыснан тупӑш пайне ӳстерессипе ҫыхӑннӑ самантсем пирки сӳтсе явнӑ. Федераци хыснинчен субъектсене бюджета шайлаштарма укҫа уйӑрни пирки те чарӑнса тӑнӑ.

Ларӑва хутшӑннӑ пирӗн регион Элтеперӗ Михаил Игнатьев федералсене тупӑшран илекен налукпа ҫыхӑннӑ федераци саккунне лайӑхлатас шутпа сӗнӳ панӑ.

Шупашкарӑн Хӗвеланӑҫ-Кӑнтӑр районӗнче кӑҫалхи ҫурла уйӑхӗн ҫурринче пулса иртнӗ ку пӑтӑрмах.

Йышра виҫӗ хӗрарӑмпа икӗ арҫын пулнӑ. Пӗрле эрех ӗҫекенскерсем тем пайлаймасӑр хирӗҫсе кайнӑ. 31 тата 42-ри хӗрарӑмсем 26-ри хӗрарӑма тытса хӗненӗ. Унтан ушкӑнри 41 ҫулхи арҫын, вӑл хӗнекенсенчен пӗрин пӗлӗшӗ пулнӑ, патак ҫинӗ хӗрарӑма мӑшкӑлланӑ. Следовательсем пӗлтернӗ тӑрӑх, тепӗр уйӑхра ҫав арҫын ҫакӑнса вилнӗ. Шар кӑтартнине унтан тӗп сакайне хупса хунӑ. Ҫичӗ сехет ларнӑ лешӗ унта. Мӑшкӑл тӳснӗ хӗрарӑмӑн паллаканӗ шыраса килсен ҫеҫ ирӗке кӑларнӑ.

Халӗ йышри икӗ хӗрарӑма тата вӗсен 27-ри тусне суд тенкелӗ ҫине лартӗҫ. Хӗрарӑмсене ушкӑнпа мӑшкӑлланӑшӑн айӑплӗҫ, 42-ри хӗрарӑма тата 27-ри арҫынна унсӑр пуҫне ҫынна ирӗксӗр ирӗкрен хӑтарнӑшӑн суд тӑвӗҫ.

Шкулта та наркӑмӑшланаҫҫӗ

Шупашкарти 43-мӗш шкулта харӑсах темиҫе ача наркӑмӑшланнӑ.

— Ҫиччӗмӗш тата пӗрремӗш классенче вӗренекенсенчен паян чылайӑшӗ шкула килмен. Пӗтӗмпе 50-а яхӑн ача. Малтанласа шухӑшланӑ тӑрӑх, вӗсем шкулти столовӑйра апатланнӑ хыҫҫӑн аптӑраса ӳкнӗ, — пӗлтернӗ «PRO Город» портала ача амӑшӗсенчен пӗри.

Республикӑн Сывлӑх сыхлав министерствинче шкулти пӑтӑрмаха эпидемиологсем, ачасен сывлӑхне тухтӑрсем тӗрӗсленине пӗлтернӗ. Следстви комитечӗн республикӑри управленийӗ те ку фактпа тӗрӗслев пуҫарнӑ.

Ҫӗртме уйӑхӗн 17-мӗшӗнче Ҫӗнӗ Шупашкарти 40-мӗш ача пахчинче шӑпӑрлансем наркӑмӑшланни, учреждение юсамашкӑн хупни, ача пахчинче 140 шӑпӑрлан пулни пирки Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. Тухтӑрсенчен ун чух 58 ачапа 27 ҫын пулӑшу ыйтнӑччӗ.

Пӗрремӗш каналпа кӑтартакан «Мужское/Женское» телекӑларӑмра ӗнер Ҫӗнӗ Шупашкарти Зинаида Киргизовӑпа, вӑл пӑхакан ачапа Ярославпа тата виҫҫӗри арҫын ачан амӑшӗпе ҫыхӑннӑ сюжет кун ҫути курчӗ.

Пӑтрашуллӑ историрен ҫакӑ палӑрчӗ. Хӗрарӑм икӗ уйӑхри тӗпренчӗкне няньӑна парса хӑварнӑ. Пӑхнишӗн вӑл укҫа тӳлесе тӑнӑ, анчах ачипе кӑсӑкланман. Чирлесен те пӗчӗкскерпе пульницӑна няня выртнӑ. Зинаида Киргизован пӗлӗшӗ ӗнентернӗ тӑрӑх, Надя (ньянӑна вӑл хӑйӗнпе малтанласа Регина тесе паллаштарнӑ. — Авт.) ӳтне сутса пурӑнать. Халӗ унӑн тепӗр ача, хӗр, ӳсет.

Кӑларӑма Надьӑн шӑллӗ, йӑмӑкӗ тата амӑшӗ килнӗ. Вӗсен ялти пӳртне те кӑтартрӗҫ: пӗчӗк, кивӗ йывӑҫ пӳрт, хуралтисем те кивӗ. Анчах сысна та мӑйракаллӑ шултра выльӑх тытаҫҫӗ. Надя вӗсене ачана ашшӗпе тата асламӑшӗпе усрани пирки каланӑ пулать.

Ярослав шӑпине, вӑл кампа пурӑнассине суд татса парӗ.

Юпа уйӑхӗн 29-мӗшӗ Инсультпа кӗрешмелли пӗтӗм тӗнчери кун шутланать. 2006 ҫулта календаре кӗртнӗ ҫав кун республикӑри пульницӑсенче профилактика кунӗсем иртмелле.

Васкавлӑ пулӑшу пульницинче 8 сехетрен 12-ччен «хӗрӳ лини» йӗркеленӗ. 41-04-17 номерпе шӑнкӑравласа вӑл е ку ыйтӑва уҫӑмлатма май килӗ. Унпа паян шӑнкӑравлама пулать. Юпан 29-мӗшӗнче Уҫӑ алӑксен кунӗ иртмелле. Ҫынсене унти тухтӑрсем йышӑнӗҫ.

Шупашкарти 1-мӗш клиника пульницинчи Сывлӑх центрӗнче юпан 27, 28, 29-мӗшӗсенче чире палӑртма скрининг-диагностика ирттереҫҫӗ. Унта кирек кама та йышӑнасса шантараҫҫӗ.

Юпан 28-мӗшӗнче тухтӑрсем МТВ-центра ҫитсе 12 сехетрен пуҫласа 14 сехетчен скрининг-диагностика тата грипран вакцинаци ирттерӗҫ.

Ҫак кунсенче ИӖМ ӗҫченӗсен Пӗтӗм Раҫҫейри «Сисӗмлӗ чӗре кӗввисем» фестиваль иртнӗ. Кӑҫал вӑл Шупашкарта йӗркеленнӗ.

Конкурса Раҫҫейри 33 хуларан килнӗ. Виҫӗ кунра жюри пайташӗсем чи лайӑх юрӑсене суйланӑ, кайран вӗсене Яков Ухсай ячӗллӗ культура керменӗнче иртнӗ гала-концертра шӑрантарнӑ.

Пирӗн ентешсем, «Служу Отечеству» ансамбль, виҫӗ номинацире малти вырӑнсене йышӑннӑ. Пӗтӗмӗшле илсен, вӗсем конкурсра ҫӗнтернӗ.

ИӖМ вӗренӳ заведенийӗсен хушшинче пӗрремӗш вырӑна Иваново облаҫӗ йышӑннӑ. Гран-прие вара Томск облаҫӗнчи пушарнӑй Максим Борков тивӗҫнӗ. Вӑл вокал енӗпе 15 ҫул ӗҫлет.

Конкурсҫӑсене ҫӑмӑлах килмен. Вӗсем виҫӗ ҫӗнӗ юрӑ шӑрантарнӑ: иккӗшӗ — пушар хуралӗ пирки, тепри — ҫӑлавҫӑсем ҫинчен.

Чӑвашстат республикӑра мӗн чухлӗ ҫын ӗҫленине тишкернӗ. Тулли мар ӗҫ кунӗпе вӑй хуракансене, ӗҫрен кӑларса янисене те тишкернӗ.

Ведомство пӗлтернӗ тӑрӑх, 2016 ҫулхи утӑ-авӑн уйӑхӗсенче ӗҫпе тивӗҫтерекен организаци-предприяти пуҫарӑвӗпе 3000 ытла ҫынна тулли мар ӗҫ кунӗ ҫине куҫарнӑ. Штата кӗскетнине пула ӗҫрен кӑларса янисене вара пушшех те йывӑртарах. Унашкаллисем кӑҫалхи виҫҫӗмӗш кварталта – 1090 ҫын.

20 пин ытла ҫынна вара тӳлевсӗр отпуска янӑ. 13 пин ытла хӗрарӑм декрет отпускӗнче ларать. Статистикӑна пӗчӗк предпринимательлӗхре вӑй хуракан ҫынсене шута илмесӗр хатӗрленӗ.

Илья Алексеев

Ирӗкрен хӑтарнисене тытса усракан учрежденисенче этем правине епле пӑхӑннине тӗрӗслекен Халӑхӑн сӑнав комиссийӗ унччен те пулнӑ-ха. Пирӗн республикӑра халӗ унӑн ҫӗнӗ йышне ҫирӗплетнӗ.

Александр Белов журналист пӗлтернӗ тӑрӑх, комиссие Раҫҫей Федерацийӗн Общество палатин канашӗ регионсем валли палӑртать.

Пирӗн республикӑри Халӑхӑн сӑнав комиссине «Ирӗклӗх» чӑваш нацийӗпе культура обществин учредителӗсенчен пӗри — Илья Алексеев та кӗрет. Ҫӗнӗ тиев пирки тӑван чӗлхемӗр хӳтӗлевҫи ҫапларах каланӑ: «Манӑн юридици пӗлӗвӗ ҫук, анчах комиссире тӗрлӗ профессипе тӗрлӗ шухӑшлӑ ҫынсем кирлӗ. Комисси пайташӗ пулнӑ май ирӗкрен хӑтарнисен учрежденийӗсенче этем правине хӳтӗлес ыйтӑва епле тытса пынипе ҫине тӑрӑп».