Чӳк уйӑхӗн 21-мӗшӗнче Чӑваш наци ӑслӑлӑхпа ӳнер академи президенчӗ Евгений Ерагин 70 ҫул тултарнӑ.
Евгений Ефставьевич — педагог, краевед, Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ учителӗ, Чӑваш Республикин культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, Чӑваш халӑх академикӗ.
Вӑл Муркаш районӗнчи Ярак ялӗнче ҫуралнӑ. Чӑваш патшалӑх ял хуҫалӑх институтӗнче, Чӑваш патшалӑх университетӗнче вӗреннӗ. Инженер-механикра, чӑваш чӗлхи учителӗнче, Чӑваш наци музейӗнче ӑслӑлӑх ӗҫченӗнче тарӑшнӑ.
Таврапӗлӳлӗхпе кӑсӑкланать, 20-е яхӑн кӗнеке авторӗ, «Виръял» юхӑма ертсе пырать.
Чӳк уйӑхӗн 25-мӗшӗнче Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗнче Ухсай Яккӑвӗн кӗнекисене тишкерӗҫ.
Кӗнеке тата чӑваш литературине юратакансем чӑваш классикӗн «Ҫырнисен пуххи /Собрание сочинений. Т. 8. Тӗрлӗрен» тата «Чӑваш дивизийӗ ҫинчен каласа паракан поэма / Поэма о чувашской дивизии» кӗнекисене хак парӗҫ. Аса илтерер: Ухсай Якккӑвӗ — чӑваш халӑх поэчӗ.
Кӗнеке хӑтлавӗ 14 сехетре пуҫланӗ.
Ӗнер, чӳк уйӑхӗн 21-мӗшӗнче, Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗн артистки, Чӑваш Республикин культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ Елизавета Шайдукова 90 ҫул тултарнӑ.
Асӑннӑ театрта Елизавета Федоровна 1959 ҫулта ӗҫлеме пуҫланӑ. Вӑл ҫулсене театрта йывӑр вӑхӑт тесе палӑртаҫҫӗ. Ун чухне учрежденири вырӑс труппине пӗтернӗ. Елизавета Шайдукова театрти 16 артистран пӗри пулнӑ.
Чӑваш Ене савӑнӑҫлӑ хыпар ҫитнӗ: библиотекарь Раҫҫей конкурсӗн лауреачӗ пулса тӑнӑ.
Канаш округӗн тӗп библиотекин пай ертӳҫи Людмила Чебукова «Ҫулталӑк библиотекарӗ — 2025» конкурс премине тивӗҫнӗ. Палӑртса хӑвармалла: пултарулӑх тупӑшӑвӗ хӗрӳ иртнӗ. Унта тӗрлӗ регионти вулавӑшсенче ӗҫлекен 413 ҫын хутшӑннӑ. Вӗсенчен 11-шӗ вара сумлӑ наградӑна тивӗҫнӗ, кунсӑр пуҫне палӑрнӑ ҫак 11 библиотекаре ятарлӑ премипе хавхалантарнӑ.
Паян, чӳк уйӑхӗн 21-мӗшӗнче, Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗнче Надежда Кириллован «Чун ыратӑвӗ» кӗнекине хаклама пуҫтарӑнӗҫ.
Надежда Мефодьевна – Чӑваш Енӗн тава тивӗҫлӗ артистки, педагог, публицист, драматург тата республикӑн театр ӳнерӗн тӗпчевҫи. Чӑваш академи драма театрӗнче вӑл 30 ҫул ӗҫленӗ. Спектакльсенче вылянипе пӗрлех хӑйӗн пултарулӑхне сценарист тата режиссёр пулса та кӑтартнӑ.
Надежда Кириллован ҫӗнӗ кӗнеки XX ӗмӗрти культурӑпа ӳнерти ӗҫченсемпе паллаштарать, ҫав шутра – Ираида Петрова-Нарс тата Геннадий Айхи писательсемпе, Виталий Соломин, Вера Кузьмина тата Владимир Бурмистров артистсемпе, Геннадий Волков этнопедагогпа, Иосиф Дмитриев режиссёрпа, Станислав Кошкин художникпа тата ыттисемпе.
Чӑваш патшалӑх культура тата ӳнер институтӗнче чӳк уйӑхӗн 18-мӗшӗнче «Чувашская вышивка – достояние народа» (чӑв. Чӑваш тӗрри – халӑх пуянлӑхӗ) пӗтӗм тӗнчери V ӑслӑлӑхпа практика конференцийӗ ирттернӗ.
Ҫамрӑксене чӑваш тӗррипе тата Евгения Жачева ӑстан пуян эткерлӗхӗпе паллаштарас тӗллевпе ирттерекен мероприятире сумлӑ ҫынсем тухса калаҫнӑ: Чӑваш тӗррин музейӗн заведующийӗ Алина Иванова, халӑх художество пултарулӑхӗн кафедрин заведующийӗ Раиса Васильева, Николай Балтаев художник тата доцент.
Конференцие Беларуҫ тата Узбекистан ҫӗршывӗсем те хутшӑннӑ. Унсӑр пуҫне — Иркутскри, Пензӑри, Питӗрти тата Ленинград облаҫӗнчи чӑвашсем, Чӑваш Енри таджик культурин центрӗ.
Чӑваш патшалӑх филармонийӗ ҫӗнӗ опера-мюзикла сцена ҫине кӑларассипе ҫине тӑрать. «Сказ о купеческой дочери и волшебном цветке» ӗҫе курма культура учрежденийӗ куракансене ҫитес уйӑхра, раштав уйӑхӗн 13 тата 14-мӗшӗсенче, йыхравлать.
Музыка спектакльне филармони республика Элтеперӗн укҫипе хатӗрлет.
Опера-мюзикла Сергей Аксаковӑн «Аленький цветочек» юмахне тӗпе хурса хатӗрленӗ. Финала хаваслӑн вӗҫлес тенӗ.
Либретто авторӗсем — Игорь Зубков тата Олег Машаров, композиторӗ — Игорь Зубков (Мускав), сӑвӑ авторӗ — Сергей Плотов (Мускав), режиссёрӗ — Олег Машаров (Мускав), хореографӗсем — Кристина Игнатьева, Сергей Ререкин, Ирина Гаврилова.
Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗнче поэзие юратакансен «Хавхалану» клубӗн черетле ларӑвӗ чӳк уйӑхӗн 20-мӗшӗнче, 15 сехетре, иртӗ.
Клуб халӑх тетелӗнчи хӑйӗн страницинче пӗлтернӗ тӑрӑх, «чи малтан чӳк уйӑхӗнче ҫуралнӑ чӑваш ҫыравҫисене аса илӗҫ».
«Хальхи сӑвӑҫсенчен чӳк уйӑхӗнче ҫуралнӑ Олег Кульев тата Лидия Сарине паллӑ поэтсен поэзири хӑйне евӗрлӗ ҫул-йӗрӗсемпе утса тухӑпӑр.
Поэзие юратакансене - сӑвӑ ҫыракансене те, вулама-итлеме юратакансене те - пурне те ҫак кун курма хавас пулатпӑр!» — ҫакӑн пек йыхравласа ҫырнӑ поэзие юратакансем.
Ҫак кунсенче Шупашкарта вулакансем тахҫанах кӗтнӗ ҫӗнӗ кӗнеке кун ҫути курнӑ. Ку вӑл — асаилӳсен «Асран кайми Хусанкай» ятлӑ пуххи. Ӑна, 2027 ҫулхи кӑрлачӑн 22-мӗшӗнче аслӑ поэтӑмӑр ҫуралнӑранпа 120 ҫул ҫитнине асра тытса, поэзие юратакансене Чӑваш Республикинчи Ҫеҫпӗл Мишши фончӗ парнеленӗ.
Калас пулать, 1987 ҫулта, Петӗр Хусанкай ҫуралнӑранпа 80 ҫул ҫитнине халалласа, Чӑваш кӗнеке издательствинче филологи ӑслӑлӑхӗн кандидачӗ Николай Иванов пухса хатӗрленӗ «Манӑҫми Хусанкай» кӗнеке пичетленнӗ пулнӑ. Унтанпа 40 ҫула яхӑн ҫиҫсе иртрӗ, ҫав кӗнекене тупса вулама та паян питӗ хӗн.
«Асран кайми Хусанкай. Асаилӳсем» кӗнекере (ӑна пичет валли Чӑваш халӑх поэчӗ Валери Туркай хатӗрленӗ) пурӗ 25 ҫыннӑн хайлавӗсем пичетленнӗ. Вӗсен шутӗнче — Михаил Сироткин, Влас Паймен, Алексей Талвир, Илпек Микулайӗ, Юрий Збанацкий, Петӗр Чичканов, Ренат Харис т. ыт.те.
Ҫӗнӗ кӗнеке Валери Туркайӑн «Вӑрлӑх юлнӑ пурпӗрех!» ятлӑ умсӑмахӗпе уҫӑлать.
«Асран кайми Хусанкай. Асаилӳсем» кӗнекене аслӑ сӑвӑҫа чунтан юратакансем чӑвашсен авалхи йӑлипе ниме туса вулакан патне ҫитернӗ.
Паян, чӳк уйӑхӗн 18-мӗшӗнче, Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗн вокал енӗпе ӗҫлекен педагог-репетиторӗ, Раҫҫей тата чӑваш халӑх артисчӗ, профессор, Анатолий Канюка 85 ҫул тултарнӑ.
Анатолий Романовичӑн ӳнерти ҫулӗ 1975 ҫулта пуҫланнӑ. Ун чухне вӑл Инҫет Хӗвелтухӑҫӗнчи ӳнерӗн педагогика институтӗнчен вӗренсе тухнӑ. Ҫавӑн хыҫҫӑн ӑна Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗн опера труппине йышӑннӑ.
Анатолий Канюка Чӑваш Енӗн опера сценин чи паллӑ тенорӗсенчен пӗри шутланать.
-0.7 °C