Нумаях пулмасть Чӑваш патшалӑх ӳнер музейӗнче Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗн ертсе пыракан ӑслӑлӑх ӗҫченӗн, истори наукисен кандидачӗн Николай Мясниковӑн лекцийӗ иртнӗ. Ӑна вӑл Апаш археологи культурин 100 ҫулхине халалланӑ.
Докладчик «Абашево. Край разукрашенных женщин и обезглавленных мужчин» темӑпа тухса калаҫнӑ, Апаш тӗмескисем ҫинчен каласа кӑтартнӑ.
Чӳк уйӑхӗн 12-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институтӗнче чӑваш литературин паллӑ романисчӗпе Николай Максимов ҫыравҫӑпа тӗл пулу иртнӗ. Кун пирки институт халӑх тетелӗнчи страницинче пӗлтернӗ.
Калаҫӑва институт директорӗ Юрий Исаев, литература пӗлӗвӗн пай ӗҫтешӗсем, «Тӑван Атӑл» журналӑн редакторӗ тата паллӑ чӑваш прозаикӗ Людмила Сачкова хутшӑннӑ.
Унта Н. Максимовӑн 2024 ҫулта Саранск хулин кӗнеке издательствинче пичетленсе тухнӑ «Спасение Европы» тата унӑн маларах пичетленнӗ «Шур акӑш ҫулӗ», «Майра патша парни» историлле романӗсем тавра йӗркеленнӗ. Автор ҫак хайлавсене ҫырнӑ май мӗнле материалсемпе паллашни, хӑйӗн пултарулӑх вӑрттӑнлӑхӗсем пирки каласа панӑ. Писатель ҫавӑн пекех хӑйӗн нумаях пулмасть вырӑсла пичетленсе тухнӑ «Дар императрицы» кӗнекипе тата малалла ҫырма шутласа хунӑ романсен кӗске сюжечӗсемпе паллаштарнӑ.
Паян, чӳк уйӑхӗн 14-мӗшӗнче, «Пирӗн юрӑсем» концерт иртӗ. Вӑл Чӑваш патшалӑх культура институтӗн концерт залӗнче пулӗ. Программӑна Чӑваш Енри композиторсен организацийӗн 85 ҫулхине халалланӑ.
Концертра аслӑ ӑрури тата хальхи вӑхӑтри композиторсен хайлавӗсем янӑрӗҫ: Василий Воробьёвӑн, Федор Павловӑн, Григорий Хирпӳн, Герман Лебедевӑн, Александр Васильевӑн, Александр Осиповӑн, Лолита Чекушкинӑн.
К.В.Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх драма театрӗнче ССССР Халӑх артисткине Вера Кузьминана халалланӑ Регионсен хушшинчи наци театрӗсен «Чӗкеҫ» фестивалӗ пырать.
Кӑҫалхи тема — «Хӗрарӑм – искусствӑра». Сцена ҫине Раҫҫейӗн тӗрлӗ регионӗнчен килнӗ пултарулӑх коллективӗсем тухаҫҫӗ: Калмӑкран, Алтайран, Мари Элтен, Пермь крайӗнчен, Якутирен.
Ҫакна та палӑртса хӑвармалла: Алтай Республикинчи Павел Кучияк ячӗллӗ наци драма театрӗ Вера Кузьминан тӑван тӑрӑхӗнче – Тӑвайра – спектакль кӑтартӗ.
Фестиваль чӳк уйӑхӗн 16-мӗшӗччен пырӗ.
2000-мӗш ҫулта Чӑваш патшалӑх культурӑпа ӳнер институчӗ Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Ҫамрӑксен театрӗ валли артистсем хатӗрлекен пӗрремӗш курс уҫнӑ. Курса Вячеслав Оринов ертсе пынӑ.
Унтан 12-ӗн вӗренсе тухнӑ, Кун пирки Чӑваш Енӗн ПТРК корреспонденчӗ Екатерина Фомина пӗлтернӗ.
Ҫавӑн чухне вӗренсе тухнӑ 12 ҫамрӑкран улттӑшӗ пурнӑҫне театрпа ҫыхӑнтарнӑ.
Сцена ҫине тухнӑранпа 25 ҫул ҫитнӗ ятпа артистсем хӑйне евӗр уяв каҫӗ ирттернӗ. Вӗсем: Наталья Ахмед, Алевтина Семёнова, Леонид Яргейкин, Дмитрий Михайлов, Дмитрий Петров тата Николай Тарасов.
Ыран, чӳк уйӑхӗн 14-иӗшӗнче, паллӑ чӑваш ҫыравҫи Лидия Сарине 75 ҫул тултарать.
Ҫак кунсенче А. Гайдар ячӗллӗ вулавӑшпа ҫыравҫӑпа тӗлпулу иртнӗ. Унта Шупашкарти 22-мӗш вӑтам шкулта 4-мӗш класра вӗренекен кадетсене йыхравланӑ.
Лидия Михайловна ачалӑхри самантсене аса илсе каласа кӑтартнӑ, хӑйӗн сӑввисене вуласа панӑ. Лидия Михайловна халӑх юррисене те илемлӗ юрлать.
Паян Чӑваш ҫамрӑксен театрӗнче «Ҫӗн Кун ачи» спектакль кӑтартнӑ. Аса илтерер: ҫав ӗҫ Ҫеҫпӗл Мишши поэт ҫинчен. Унӑн авторӗ – Марина Карягина.
Спектакль хыҫҫӑн унӑн режиссёрӗпе, Борис Манджиевпа, тӗлпулу иртнӗ. Борис Манджиев – Раҫҫей искусствӑсен тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, Калмӑк тата Тыва республикисен искусствӑсен тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ.
Чӑваш академи драма театрӗнче Театра юратакансен клубӗн черетлӗ тӗлпулӑвӗ иртнӗ. Ларӑва ертсе пыракан Марина Карягина халӑх тетелӗн хӑйӗн страницинче пӗлтернӗ тӑрӑх, хальхи улахра ятлӑ-сумлӑ драматургсемпе, искусствоведсемпе, артистсемпе, тӗпчевҫӗсемпе пӗрле ҫамрӑксем йышлӑ пулнӑ. «Вӗсем пурте сцена ӳнерне питӗ юратаҫҫӗ иккен. Ан тив, пӗр-икӗ театровед, пӗр-икӗ вӑйлӑ драматург е режиссёр кӑна тухтӑр вӗсенчен – аптрамӑттӑмӑрччӗ!» – пӗтӗмлетнӗ паллӑ драматург, сценарист, тележурналист Марина Карягина.
Улах хӑни Борис Манджиев калмӑк режиссёрӗ пулнӑ. 1992-мӗш ҫулта ҫамрӑк режиссёр Шупашкарта иртнӗ Раҫҫей шайӗнчи фестивальте хӑйӗн спектаклӗсене кӑтартнӑ, 3-мӗш вырӑн йышӑнма пултарнӑ. Театрӑн хальхи пуҫлӑхӗ Елена Николаева ӑна спектакль лартма йыхравласан вӑл хаваслансах килӗшнӗ. Сӑмах май каласан, чӳк уйӑхӗн 11-мӗшӗнче уҫӑлнӑ «Чӗкеҫ» фестивале Б.Манджиев Чингиз Айтматовӑн «Материнское поле» хайлавӗ тӑрӑх чӑвашла лартнӑ «Хуркайӑк ҫулӗ» премьерӑпа уҫнӑ. «Ку унӑн Шупашкар сцени ҫине тухнӑ 7-мӗш спектаклӗ!» – хыпарланӑ Марина Карягина.
Чӑваш Республикин Наци библиотекинче «Варкӑш» вулама сӗнет» ятпа кӗнеке куравӗ ӗҫлесе кайнӑ. Кун пирки литература клубӗ халӑх тетелӗнчи хӑйӗн пабликӗнче пӗлтернӗ.
Унта хыпарланӑ тӑрӑх, курав клуб ларӑвӗсенче пӑхса тухнӑ кӑларӑмсемпе тата хастар варкӑшҫӑсемпе паллаштарать.
Чӳк уйӑхӗн 11-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх истори архивӗнче «С пером и оружием» (чӑв. Калемпа тата хӗҫпӑшалпа) куҫса ҫӳрекен документлӑ курав уҫӑлнӑ. Экспозицие Аслӑ Ҫӗнтерӗве 80 ҫул ҫитнине халалланӑ.
Куравра Петӗр Хусанкай, Ухсай Яккӑвӗ, Леонид Агаков, Илпек Микулайӗ, Василий Алагер, Василий Алентей, Александр Алга, Алексей Талвир ҫыравҫӑсен тата Василий Долгов литературовед пурнӑҫӗпе паллашма пулать. Унсӑр пуҫне Николай Юманкай, Генрих Катрамов, Николай Горшков, Семен Елем тата Константин Энзер ҫамрӑк поэтсем ҫинчен каласа кӑтартнӑ.
+0.3 °C