Статистика
![]() 2013 ҫулта Шупашкар хули «Раҫҫей хули – наци суйлавӗ» конкурсра пӗрремӗш вырӑн йышӑннӑччӗ. Кӑҫал та, хӑйӗн юбилейлӑ ҫулталӑкӗнче, тӗп хуламӑрӑн малти вырӑна тухас шанчӑк пысӑк: хальлӗхе вӑл танлаштарӑмра пӗрремӗш. Шупашкаршӑн 143,5 пин ытла ҫын сасӑланӑ. Палӑртмалла: юлашки уйӑхра уншӑн 26,5 пин ҫын сасӑ панӑ. Хальлӗхе иккӗмӗш вырӑнта – Владивосток, уншӑн 70,5 пин ытла ҫын сасӑланӑ. Иккӗмӗш вырӑнта – Пенза хули, 59,2 пин сасӑ пухнӑ. Шупашкаршӑн сасӑлӑр, конкурс вӗҫлениччен вӑхӑт пур-ха. Аса илтерер: вӑл ҫулталӑк пуҫламӑшӗнче старт илнӗ те раштавӑн 30-мӗшӗнче вӗҫленет. Танлаштарӑма 2012 ҫултанпа тӑваҫҫӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Республикӑра
![]() Чӑваш Енри полицейски Шупашкарта пурӑнакан 65 ҫулти арҫынна тӑванӗн вил тӑприне тупма пулӑшнӑ. Ҫавӑншӑн арҫын Чӑваш Енӗн шалти ӗҫсен министрӗ Сергей Неяскин ячӗпе тав ҫырӑвӗ шӑрҫаланӑ. «Полицейские тавах. Вӑл ман пиччене (тен, шӑллӗ-ши. Брат тенӗ те. — Асӑрхаттарӑвӗ авторӑн) пытарнӑ вырӑна шыраса тупрӗ кӑна та мар, вӑл вилни ҫинчен калакан свидетельство дубликатне илме те пулӑшрӗ», – ҫырнӑ ҫырура. Чӑваш Енӗн Шалти ӗҫсен министерствин пресс-службинче пӗлтернӗ тӑрӑх, Шупашкарти арҫын хӑйӗн тӑванне ӑҫта пытарнине пӗлесшӗн пулнӑ. Лешӗ ҫак ҫул пуҫламӑшӗнче чире пула вилнӗ. Ӑна Челепи облаҫӗнче пытарнӑ. Вилнӗ арҫын вил тӑприне тупма пултарни — Чӑваш Енӗн Шалти ӗҫсен министерствин пуҫиле шырав управленийӗн ӗҫченӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Республикӑра
![]() «Старко» строительство компанийӗ 105 ӗҫченне шалу тӳлемен. Пӗлтӗрхи чӳк-раштав уйӑхӗсенче парӑм 5,6 миллион тенке ҫитнӗ. Прокуратура строительство компанийӗн ертӳҫи тӗлӗшпе представлени ҫырнӑ, ӗҫ укҫин парӑмне шыраса илмешкӗн суд хушӑвӗсем пама суда заявлени янӑ. Директора РФ КоАПӗн 5.27-мӗш статйин 5 тата 6-мӗш пайӗсемпе килӗшӳллӗн административлӑ явап тыттарнӑ, штраф тӳлеттернӗ. Прокуратура «сӑмса чиксен» кӑна «Старко» ертӳҫи ӗҫченӗсен умӗнчи парӑма татнӑ. Тепӗр тесен, ку – пӗртен-пӗр тӗслӗх мар, компани унччен те прокуратура тӗрӗслевӗ хыҫҫӑн ҫеҫ шалу парӑмне татни пулнӑ. 2016 ҫулта 400 ҫын умӗнче 10,5 миллион тенкӗ парӑма кӗнӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Республикӑра
![]() cap.ru архивӗнчи сӑн Ҫуркунне ҫитнӗ май ҫынсем типӗ курӑк ҫунтарма пуҫлаҫҫӗ. Республикӑра кунашкал тӗслӗх пулнӑ ӗнтӗ. Улатӑр районӗнче курӑк ҫунни пирки ҫак кунсенче хыпарланӑччӗ. Аса илтерер: тунтикун Улатӑр районӗнчи Иваньково-Ленино ялӗ ҫывӑхӗнче 300 тӑваткал метр лаптӑк ҫинче типӗ курӑк ҫуннӑ. Ку каҫхине пулнӑ. Пушарнӑйсем ҫулӑма сарӑлма паман – сӳнтернӗ. Ку эрнере юнкун каллех кунашкал тӗслӗхе шута илнӗ. Хальхинче те Улатӑр районӗнче пулнӑ ку, Ахматово ялӗ ҫывӑхӗнче типӗ курӑк чӗрӗлсе кайнӑ. Ҫулӑм пӗр гектар лаптӑк ҫинче сарӑлнӑ. Пушарнӑйсем ӑна сӳнтернӗ. Тепӗр хутчен палӑртса хӑварар: ҫак кунсенче ЧР Министрсен Кабинечӗ республикӑра пушар тухас хӑрушлӑх пысӑк пулнӑ май сезон палӑртнӑ: вӑл ака уйӑхӗн 24-мӗшӗнчен пуҫланӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Спорт
![]() Спортра – ырӑ хыпар. Чӑваш Енри икӗ автоспортсмен «Спорт мастерӗн кандидачӗ» разряда илнӗ. Хушӑва ЧР спорт министрӗ Михаил Богаратов алӑ пуснӑ. Хушура палӑртнӑ тӑрӑх, ку ята Андрей Леонидович Васильев тата Даниил Вадимович Слепов тивӗҫнӗ. Палӑртмалла: Чӑваш Енри ҫак икӗ спортсмен питӗ маттур. Вӗсем республикӑри ӑмӑртусене те, ытти тӑрӑхра иртекен тупӑшусене те хастар хутшӑнаҫҫӗ. Юлашки вӑхӑтра пӑр ҫинчи чупу енӗпе иртнӗ Раҫҫей кубокӗнче 1400 класра Андрей Васильев виҫҫӗмӗш вырӑн йышӑннӑ, Даниил Слепов вара 5-мӗш вырӑна тухнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Хулара
![]() Шупашкарта каллех минӑсем хуни пирки хыпар сарӑлма пуҫланӑ. Кунашкал пӗлтерӳ организацисен электронлӑ почтине килет. Аса илтерер: кун пек пӑтӑрмах кӑҫал кӑрлач уйӑхӗн 30-мӗшӗнче пулнӑччӗ. Ун чухне Шупашкарти 11 шкула, хӑш-пӗр суту-илӳ ҫуртне мина хуни пирки электронлӑ почтӑна пӗлтерӳ килнӗ. Йӗрке хуралҫисем ачасене, суту-илӳ ҫурчӗсенчи ҫынсене урама кӑларнӑ, кинологсем йытӑсемпе мина хунипе хуманнине тӗрӗсленӗ. Хальхинче вара кунашкал хыпар «Мередиан» суту-илӳ комлексне, Хулари 1-мӗш клиника пульницине, Республикӑри пульницӑна, Гладков урамӗнчи инфекци пульницине, Правительство ҫуртне ҫитнӗ. Каярахпа хула администрацине, Ленин проспектӗнчи 47-мӗш ҫуртра вырнаҫнӑ тӗп пульницӑна та мина хуни пирки пӗлтернӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Харпӑр шухӑш
Чӑваш чӗлхи
Чӑваш халӑх сайтӗнче Германири Визбаден хулинче Клара Адягаши венгр тӗпчевҫин «Chuvash Historical Phonetics» кӗнеки пичетленсе тухни ҫинчен пӗлтернине астӑватпӑр-ха. Унта чӑваш фонетикин историлле аталанӑвне тӗпчесе пӗлес тӗлӗшпе автор тӗнчери тӗрлӗ чӗлхере упранса юлнӑ чӑваш сӑмахӗсемпе усӑ курнӑ тенӗччӗ. Асӑрхӑр: ҫак кӗнекере чӑваш чӗлхине ытти чӗлхесенчен кӗнӗ сӑмахсем пирки мар — тӗнчери ытти чӗлхесене кӗнӗ тата паянхи кун та ҫав чӗлхесенче пур чӑваш сӑмахӗсем пирки калаҫу пырать иккен! Ҫакӑ чӑваш чӗлхине нумай-нумай ют сӑмах кӗнӗ тенине илтме хӑнӑхнӑ пирӗн чӑвашла хӑлхасемшӗн тӗлӗнмелле пек илтӗнмест-и? Сенсаци пек. Шухӑшласан, чӑнах та ӗнтӗ, мӗн кӑна илтместпӗр-ха, вуламастпӑр-ха эпир? Имӗш, чӑваш чӗлхине мӗнле кӑна чӗлхесенчен кӗмен тӗрлӗ сӑмах: перс чӗлхинчен те, китай чӗлхинчен те, монгол чӗлхинчен те, араб чӗлхинчен те, инд чӗлхинчен те… Каласа пӗтереймӗн! Пулӗ те! Анчах хисеплӗ филологи докторӗ, профессор, Венгри наука академийӗн пайташӗ Клара Адягаши вара чӑваш сӑмахӗсем ытти чӗлхесене кӗни ҫинчен калать! Тӗлӗнтермӗш мар-и ҫакӑ? |
Республикӑра
![]() Канаш районӗнчи Шӑхасан ялӗ ҫывӑхӗнче ҫул-йӗр инспекторӗсен патруль машинипе пушар сӳнтерекенсен автомобилӗ инкеке лекнӗ. Кун пирки Инстаграмра dtp21_cheb аккаунтра пӗлтернӗ. Инкеке ҫирӗплетсе пама видеофактсем вырнаҫтарнӑ. Видеона ӑнлантарнинче инспекторсем инкеке пытарасшӑн пулнӑ тесе палӑртнӑ. Аварие куракансем (вӗсем йышлӑн пухӑнса тӑнӑ) ытахальтен ҫапла пӗтӗмлетмен курӑнать. Инспекторсем видео ӳкерттересшӗн пулман-мӗн. Dtp21_cheb аккаунтра ҫырнӑ тӑрӑх, ҫул-йӗр инспекторӗсен машини пӑрӑнма пуҫланӑ, пушар сӳнтерекен машина ҫав вӑхӑтра пырса кӗнӗ. Ҫак йӗркесен авторӗ пӗлнӗ тӑрӑх, инкек ӗнер, ака уйӑхӗн 11-мӗшӗнче, кӑнтӑрласенче пулса иртнӗ. Официаллӑ мар ҫӑлкуҫа ӗненсен, айӑплисем — ҫӑлавҫӑсем. |
Раҫҫейре
![]() Чӑваш Енри ҫамрӑксем Саха (Якут) Республикине стройкӑна тухса кайӗҫ. Республикӑн Вӗренӳ тата ҫамрӑксен политикин министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, унта «Легион» стройотряд пайташӗсем ӗҫлӗҫ. «Север» (чӑв. Ҫурҫӗр) пӗтӗм Раҫҫейри стройкӑна хутшӑнас кӑмӑллисен заявкисене иртнӗ уйӑхра Раҫҫейӗн ҫамрӑксен ӗҫпе тимлекен комитетра пухнӑ. Конкурс ирттерсе 88 отряда суйласа илнӗ. Ҫав йыша Чӑваш Енри «Легион» студентсен строительство отрячӗ лекнӗ. Йыш 14 ҫамрӑкран тӑнине пӗлтереҫҫӗ. Студентсем И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетӗнче, Шупашкарти коопераци институтӗнче, Мускаври политехника университечӗн Шупашкарти филиалӗнче тата Шупашкарти коопераци техникумӗнче вӗренеҫҫӗ. Ҫамрӑксем утӑ-ҫурла уйӑхӗсенче Саха (Якут) Республикинчи «ГАС» тулли мар яваплӑ обществӑра тӑрӑшӗҫ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Ҫурт-йӗр
![]() Буинскри ҫӗнӗ ача пахчи Йӗпреҫ районӗнчи суд асӑннӑ тӑрӑхри Буинск ял администрацине кивӗ ҫуртсене сӳтме хистенӗ. Ҫапла тума ыйтса унта тавӑҫпа прокуратура ҫитнӗ-ха. Чӑваш Енӗн прокуратуринче пӗлтернӗ тӑрӑх, Буинскри кивӗ те ишӗлекен ҫуртсенчен ҫынсене урӑх вырӑна пурӑнма куҫарнӑ. Кунта, сӑмах май, Ленин урамӗнчи 3-мӗш тата 20-мӗш ҫуртсем пирки сӑмах пырать, анчах вӗсем ҫаплипех япӑхса ларнӑ. Надзор органӗнчисем шухӑшланӑ тӑрӑх, кивӗ ҫурт-йӗре пухӑнса саккуна хирӗҫле ӗҫ тӑвас хӑрушлӑх та пур, ача-пӑчапа ҫамрӑксем кӗрсе кайса хӑйсен сывлӑхне сиен кӳресрен те хӑрамалла. Суд районти прокуратура тавӑҫӗпе килӗшнӗ. Буинск ял тӑрӑхне кивӗ ҫуртсене сӳттермелле йышӑну кӑларнӑ. Анчах йышӑну саккунлӑ вӑя хальлӗхе кӗреймен-ха. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (26.06.2025 15:00) пӗлӗтлӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 738 - 740 мм, 20 - 22 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 3-5 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр енчен вӗрӗ.
| Елен Нарпи, чӑваш ҫыравҫи ҫуралнӑ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |