Чӗмпӗр облаҫӗнчи районсенче И.Я. Яковлев ҫуралнӑранпа 170 ҫул ҫитнине халалланӑ Чӑваш культура кунӗсем иртеҫҫӗ. Чертаклӑ, Ҫинкӗл, Кӑлаткӑпуҫ, Майна, Ҫӗнӗ Малӑкла, Мелекесс районӗсенчи чӑваш ялӗсенчи ентешсем Ҫутта кӑлараканӑмӑра асӑнса пысӑк уявсем йӗркелерӗҫ.

Уява хатӗрленсе вырӑнти ӑстаҫӑсем ал ӗҫӗсен, И.Я. Яковлев кун-ҫулӗпе тата пурнӑҫӗпе ҫыхӑннӑ кӗнекесен, ӳкерчӗксен, вӗт шӑрҫаран тӗрленӗ тата ӑсталанӑ капӑрлӑхсен, чӑваш апат-ҫимӗҫӗн куравӗсене йӗркеленӗ. Кашни районтах чӑвашсене уяв ячӗпе район пуҫлӑхӗсем, УОЧНКА председателӗ Олег Мустаев саламланӑ.

Чӑваш культура кунӗсене тата И.Я. Яковлев ҫуралнӑранпа 170 ҫул ҫитнине халалланӑ уява вырӑнти пултарулӑх ушкӑнӗсен вӑйӗпе хатӗрленӗ тата Шупашкартан килсе ҫитнӗ артистсен — ЧР тава тивӗҫлӗ артисткин Людмила Семеновӑн, Денис Пугач юрӑҫӑсен тата купӑс ӑстин Александр Сорокинӑн пысӑк та илемлӗ концерчӗпе тӑсӑлнӑ.

Канаш районӗнчи Ҫӗнӗ Мами выҫҫӑлккинче пӗр килте харӑсах иккӗн вилнӗ. Ахӑртнех, 35 тата 45 ҫулсенчи пӗртӑвансем сӗрӗм тивнипе пурнӑҫран уйрӑлнӑ. Ку ӗҫ-пуҫ пирки халӗ следствичченхи тӗрӗслев ирттереҫҫӗ.

Официаллӑ ҫӑлкуҫсем хыпарланӑ тӑрӑх, пиччӗшӗпе шӑллӗн виллисене пуш уйӑхӗн 12-мӗшӗнче каҫ кӳлӗм Ҫӗнӗ Мами выҫҫӑлккине Шупашкартан пынӑ ашшӗпе амӑшӗ асӑрханӑ. Вӗсем пырса кӗнӗ вӑхӑтра пӳртре ҫӑра тӗтӗм йӑсӑрланнӑ, кӑмака юшки хупӑ пулнӑ, ӑшӑ пӑрӑхӗсем сивӗнме ӗлкӗреймен.

Малтанлӑха ҫакӑ паллӑ: ку инкек кӑмакапа юрӑхлӑ усӑ курманнипе пулнӑ, пӗртӑвансем вара сӗрӗм тивнипе пурнӑҫран кайнӑ. Арҫынсен ӳчӗ ҫинче суран таврашӗ пулман, вӗсем кампа та пулин кӗрешни-ҫапӑҫни уҫӑмланман. Апла пулин те инкекӗн чӑн сӑлтавне пӗлме судпа медицина тӗпчевӗ ирттерме йышӑннӑ.

Чӑваш Енре пурӑнакан Дарья Комарова Станислав Говорухин кинорежиссера тапӑннӑ. Куҫа-куҫӑн мар, Facebook халӑх тетелӗнче. Вӑл унти хӑйӗн страницинче пӗтӗм тӗнче пӗлекен ҫак ҫынна айӑпласа ҫырнӑ.

Тӗпрен илсен, хайхи ҫыруран акӑ мӗн паллӑ: Дарья Комарова 2012 ҫулта журналистра ӗҫленӗ, ҫав ҫулхине Шупашкара Станислав Говорухин килсен вӑл унран интервью илме пынӑ. Ун чухне 75 ҫулти режиссер хӗре хӑйӗнпе ҫӗр каҫма ыйтнӑ, уншӑн фильмра ӳкерӗнмешкӗн майсем туса пама шантарнӑ имӗш. Апла пулин те Дарья паллӑ ҫынран интервью илнӗ иккен. Ун хыҫҫӑн вара Говорухин хӑйӗн телефон номерне панӑ, иккӗшӗн хушшинчи калаҫӑва вӑрттӑнлӑхра хӑварма ыйтнӑ-мӗн.

Массӑллӑ информаци хатӗрӗсенче палӑртнӑ тӑрӑх, Станислав Говорухин ку сас-хурана уҫӑмлатнӑ май 2012 ҫулта хӑй Шупашкарта пулни пирки иккӗленнине палӑртнӑ, кунашкал калаҫӑва астуманнине пӗлтернӗ. Апла пулин те Станислав Говорухин ҫав ҫулхине Шупашкара килни паллӑ.

Пуш уйӑхӗн 14-мӗшӗнче Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗнче «Ҫӗр ҫавра юрӑ — Сто строф — One hundred stanzas. Из чувашской народной афористической поэзии» кӗнекене хӑтлӗҫ.

Ҫак кӗнекене ӳнер пӗлӗвӗн докторӗ, профессор, Раҫҫейӗн тава тивӗҫлӗ ӳнер ӗҫченӗ Михаил Кондратьев кӑларнӑ.

Михаил Кондратьев шухӑшланӑ тӑрӑх, чӑвашсен тӑватӑ йӗркеллӗ сӑввисем тухӑҫ поэзине — перссен рубайне, яппунсен танкине, турккӑсен манине — ҫывӑх. Чӑвашсен «ҫавра юрӑ» ӑнлав пур.

Тӑватӑ йӗркеллӗ сӑвӑсене Михаил Кондратьев темиҫе ярӑма уйӑрнӑ. Вӗсене вырӑсла тата акӑлчанла куҫарни те, ӑнлантарса пани те пур.

Кӑларӑма Чӑваш кӗнеке издательствинче пичетленӗ.

Кӗнеке хӑтлавӗ Наци вулавӑшӗн конференц-залӗнче 14 сехетре пуҫланать. Ыйтса пӗлмелли телефон номерӗ 8(8352) 23-03-17, хушма номер 144.

Kamport.ru сайтри сӑн ӳкерчӗк

Шупашкарта пурӑнакан вӑйпитти пуш уйӑхӗн 4-мӗшӗнче «112» номерпе шӑнкӑравласа Энтузиастсен урамӗнчи пурӑнмалли пӗр ҫурта сирпӗтессине пӗлтернӗ.

Яваплӑ тытӑмсем кун пек хыпар илтсен сехӗрленсе ӳкнӗ, часрах вырӑна вӗҫтернӗ. Ҫурта вӗсем хытах пӑхса ҫаврӑннӑ, йӗри-тавралли территорие те тӗрӗсленӗ. Турра шӗкӗр, сирпӗтмелли хатӗр тупӑнман.

Суйса шӑнкӑравланӑ ҫынна та кӗҫех шырама пикеннӗ. Вӑл Шупашкарта пурӑнакан 30 ҫулти арҫын пулнӑ. Ҫакскер ҫӑлав тытӑмне ӳсӗр пуҫпа шӑнкӑравланӑ-мӗн.

Арҫын унччен те йӗрке хуралҫисен куҫӗ тӗлне пулкаланӑ — ӑна тӗрлӗ сӑлтавпа административлӑ майпа темиҫе хут та явап тыттарнӑ.

Арҫынна хальлӗхе 2 уйӑхлӑха хупса усрама йышӑннӑ. Анчах судӑн ҫак йышӑнӑвӗ саккунлӑ вӑя кӗмен-ха. Чӑваш Енӗн прокуратурин пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, суя хыпаршӑн арҫынна 5 ҫул таран хупса хурас хӑрушлӑх пур.

Шупашкарти хулан 2-мӗш пульницин тухтӑрӗсем хӑйсем ӗҫлекен сыватмӑшӑн ятне ятнӑ. Вӗсем ӗҫ кунӗ вӗҫленичченех Пӗтӗм тӗнчери хӗрарӑмсен кунне паллӑ тума тапратнӑ. Ҫакна пула Мускав телеканалӗсен эфирнех лекнӗ.

Пиллӗкмӗш канал хыпарланӑ тӑрӑх, пациентсен пӗрне тухтӑрсем вӑхӑт ҫитмесӗрех уяв кӗрекине ларни килӗшмен, вӑл хӑйӗн кӗсье телефонӗнчи камерине ҫутнӑ та заведующи пӳлемне вашлаттарнӑ — ара, хайхискер медсестрасенчен пӗри ун патне шампань эрехӗ чикнӗ хутаҫа йӑтса кӗнине курнӑ-ха та.

Хайхи заведующи правур пациента пӳлӗмрен тӗртсе кӑларса яма, телефонне туртса илме хӑтланнӑ. Анчах ку самантсен ҫамрӑк хӗрарӑм тухтӑрсем мӗн хӑтланнине видео ӳкерсе илме ӗлкӗрнӗ. Хайхи видеона вӑл интернета вырнаҫтарма та ӳркенмен.

Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков пуш уйӑхӗн 19-мӗшӗнчен пуҫласа ака уйӑхӗн 17-мӗшӗччен тӗп хулана 5 тоннӑран йывӑртарах машинӑсене кӗме чармашкӑн йышӑну кӑларнӑ. Асӑннӑ документа мэрин официаллӑ сайтӗнче вырнаҫтарнӑ.

Ҫапла майпа ҫитес тунтикунран пуҫласа Шупашкара кӗмелли ҫулсем ҫинче – тӗпрен илсен, Вӑрнар, Канаш, Сӗнтӗрвӑрри, Етӗрне тата Улатӑр шоссисенче — виҫев тӗрӗслевӗн стационарлӑ пункчӗсем ӗҫлеме тытӑнӗҫ. Унсӑр пуҫне куҫса ҫӳрекен икӗ мобильлӗ комплекса хута ярӗҫ. Вӗсем пурте талӑкӗпех ӗҫлӗҫ.

Палӑртса хӑвармалла, Шупашкар хулине ирӗк илмесӗр кӗнӗ водительсене административлӑ майпа явап тыттарӗҫ, ку статьяпа килӗшӳллӗн йӗркене пӑснисене 5 пин тенкӗлӗх штрафлама пултараҫҫӗ.

Сирире пуш уйӑхӗн 6-мӗшӗнче персе аннӑ «АН-26» самолетра пулнӑ, Самар облаҫӗнчи Анатьялта (вӑл — чӑваш ялӗ) ҫуралнӑ Владимир Еремеев генерал-майора пуш уйӑхӗн 10-мӗшӗнче пытарнине эпир пӗлтернӗччӗ.

Владимир Вениаминович, аса илтерер, 1964 ҫулта ҫуралнӑ. Малтан Суворов училищинче, кайран танк училищинче вӗреннӗ. Тӗрлӗ ҫӗрте хӗсметре пулнӑ хыҫҫӑн Мускавра пурӑннӑ. Юлашки ҫулсенче вӑл Раҫҫейӗн Хӳтӗлев министерствинче Тӗрӗслевпе надзор тӗп управленийӗн пуҫлӑхӗн ҫумӗнче ӗҫленӗ.

Генерал-майора Мускав облаҫӗнчи Мытищи хулинчи Федерацин ҫар мемориалӗн ҫӑвине пытарнӑ. Унта «Сыны отечества» (чӑв. Тӑван ҫӗршыв ывӑлӗсем) юлташлӑхӑн Мускаври организацийӗн пайташӗсем, пурӗ 16 ҫын, хутшӑннӑ.

Вилнӗ хыҫҫӑн офицера Паттӑрлӑх орденӗпе чыслама йышӑннӑ.

Пуш уйӑхӗн 8-мӗшӗнче Пӗтӗм тӗнчери хӗрарӑмсен кунне паллӑ тунӑ кун республикӑра икӗ пушар тухнӑ.

Тӑвай районӗнче ирхи 3 сехетре ҫурт ҫунма тытӑннӑ. Ҫулӑм алхаснине кил хуҫи хӗрарӑмӗн ывӑлӗ асӑрханӑ. Амӑшӗ патакпа ҫеҫ утайнӑ. Ывӑлӗ ӑна ҫӑлас тесе ҫунакан пӳрте кӗнӗ, анчах тӗтӗме пула кравате шыраса тупайман, каялла урама тухнӑ. Шел те, 78 ҫулти хӗрарӑм пушарта вилнӗ. Унӑн виллине прихожӑйӗнче тупнӑ.

Тепӗр пушар Шупашкар районӗнче пулнӑ. Унта хӑпартма пуҫланӑ ҫурт ҫуннӑ. Пушара сӳнтернӗ хыҫҫӑн 68 ҫулти арҫыннӑн виллине тупнӑ. Вӑл ҫав ҫуртра пӗчченех пурӑннӑ. Пушар кил хуҫи асӑрханмасӑр пирус туртнӑран тухма пултарнӑ. Ҫак версие тӗрӗслӗҫ.

Республикӑра 80 ҫултан иртнӗ ҫынсен шучӗ ҫулран-ҫул ӳсет. Кун пирки Пенси фончӗн Чӑваш Енри уйрӑмӗ пӗлтерет.

Пӗтӗмӗшле илсен, республикӑра тивӗҫлӗ канӑва тухнӑ 370 пин пурӑнать. Вӗсенчен иккӗ виҫҫӗмӗш пайӗ – хӗрарӑмсем. Ҫакна та палӑртмалла: Чӑваш Енре 100 ҫул каҫнӑ 65 ҫын кун кунлать. Вӗсенчен 62-шӗ – хӗрарӑмсем.

100 ҫул тултарнӑ ҫынсенчен чылайӑшӗ Шупашкарта пурӑнать. Вӗсем 11-ӗн. Ку енӗпе Елчӗк районӗ ытти районтан малта. Унта 6 ҫын 100 ҫулхи юбилейне паллӑ тунӑ.

Республикӑри чи ватӑ ҫын ӑҫта пурӑнать-ха? Патӑрьел районӗнчи Чӑваш Ишекӗнче. Вӑл кӑҫал нарӑс уйӑхӗнче 104 ҫул тултарнӑ.

Сӑмах май, Раҫҫейре 7 пин ытла ҫын 100 ҫултан иртнӗ.